לייבו לעווין — אַ פֿלייט, אַ פֿידל, אַן אָרגל...

Leibu Levin – A Flute, A Violin and an Organ

לייבו לעווין
לייבו לעווין

פֿון משה לעמסטער

Published November 07, 2014, issue of November 21, 2014.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

און עס גלײַכן זיך אויס די קנייטשן אויף לייבו לעווינס שטערן. און אָט ווערט ער אַן „אָרגל‟ און שפּילט אויס ה. לייוויקס:

ערגעץ ווײַט, ערגעץ ווײַט
ליגט דאָס לאַנד דאָס פֿאַרבאָטענע,
זילבעריק בלאָען די בערג
נאָך פֿון קיינעם באַטראָטענע…
און עס לעבט אויף לייבו לעווינס נשמה…

אין 1956 באַפֿרײַט מען אים פֿונעם לאַגער. ער באַזעצט זיך אין מאָסקווע. אין זײַן רעפּערטואַר שליסט ער אַרײַן די ייִדישע סאָוועטישע דיכטונג מיט איר מוזיק: אָשר שוואַרצמאַן, שמואל האַלקין, משה טייף…

אין 1972 איז לייבו לעווין עולה געווען…

אַלעקסאַנדר ווערטינסקין, ווען ער האָט זיך אומגעקערט קיין רוסלאַנד, האָט די סאָוועטישע מאַכט אים פֿאַרווערט אַרויסצוטרעטן מיט קאָנצערטן. דאָך, איצט איז אין מאָסקווע דאָ אַ מוזיי אויף זײַן נאָמען. פּיאָטר לעשטשענקאָ איז געשטאָרבן 1954, אין אַ רומענישער טורמע. מע האָט אים באַשולדיקט, אַז ער איז אַ סאָוועטישער שפּיאָן. איצט איז דאָ אין קעשענעוו אַ גאַס אויף זײַן נאָמען. אָבער וווּ איז דאָס לאַנד, וווּ מע וועט כאָטש אַ געסעלע, כאָטש אַ ליקעלע געבן דעם נאָמען — לייבו לעווין? ווי ער האָט אַליין געשריבן אין אַ ליד זײַנער:

וועמען וועסטו זינגען, וועמען,
אַז מע וויל נישט הערן?…
סײַדן, נעם הייב אויף דעם קאָפּ
און זינג דיר צו די שטערן…

איז לאָמיר באַשאַפֿן אין אונדזערע הערצער אַ גאַס אויף לייבו לעווינס נאָמען. זאָלן קלינגען אויף דער דאָזיקער גאַס זײַנע געזאַנגען, זײַנע מוזיקאַלישע רעציטאַציעס, וואָס וועלן זײַן ווי אַן עכאָ פֿונעם אַמאָליקן, פֿאַרמלחמהדיקן פֿולבלוטיקן ייִדיש־קולטורעלן לעבן.