ייִדיש איבער דער וועלט

Yiddish Around the World

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published April 03, 2014, issue of April 25, 2014.

סטיפּענדיעס פֿאַר יונגע ייִדיש־רעדנדיקע סטודענטן

„יונגטרוף: יוגנט פֿאַר ייִדיש‟ האָט אַנאָנסירט, אַז הײַיאָר וועט מען ווידער אַמאָל צוטיילן סטיפּענדיעס פֿאַר יונגע־לײַט, וועלכע קענען ייִדיש און ווילן קומען אויף דער ייִדיש־וואָך אין רײַערסטאָון, מערילאַנד (דעם 12טן־18טן אויגוסט). די דרײַ מינים סטיפּענדיעס זענען:

פֿאַר אַמעריקאַנער און קאַנאַדער סטודענטן: ביז דרײַ מענטשן וועלן באַקומען די סטיפּענדיע פֿון דער „בנימין שעכטער־פֿונדאַציע‟ פֿאַר אַמעריקאַנער און קאַנאַדער סטודענטן אָדער געבוירענע ייִדיש־רעדנדיקע וועלכע זענען ייִנגער פֿון 25 יאָר. די סטיפּענדיע דעקט אַלע הוצאָות פֿונעם אָנטיילנעמען זיך (בעט, עסן, אַקטיוויטעטן אאַ׳׳וו) אָבער דעקט ניט קיין פֿאָר־הוצאָות. אַפּליקאַציעס פֿאַר דער סטיפּענדיע פֿון דער „בנימין שעכטער פֿונדאַציע‟ וועלן אָנגענומען ווערן ביזן 15טן יולי.

פֿאַר מיזרח־אייראָפּעער: ביז צוויי מענטשן וועלן באַקומען די סטיפּענדיע פֿון דער „פֿונדאַציע אויפֿן נאָמען פֿון מאַקס און אַנאַ לעווינסאָן‟ פֿאַר מיזרח־אייראָפּעער, וועלכע זענען ייִנגער פֿון דרײַסיק יאָר. די סטיפּענדיע דעקט אַלע קאָסטן פֿונעם אָנטיילנעמען זיך ווי אויך די אַלע פֿאָר־הוצאָות. אַפּליקאַציעס פֿאַר דער סטיפּענדיע פֿאַר מיזרח־אייראָפּעער וועלן אָנגענומען ווערן ביזן ערשטן יולי.

פֿאַר לאַטײַן־אַמעריקאַנער: ביז צוויי מענטשן וועלן באַקומען די סטיפּענדיע פֿון דער „פֿונדאַציע אויפֿן נאָמען פֿון מאַקס און אַנאַ לעווינסאָן‟ פֿאַר לאַטײַן־אַמעריקאַנער, וועלכע זענען ייִנגער פֿון 25 יאָר. די סטיפּענדיע דעקט אַלע הוצאָות פֿונעם אָנטיילנעמען זיך ווי אויך די אַלע פֿאָר־הוצאָות. אַפּליקאַציעס פֿאַר דער סטיפּענדיע פֿאַר לאַטײַן־אַמעריקאַנער וועלן אָנגענומען ווערן ביזן ערשטן יולי.

כּדי אָנצוגעבן אויף די סטיפּענדיעס אָדער זיך צו דערוויסן מער וועגן דער ייִדיש־וואָך, באַזוכט //yugntruf.org/yvokh/

אַרכיוו פֿונעם „ייִדישן היסטאָרישן אינסטיטוט‟ דיגיטאַליזירט

  • Image 1
  • Image 2
  • Image 3


דער „ייִדישער היסטאָרישער אינסטיטוט אין וואַרשע אויפֿן נאָמען פֿון עמנואל רינגעלבלום‟ האָט לעצטנס פֿאַרעפֿענטלעכט דיגיטאַליזירטע קאָפּיעס פֿון 4,033 חפֿצים, וועלכע געפֿינען זיך אין זײַנע אַרכיוון. צווישן די חפֿצים אינעם אינטערנעץ־אַרכיוו, געפֿינט מען געמאָלטע בילדער, געדרוקטע ביכער, כּתבֿ־ידן, צײַטונגען, צערטיפֿיקאַטן און בריוו. צווישן די דאָקומענטן זענען פֿאַראַן 1,090 אויף ייִדיש, 260 אויף העברעיִש, 294 אויף דײַטש, 373 אויף פּויליש און אַ פּאָר צענדליק אויף אַנדערע לשונות, אַפֿילו צוויי אויף אַראַביש. דאָס עלטסטע בוך אויף ייִדיש אין דער קאָלעקציע איז אַן עקזעמפּלאַר פֿון „ספֿר המגיד‟ פֿון יעקבֿ בן יצחק אַשכּנזי פֿון יאָר 1675, וועלכער מע האָט געדרוקט אין פּראָג. צווישן די גאָר אַלטע העברעיִשע ספֿרים זענען אַ תּלמוד פֿון יאָר 1548, וועלכער מע האָט געדרוקט אין ווענעציע; אַ ספֿר פֿון וועראָנאַ פֿון יאָר 1595; אַ ספֿר מיטן טיטל „ארבע ועשׂרים גדול‟ פֿון 1547 (אויך פֿון וועניציע) און אַ ספֿר, וועלכער הרבֿ יצחק בן יעקבֿ אלפֿנסי האָט מחבר געווען, וועלכער מע האָט געדרוקט אין קראָקע אין 1597. כּדאַי צו באַמערקן, אַז די אַלטע העברעיִשע ספֿרים קומען ניט בלויז פֿון מיזרח־ און מערבֿ־אייראָפּע, נאָר אויך פֿון טערקײַ (ובפֿרט פֿון איזמיר און סאַלאָניקי).

ס׳רובֿ פֿון דער קאָלעקציע איז באַשטאַנען פֿון עקזעמפּלאַרן פֿון ייִדישע אַויסגאַבעס. צווישן די 25 פֿאַרשידענע אויסגאַבעס, וועלכע זענען איצט צוטריטלעך זענען די אינטעלעקטועלע זשורנאַלן „די ייִדישע שפּראַך‟ (1927—1928) און „ליטעראַרישע טריבונע‟ (לאָדזש 1930—1933), די סאַטירישע אויסגאַבעס „דער מחבל‟ (וואַרשע 1919—1936) און „טאַראַראַם‟ און פֿאַרשידענע צײַטונגען פֿון פֿאָדאָליע, וואַרשע, ראַדאָמסק, פּינסק און שלעזיש צווישן אַנדערע מקומת.

דעם אַרכיוו קען מען אַדורכבלעטערן בײַ //cbj.jhi.pl/