אייגענע אידיאָמען, וואָס קענען צו ניץ קומען

Handy New Yiddish Expressions

Yehuda Blum

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published December 04, 2015, issue of December 25, 2015.

(די 4 טע זײַט פֿון 4)

A new version of the gospel

להבֿדיל, אַ נײַער שמע־קלינו.

No small potatoes

אַ שישקע, אַ הויכע שטעלע.

Out of the mouths of babes

קינדער קײַען וואָס אַלטע שפּײַען.

Cheap quality

די סחורה איז נישט מער ווי שפּינגע דע גינגע.

איך קען אַזוי אָנגיין אָן אַ סוף, אָבער דאָ מוז איך זיך אָפּשטעלן, די פּאָר פֿליישיקע אידיאָמען זײַנען בלויז אויף צו פֿאַרזוכן.

לאָמיר נישט פֿאַרגעסן, אַז ווערטער פֿאַרמאָגן אין זיך אַן אייגן לעבן. דער ריזיקער אָרגאַניזם, וואָס רופֿט זיך שפּראַך, איז אויך אַ שפּײַכלער פֿון אידיאָמען, אַן אוצר פֿון ניואַנסן, אײגנאַרטיקייט, מעטאַפֿאָרן, לעבנס־חכמה, הומאָר, סאַטירע, לײדן און פֿרײדן. אַ שפּראַך שפּיגלט אָפּ דעם גײַסט פֿון אַ פֿאָלק.

וויל איך פֿאַרענדיקן מיט די אַפֿאָריזמען, וואָס זענען טײַטש „ווי אַזוי שטאַרבט אַ מענטש?‟

  1. דער שנײַדער איז פֿאַרטיק מיט דער קאַפּאָטע.

  2. דער שוסטער האָט אויסגעצויגן די קאָפּעטעס.

  3. בײַם זייגערמאַכער שלאָגט די לעצטע שעה.

  4. דער אַקטיאָר האָט אויסגעשפּילט דעם לעצטן אַקט און געענדיקט די קאָמעדיע.

  5. דעם דאָקטער העלפֿט שוין נישט קיין דאָקטער.

  6. דער גאַסן־קערער ווערט צוריק שטויב.

  7. בײַם עלעקטריקער איז אויסגעגאַנגען די עלעקטריע.

  8. דער בוכהאַלטער האָט געמאַכט דעם לעצטן חשבון מיט אַ סך־הכּל.

  9. בײַם פֿידלער האָט געפּלאַצט די סטרונע.

  10. דער פּויער קריגט צוריק זײַנע פֿיר אײַלן ערד.

נעמט זיך אין זינען, אַז ייִדיש איז אַ שווערע אַרטילעריע — און לײַכט ווי אַ פֿעדער.