(די 2 טע זײַט פֿון 2)
דער אָפּשטאַם פֿון „זייגער“ איז דאָס מיטל־הויכדײַטשישע seiger, וואָס מיטן ווערב „זייגן“ האָט עס נישט קיין שײַכות. אויב, אָבער, מע וויל חלילה חוזק מאַכן פֿון אַ זייגנדיקער פֿרוי, קען מען זי רופֿן אַ „זייגער־מאַכערין“. דאָס וואָרט איז אויך פֿאַראַן אין פּויליש (zegar), אָבער אינעם הײַנטיקן דײַטשיש איז עס מער נישטאָ.
אויף ענגליש איז שווערער, מיט צוויי באַזונדערע ווערטער: clock איז אַ קאָגנאַט פֿונעם ייִדישן „גלאָק“ און האָט אַ מאָל געהאַט דעם זעלביקן טײַטש. דער סובסטאַנטיוו watch נעמט זיך פֿונעם ווערב watch ‘וואַכן; צוקוקן זיך’.
פֿון דער אַנדערער זײַט האָבן טייל לשונות בלויז איין וואָרט סײַ פֿאַר ‘שעה(ען)’, סײַ פֿאַר ‘זייגער’,: טשעכיש, רוסיש, דײַטשיש, אונגעריש. טאַקע פֿון דעם נעמט זיך די פּאַראָדישע סצענע אינעם קלאַסישן פֿילם „קאַסאַבלאַנקאַ“, וווּ צוויי פּליטים פֿון דײַטשלאַנד (קענטיק ייִדן) רעדן צווישן זיך אויף ענגליש, כּדי זיך צוצוגרייטן אויף דער עמיגראַציע קיין אַמעריקע:
ער: What watch?
זי: Ten watch.
ער: Such watch!
אויף „וויפֿל איז (אָדער: האַלט) דער זייגער“ ענטפֿערט מען, בדרך־כּלל, „איינס/צוויי/דרײַ…צען/עלעף/צוועלעף אַ זייגער“, אָבער אין פּוילישן ייִדיש איז דער ענטפֿער גיכער „איינסע/צווייע/דרײַע…צענע/עלעווע/צוועלעווע“.
בײַ סטוטשקאָוון קען מען געפֿינען אַ צאָל ווערטלעך וועגן זייגערס:
אַ זייגער איז בעסער ווי מזומן געלט — געלט גייט אַוועק, און אַ זייגער שטעלט זיך אָפּ;
אַ זייגער וואָס שטייט איז בעסער ווי אַ זייגער וואָס שלעכט גייט;
אַ וואָגן איז אַ זייגער, אַ שליטן איז אַ פּגר;
פּינקטלעך ווי אַ זייגער, קלאַפּן ווי אַ זייגער, פּלאַפּלען ווי אַ זייגער.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.