דער „קאָך־אַליין‟ — אַ פֿאַרלוירענע זומער־טראַדיציע

The Kochelein – A Lost Summer Tradition

ווי דער „פֿערהיל־קאָך־אַליין‟ זעט אויס הײַנט
Uriel Heilman
ווי דער „פֿערהיל־קאָך־אַליין‟ זעט אויס הײַנט

פֿון אוריאל הײַלמאַן (ייִט״אַ)

Published August 24, 2014, issue of September 12, 2014.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

ווען די קינדער האָבן דערגרייכט 10 יאָר, האָבן די מאַמעס זיי דערלויבט כאַפּן אַ טרעמפּ בײַ פֿרעמדע, כּדי אָנצוקומען אין מאָנטיסעלאָ. די טאַטעס, וועלכע האָבן אַ גאַנצע וואָך געאַרבעט אין שטאָט, פֿלעגן אַרויפֿקומען אין די סוף־וואָכן, און דעמאָלט פֿלעגן זיי אָפֿט מיטנעמען די קינדער אינעם היפּאָדראַם.

שבת־צו־נאַכטס, ווען די דערוואַקסענע זענען אַרויסגעפֿאָרן פֿאַרברענגען אין „קוטשערס‟ אָדער אין מאָנטעסעלאָ, האָבן די קינדער זיך באַטייליקט אין „פֿאַרבאָטענע‟ אַקטיוויטעטן, ווי רייכערן פּאָפּיראָסן, קוש־שפּילן, און אַזוי ווײַטער.

„אַלע וועלן דיר זאָגן, אַז דאָס זענען געווען די בעסטע צײַטן פֿון אונדזער לעבן,‟ האָט פּאָלאַ געזאָגט. „אונדזערע מאַמעס האָבן קיין מאָל נישט געוווּסט וווּ מיר זענען, און ס׳איז זיי באמת נישט אָנגעגאַנגען.‟

אין די 1960ער האָבן מענטשן אויפֿגעהערט קומען אין די „קאָך־אַליינס‟ — צום גרעסטן טייל, צוליב דרײַ סיבות: דער נײַער צוטריט צו לופֿט־קילונג, וואָס האָט דערמעגלעכט אַ מער באַקוועמען זומער אין שטאָט; ווייניקער דיסקרימינאַציע קעגן ייִדן, וואָס האָט געעפֿנט פֿאַר זיי נײַע אופֿנים צו פֿאַרברענגען דעם זומער, און די וואַקסנדיקע צאָל מאַמעס מיט שטעלעס, וועלכע האָבן צוליב דעם מער נישט געקאָנט אַוועקפֿאָרן אויפֿן גאַנצן זומער.

פֿאַר פּאָלאַ גאָלדבערג האָט די איבערלעבונג אינעם „קאָך־אַליין‟ ממש געביטן איר לעבן. דאָרט האָט זי זיך באַקענט מיט מאַרק גאָלדבערג (דער זעלבער נאָמען, אָבער נישט פֿון דער זעלבער משפּחה), ווען זי איז געווען 5 יאָר אַלט, און ער — 6, און מיט יאָרן שפּעטער האָבן זיי זיך פֿאַרליבט און חתונה געהאַט. דאָס פּאָרל האָט לעצטנס געפּראַוועט זייער 45סטן חתונה־יובֿל.