אַ מלחמה קעגן לענין

A war against Lenin

YouTube

פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published October 03, 2014, issue of October 24, 2014.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

אַ פּראָמינענט אָרט האָט די פֿראַגע פֿון לענין פֿאַרנומען אין דעם הײַנטיקן רוסיש־אוקראַיִנישן סדר־היום. עס גייט ממש אָן אַ מלחמה אַרום די הונדערטער מאָנומענטן און מאָנומענטלעך, וואָס בלײַבן נאָך אַלץ אין די שטעט און דערפֿער פֿון אוקראַיִנע. אין דעם איצטיקן קאָנטעקסט ווערט לענין אויפֿגענומען ווי אַ סימבאָל פֿון וולאַדימיר פּוטינס רוסלאַנד. ווי אַלע היסטאָרישע פּאַראַלעלן, האָט דער דאָזיקער פֿאַרגלײַך געוויסע חסרונות. אָבער אין אַ היפּשער מאָס איז ער אַ ריכטיקער, ווײַל לענינס אימאַזש בלײַבט נאָך אַלץ גאַנץ הייליק אין דער אָפֿיציעלער רוסישער פּראָפּאַגאַנדע. שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם, וואָס זײַן מאַווזאָליי באַפּוצט נאָך אַלץ דעם „רויטן פּלאַץ‟ אין מאָסקווע. דערצו קריגט די קאָמוניסטישע פּאַרטיי אַ ממשותדיקע שטיצע מצד דער רוסישער באַפֿעלקערונג, בעת אין אוקראַיִנע האָט די היגע קאָמוניסטישע פּאַרטיי זיך אין גאַנצן דיסקרעדיטירט צוליב איר פּראָ־מאָסקווער אָריענטירונג. לעצטנס האָט מען אַפֿילו גערעדט וועגן פֿאַרווערן די דאָזיקע פּאַרטיי.

בינו־לבינו, הערט מען ניט אויף אין אוקראַיִנע אַראָפּצוּוואַרפֿן לענין־מעמאָריאַלן. אין אייניקע ערטער האָט מען לענין ניט צעוואַלגערט, נאָר אים אַריבערגעטראָגן ערגעץ אין אַזאַ ווינקל, ער זאָל דאָרטן ניט רײַסן די אויגן. אין אַ סך שטעט האָט זיך דער דאָזיקער פּראָצעס שוין פֿאַרענדיקט. אין אַנדערע, קודם־כּל, אין די מיזרחדיקע געגנטן פֿונעם לאַנד, רופֿט ער אַרויס אַ ווידערשטאַנד מצד דעם קאָנסערוואַטיוו־סאָוועטישן סעקטאָר פֿון דער באַפֿעלקערונג. לעצטנס, איז דאָס אַראָפּוואַרפֿן לענינס דענקמאָל אַדורך זייער שאַרף אין כאַרקיוו.

פֿון דער ווײַטנס קען דער גאַנצער לענין־טאַראַראַם אַרויסרופֿן אַ שמייכל. אָבער אין אוקראַיִנע שפּילט עס, ווײַזט אויס, די ראָליע פֿון אַ קאָלעקטיווער טעראַפּיע. מענטשן פֿילן, אַז זיי איז פּסיכאָלאָגיש שווער צו פֿאַרלײַדן די שוואַכקייט פֿון זייער מלוכה, בפֿרט אין פֿאַרגלײַך מיטן עקאָנאָמישן און מיליטערישן כּוח פֿון פּוטינס רוסלאַנד. איז פֿאַרן עולם לענין געוואָרן אַ מין ריטועלע וווּדו־ליאַלקע — אַ מאַגישער אופֿן פֿאַר אָפּרעכענען זיך, זאָל זײַן אַפֿילו ווירטועל, מיטן שכן.

מיט עפּעס אַ צײַט צוריק איז מיר אויסגעקומען צו זײַן אין האַמבורג. ניט ווײַט פֿון דעם האָטעל, וווּ איך האָב זיך אָפּגעשטעלט, האָט זיך אין די אויגן געוואָרפֿן אַ מאָנומענט מיט בולטע סימנים פֿון אַ סטיל, וועלכן מע אַסאָציִיִרט מיט דער נאַציסטישער תּקופֿה. אַ שילדן האָט דערציילט, אַז דעם דענקמאָל, געווידמעט די געפֿאַלענע סאָלדאַטן פֿון דער ערשטער וועלט־מלחמה, האָט מען טאַקע געהאַט געשטעלט אין היטלערס צײַטן. שפּעטער, שוין נאָך דער צווייטער וועלט־מלחמה, איז באַשלאָסן געוואָרן אים ניט אַראָפּצוּוואַרפֿן, אָבער אַוועקשטעלן לעבן אים אַ נײַעם דענקמאָל, וואָס טראָגט אויף זיך ניט קיין סימנים פֿון טאָטאַליטאַרער קונסט. מיר איז דער דאָזיקער אײַנפֿאַל מער געפֿעלן געוואָרן.