אַ 25־יאָריקער יוביליי פֿון שרײַבן פֿאַרן „פֿאָרווערטס‟

Celebrating 25 Years of Writing For the Forverts


פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published November 21, 2014, issue of December 19, 2014.

מיט עפּעס אַ צײַט צוריק האָט מען מיך אין אוניווערסיטעט, וווּ איך אַרבעט, פֿאַרבעטן צו קומען אויף אַן אַסיפֿה, בשעת וועלכער עס זײַנען באַגריסט געוואָרן די מיטאַרבעטער, וואָס האָבן געהאַט אָפּגעאַרבעט אַ קײַלעכדיקע צאָל יאָרן. מע האָט מיר אַפֿילו געגעבן עפּעס אַ צאַצקע, איך זאָל זי קענען צוטשעפּען צו מײַן מאַרינאַרקע (זי ליגט בײַ מיר, פֿאַרשטייט זיך, אין אַ שיפֿלאָד). דער „פֿאָרווערטס‟ האָט ניט אַזעלכע טראַדיציעס. אפֿשר איז עס אַ ירושה פֿון זײַן אַמאָליקן סאָציאַליזם — מע מאַכט ניט קיין באַזונדערע קונצן מיט די מחברים. מע באַגריסט, בדרך־כּלל, ניט מיט קיין שום יובילייען. אַזוי איז אַדורך אויך דער 25סטער יאָרטאָג פֿון מײַן שרײַבן פֿאַר דער צײַטונג.

האָב איך באַשלאָסן זיך אַליין צו באַגריסן, ניט וואַרטנדיק אויף קיין שום „יוביליי־סיגנאַלן‟ מצד דער „פֿאָרווערטס‟־אַסאָציאַציע און רעדאַקציע. צוריק גערעדט, אַזוי איז נאָך בעסער, אָן טראַסק פֿון פּאַראַדנע ווערטער און צאַצקעס. אין אַ געוויסן זין איז עס אויך טראַדיציאָנעל ייִדישלעך: אין די פֿריִערדיקע צײַטן האָט מען דאָך בײַ ייִדן קיין געבוירן־טעג ניט אָפּגעמערקט, און אָפֿט מאָל האָט מען זיי פּינקטלעך ניט געדענקט — אַ יאָר אַהין צי אַ יאָר אַהער האָט קיין ראָלע ניט געשפּילט.

איך געדענק שוין ניט פּינקטלעך, ווי דאָס איז אַלץ געשען — אַז איך האָב אָנגעהויבן שיקן נאָטיצן פֿון מאָסקווע, וווּ איך האָב דעמאָלט געאַרבעט אין דער רעדאַקציע פֿון דעם ייִדישן זשורנאַל „סאָוועטיש היימלאַנד‟ און געווען אויך אַ מין קאָכלעפֿל, לחלוטין ניט פֿון די וויכטיקסטע, צווישן די מאָסקווער ייִדישע אַקטיוויסטן. אויב איך פּלאָנטער ניט, האָט זיך מײַן קאָנטאַקט מיטן „פֿאָרווערטס‟ אײַנגעשטעלט, ווען קיין מאָסקווע איז אין פֿעברואַר 1989 געקומען האַראָלד (הערשל) אָסטראָף ז”ל, דער דעמאָלטיקער פֿאַרוואַלטער פֿון דער „פֿאָרווערטס‟־אַסאָציאַציע.

אין דער סאָוועטישער הויפּטשטאָט איז אין יענע טעג געגאַנגען כאָדאָראָם, ווײַל מע האָט געעפֿנט אַ ייִדישן קולטור־צענטער, וועלכן מע האָט געגעבן דעם נאָמען פֿון שמלה מיכאָעלס, דעם אומגעבראַכטן (אין יאַנואַר 1948) אָנפֿירער פֿונעם מאָסקווער ייִדישן טעאַטער. פֿון דעם דאָזיקן צענטער איז פֿאַקטיש גאָרנישט ממשותדיקס ניט אויסגעוואַקסן, אָבער געסט זײַנען אָנגעלאָפֿן פֿון דער גאָרער וועלט, און אַ דאַנק דעם האָבן זיך אָנגעקניפּט קאָנטאַקטן.