ווי קען מען זיך פֿאַרלאָזן אויף די „מעסיקע‟ איסלאַמיסטן?

How Can We Count on the Moderate Islamists?

פֿון מיכאל פֿעלזענבאַום

Published October 21, 2014, issue of November 07, 2014.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

ישׂראל געפֿינט זיך זײער װײַט פֿון אַמעריקע, נאָר דער פֿעסטער סטראַטעגישער בונד צװישן אונדזערע לענדער דערלױבט אונדז צו פֿילן זיך גאַנץ זיכער בעת די פֿײַנטלעכע זאַװערוכעס, װעלכע האָבן זיך ניט פֿאַרזאַמט צו קומען גלײַך נאָך דער אַזױ־גערופֿענער „אַראַבישער װעסנע‟. און די זאַװערוכעס בושעװען ממש בײַ די גרענעצן פֿון מדינת־ישׂראל. די אײנציקע זאַך אין דער רעדע פֿונעם אַמעריקאַנער פּרעזידענט, װעלכע באַאומרויִקט די ציװילע באַפֿעלקערונג אין ישׂראל, איז די רשימה פֿון די „מעסיקע מוסולמענישע לענדער‟, און צװישן זײ — קאַטאַר און מאַלײַזיע.

אַ קשיא אױף אַ מעשׂה… צי איך האָב פֿאַרשלאָפֿן די רגע, װען דער אַמעריקאַנער קאָנגרעס האָט אױסגעמעקט דעם „כאַמאַס‟ פֿון דער רשימה פֿון די טעראָריסטישע אָרגאַניזאַציעס, צי אפֿשר דער ישׂראלדיקער זיכערקײט־אַמט האָט זיך טועה געװען, װען ער האָט אָפֿן געמאָלדן, אַז דער „מעסיקער‟ קאַטאַר האָט סובסידירט די מיליטערישע טרענירונג־באַזעס פֿון „כאַמאַס‟ אױף דער טעריטאָריע פֿון דער „מעסיקער‟ מאַלײַזיע. ס’פֿאַרשטײט זיך, אַז ניט מדינת־ישׂראל װעט אָנװײַזן די פֿאַראײניקטע שטאַטן, מיט װעמען זיך צו חבֿרן, אָבער, אַז צװײ פֿרײַנדלעכע דעמאָקראַטישע לענדער חבֿרן זיך קעגן די רוצחישע טעראָריסטישע אָרגאַניזאַציעס, װאָלט געװען גאָר ניט שלעכט צו װיסן, װער צאָלט אָפּ די חשבונות פֿאַר די בלוטיקע סעודות פֿון „כאַמאַס‟. איך װײס ניט פֿאַר װאָס, נאָר די טובֿה, װעלכע דער פּרעזידענט פֿון די פֿאַראײניקטע שטאַטן האָט געטאָן די „מעסיקע‟ רעזשימען פֿון קאַטאַר און מאַלײַזיע, רופֿט בײַ מיר אַרױס מער אומרויִקײט װי די לצנישע נצחון־קװיטשן פֿון די „כאַמאַס‟־מערדער, אַז „דער טױט שטײט העכער פֿון לעבן‟.

פֿאָלקס־װערטלעך פֿון מײַן באָבע מילכּה, זאָל זיך מיִען, און צװישן זײ אַ װערטל, װאָס זי פֿלעגט מיר איבערחזרן זײער אָפֿט: אױב דו װילסט נישט האָבן קײן איבעריקע שׂונאים, טו יענעם נישט קײן ניט־געבעטענע טובֿות. איך בין זיכער, אַז מײַן באָבע האָט קײן מאָל ניט געלײענט דעם ספֿר „אַלפֿא ביתּא דבן־סירא‟, װײַל זי האָט בכלל ניט געקענט לײענען, אָבער דאָס װערטל װעגן דער קרובֿהשאַפֿט צװישן די „טובֿות און שׂונאים‟ איז טאַקע פֿאַרצױגן פֿון „בן־סירא הקטן‟־ספֿר, װעלכער איז געדרוקט געװאָרן אין 1519 אין קושטאַ, און איז פֿול מיט די שפּריכװערטלעך פֿון זײער אַן אַלטן ספֿר, „חכמת בן־סירא‟, װאָס איז אָנגעשריבן געװאָרן אין דריטן יאָרהונדערט פֿאַר דער נײַער צײַט־רעכענונג.

איך װײס ניט צי די ייִדישע עצה־געבער פֿונעם אַמעריקאַנער פּרעזידענט האָבן צײַט אַרײַנצוקוקן אין בן־סיראס ספֿרים, אָבער קלוגשאַפֿט ווערט נישט פֿאַרעלטערט, אַפֿילו אויב זי איז אַרױסגעזאָגט געװאָרן מיט צװײ טױזנט דרײַ הונדערט יאָר צוריק. און עס מאַכט ניט אױס, אַז מיט קאַטאַר און מאַלײַזיע האָט אין יענע צײַטן אַפֿילו ניט געשמעקט. אָט, הערט אַן אַלטע, אַלטע מעשׂה…

אײן ייִד איז אַמאָל געגאַנגען צופֿוס קײן ארץ־ישׂראל. אויפֿן וועג האָט ער צופֿעליק דערהערט ווי צוויי ראָבן, אַ פֿאָטער מיט אַ זון, קריגן זיך, און דער פֿאָטער מסרט דעם זון: „פֿאַר וואָס האָסטו זיך ניט צוגעהערט צו מײַן עצה וועגן יענעם מאַן, וואָס איז געלעגן אין פֿעלד? האָסט סתּם געהאַט חשק אויפֿצועסן זײַנע אויגן?… כ’האָב דיך געוואָרנט, אַז דו זאָלסט עס ניט טאָן, ווײַל ס’קען זײַן, אַז ער איז נאָך לעבעדיק. און אַ לעבעדיקער מענטש קײן זײַן זײער געפֿערלעך. און דו? דו האָסט זיך אײַנגערעדט, אַז ער איז טויט, און ביסט אַרונטער. װען ער האָט דיך געכאַפּט און דו האָסט אָנגעהױבן שרײַען… נאָר צוזעענדיק דײַנע לײַדן, האָב איך אים געמוזט װײַזן, װוּ עס ליגט דער אוצר, כּדי ער זאָל דיך אָפּלאָזן. אַזוי ביסטו אױך אין אַנדערע זאַכן ניט געהאָרכזאַם.‟