פֿאָרט אַ ייִדישער זשורנאַליסט קיין איראַן

A Jewish Journalist’s Look Inside Iran

לאַרי קאָלעס־עסעס (לינקס) מיט מאָהאַמאַד האַסאַן אַסאַפֿאַרי, דער פֿאָרזיצער פֿונעם איראַנישן פּאַרלאַמענט־קאָמיטעט פֿון נאַציאָנאַלער זיכערהייט און אויסערן־ענינים.
Courtesy of Larry Cohler-Esses
לאַרי קאָלעס־עסעס (לינקס) מיט מאָהאַמאַד האַסאַן אַסאַפֿאַרי, דער פֿאָרזיצער פֿונעם איראַנישן פּאַרלאַמענט־קאָמיטעט פֿון נאַציאָנאַלער זיכערהייט און אויסערן־ענינים.

פֿון דער „פֿאָרווערטס‟־רעדאַקציע

Published August 13, 2015, issue of September 04, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

אין דער זעלבער צײַט, באַטאָנט קאָלער־עסעס, אַז דאָס לעבן אין איראַן איז דעמאָלט געווען וווּנדערלעך־שיין. ווען ער האָט געוווינט אין שיראַז, פֿלעגט זײַן חבֿרטע, אַ יונגע אַמעריקאַנער פֿרוי, וועלכע האָט שטודירט די מיסטישע שיטה פֿונעם סופֿי־אָרדן נימאַטולאַהי, פֿאַרבעטן יעדן מיטוואָך אַן אָרטיקן פּאָעט. אין דער שטאָט האָט דעמאָלט געבליט אַ גרויסע ייִדישע קהילה.

הײַנט, נאָך דער איסלאַמישער רעוואָלוציע, לײַדט דער דערמאָנטער סופֿי־אָרדן פֿון שווערע רדיפֿות. די ייִדישע קהילה בלײַבט נאָך אַלץ גרויס, אָפֿיציעל אָנערקענט און געשטיצט, הגם על־פּי־געזעץ טאָרן נישט די ייִדן און אַנדערע רעליגיעזע מינאָריטעטן פֿאַרנעמען געוויסע הויך־ראַנגיקע פּאָזיציעס אין דער רעגירונג. קאָלער־עסעס האָט איבערגעגעבן, אַז די אָרטיקע ייִדן האָבן בעתן שמועסן מיט אים גאַנץ אָפֿן געטענהט, אַז זיי פֿילן זיך ווי גוט־פֿאַרזיכערטע, אָבער צווייט־קלאַסיקע בירגער.

אין דער זעלבער צײַט, האָבן זיי נישט מורא צו שפּאַצירן אויף דער גאַס מיט אַ יאַרמלקע. די ייִדישע רעליגיע ווערט אָנגענומען אין איראַן מיט דרך־ארץ. די איראַנישע רעגירונג אָנערקענט אַ שאַרפֿן אונטערשייד צווישן ייִדן ווי אַ חשובֿע רעליגיעזע גרופּע, וואָס מע מוז אונטערהאַלטן, און דער פֿאַרהאַסטער ציוניסטישער מלוכה, וואָס מע מעג שעלטן וויפֿל מע וויל, הגם דאָרטן וווינען מיליאָנען ייִדן.

קאָלער־עסעס האָט זיך געטראָפֿן מיט אַ צאָל הויך־ראַנגיקע גײַסטיקע און מלוכישע פֿירער, וועלכע האָבן אים קלאָר דערקלערן, אַז זייער עיקר־טענה צו ישׂראל איז נישט, אַז דאָס איז אַ ייִדישע מלוכה, נאָר די ישׂראלדיקע פּאָליטיק לגבי די פּאַלעסטינער. דער זשורנאַליסט האָט באַמערקט, אַז די דורכשניטלעכע איראַנער זאָרגן זיך וועגן דער פּאָליטישער איזאָלאַציע און עקאָנאָמישע צרות פֿון זייער לאַנד; די פּראָבלעמען מיט ישׂראל רופֿן בײַ זיי נישט אַרויס קיין באַזונדערן אינטערעס.

אַן אַנדער אינטערעסאַנטער מאָמענט, וואָס קאָלער־עסעס באַטאָנט אין זײַן דערציילונג, איז דער חילוק צווישן דער צענזור אין דער פּרעסע און דער אָפֿענער קריטיק פֿון דער איראַנישער רעגירונג אויף דער גאַס. די איראַנער האָבן נישט מורא צו קריטיקירן זייער מלוכה בפֿרהסיא; אַ צאָל פֿון זיי האָבן דווקא געוואָלט פֿילמירן זייערע שאַרפֿע אַרויסזאָגונגען. וואָס שייך דעם נוקלעאַרן אָפּמאַך, גיסן זיי פּעך און שוועבל סײַ אויף אַמעריקע, סײַ אויף זייער אייגענער רעגירונג. „פֿאַרוואָס טראַכטן די אַמעריקאַנער, אַז מיר זענען שלעכטע מענטשן, כּלומרשט טעראָריסטן?‟, האָט איינער געפֿרעגט אויף אַ צעבראָכענעם ענגליש; „ס׳איז אונדזער רעגירונג, נישט דאָס פֿאָלק‟.