ליבע פֿרײַנט, דאָס וואָס איך גיי אײַך דאָ דערציילן איז נישט אויסגעזויגן פֿון פֿינגער, ס’איז דער גאָלער אמת, געכאָוועט פֿון דער היים.
איז אַזוי. פֿאַראַיאָרן האָב איך זיך דערפֿילט אַז עפּעס טויג נישט, אַז איך פֿיל זיך אין דר’ערד, עפּעס סטיסעוועט זיך נישט מיט מײַנע געזונט־חשבונות.
האָט מיך מײַן זון גלײַך געכאַפּט צום דאָקטער. יענער קוועטשט אַהין און קוועטשט אַהער און זאָגט אונדז אָן די בשורה:
“גלײַך אין שפּיטאָל, רופֿט די ערשטע הילף, איר לעבן איז אין געפֿאַר.”
בין איך דאָך אַרײַן אין אַ בהלה, ס’טײַטש, וואָס קען עס זײַן? הונדערטער חלאתן האָבן גענומען רויען זיך בײַ מיר אין מוח, האַרץ, לונג און לעבער, די קישקעס, דער מאָגן, די גראַשיצע, די גאַל… אַלערליי פֿאַרשלעפּטע קרענק וואָס טשעפּען זיך אָן אין אַ מענטשן בעת ער פּראַוועט אַ לעבנס־לענגלעכן פּאַראַד מיט זײַן אייביקייט.
קום איך אין שפּיטאָל, דאָ נעמט מען זיך צו מיר ווי צו אַן ערשטקלאַסיקער מאָלצײַט. אויף דער מעניו — צאַפּן בלוט, מעסטן דעם בלוט־דרוק, נעמען אויפֿן צימבל דאָס האַרץ מיט די לונגען.
אויף דער הויפּט־מאָלצײַט רוקט מען מיך אַרײַן אין טונעלן־טונעל, ווו עס קלאַפּן מאַשינען און דו פֿילסט, אַז דו פֿליסט באַלד אָפּ צום פּלאַנעט יופּיטער, מ’מעסט און מ’רעכנט און מ’דערגייט אַ קרענק.
איז וווּ האַלטן מיר? אוי יאָ, קוים מיט צרות בין איך דערגאַנגען, אַז עס פֿעלט מיר נישט קיין צוקער, און נישט קיין פּוטער, אַלץ וואָס עס פֿעלט מיר איז זאַלץ, אַז דאָס זאַלץ איז מיר אויסגערונען, און מ’מוז מיר תּיכּף ומיד קאָרמען מיט זאַלץ וואָס זיי רופֿן „סיילין סאַלושאָן‟.
איז דען נישט אמת, אַז די דאָקטוירים האַלטן אין איין סטראַשען: „היט זיך פֿון זאַלץ ווי פֿון אַ פֿײַער, זאַלץ איז אַ שׂונא הגוף, זאַלץ וועט אײַך פֿירן אין דר’ערד אַרײַן.‟ זעט אויס, אַז איך האָב זיך צוגעהערט צו די פּאַסקודניאַקעס, וואָס פֿאַרגינען אײַך נישט צו פֿילן אַ מענטשלעכן טעם פֿונעם עסן אָן זאַלץ.
דער גוף האָט זיך אָטשוכעט פֿונעם זאַלץ, קומען ערשט אָן די צווייטע טעג יום־טובֿ. מיט אַ חודש צוריק האָב איך זיך דערפֿילט אַז עפּעס טויג נישט, דער צימער דרייט זיך, דער מאָגן פֿרייט זיך, די וועלט איז משה קאַפּויער. וואָס קען דאָס זײַן צו אַלדע רוחות?
קומט צו לויפֿן מײַן זון און כאַפּט מיך גלײַך אין שפּיטאָל. דאָ הייבט זיך אָן די צווייטע סדרה פֿון דער הפֿטורה. איז ערשטנס בלוט, צוקער, זאַלץ, פּוטער, אַ חבֿרה מאַשינען, מען זוכט מײַן אָנגרײַפֿער אין קאָפּ, נישטאָ גאָרנישט אין קאָפּ, די נירן, לונג און לעבער, קישקעס, נירן, דעם גאַנצן קלאַפּערגעצײַג פֿונעם מאַגאַזין מיט קאַפּוסטע.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.