פּובליציסטיק

וואַקצינען: אַ הייסער וויכּוח בײַ די אַמעריקאַנער ייִדן

Prominent Jews Weigh In on Vaccines

פֿון דזשאָרדין קוציק

אין אָקטאָבער איז דערשינען אינעם „פֿאָרווערטס‟ מײַנעם אַן אַרטיקל וועגן די חרדים, וואָס האַלטן ניט פֿון וואַקצינען. איך האָב געשריבן דעם אַרטיקל ווי אַן אָפּרוף אויף די קאָמענטאַרן פֿון הרבֿ שמואל קאַמענעצקי, דער גרינדער און ראָש־ישיבֿה פֿון דער „פֿילאַדעלפֿיער תּלמודישער אַקאַדעמיע‟, אַז דער וואַקצין קעגן פּאָליאָ איז אַ „שווינדל‟. נאָך דעם, וואָס מע האָט פֿאַרעפֿנטלעכט דעם אַרטיקל, האָב איך געהערט טענות פֿון אַ פּאָר פֿרומע לייענער צוליב דעם, פֿאַר וואָס איך האָב דערמאָנט נאָר די פֿרומע ייִדן, וואָס האַלטן ניט פֿון די וואַקצינען, און ניט די „ייִדישע היפּיס אין קאַליפֿאָרניע‟, וואָס האַלטן אויך ניט פֿון זיי. די דאָזיקע לייענער זענען, אַוודאי, גערעכט.

כאָטש ס׳זענען דאָ אַ סך חרדים, וואָס האַלטן ניט פֿון וואַקצינען, האַלטן ס׳רובֿ פֿרומע ייִדן יאָ פֿון זיי; און אַ גרויסע טייל ייִדן, וואָס האַלטן ניט פֿון די וואַקצינען, זענען דווקא פֿרײַע. ניט געקוקט אויף דעם, וואָס די וואַקצין־אָפּזאָגער שטאַמען, סטערעאָטיפּיש גערעדט, פֿון אַ פּאָר קהילות (די חרדים, די „היפּיס‟, די אַמיש, די ליבערטאַריאַנער און אַזוי ווײַטער), ווײַזן אָן די לעצטע סאָציאָלאָגישע אויספֿאָרשונגען אויף דער טעמע, אַז אַזעלכע מענטשן געפֿינען זיך אין אַלע שיכטן פֿון דער אַמעריקאַנער געזעלשאַפֿט.

די טעמע פֿון וואַקצין־אָפּזאָגערײַ איז ווידער אויף דער צונג בײַ אונדז אַמעריקאַנער צוליב אַן אומדערוואַרטן אויסבראָך פֿון מאָזלען (measles), אַ גאָר געפֿערלעכע קראַנקייט, וואָס מע האָט שוין 20 יאָר באַטראַכט ווי „אויסגעשטאָרבן‟. די מאָזלען זענען צוריקגעקומען צוליב דעם, וואָס אַ סך אַמעריקאַנער עלטערן האַלטן, אַז דער וואַקצין קעגן דער מחלה קען גורם זײַן אויטיזם. די וויסנשאַפֿטלער האָבן, אָבער, באַוויזן, אַז ס׳איז פּשוט ניטאָ קיין שום אמת אין דער דאָזיקער טענה, און אַז דער אַזוי־גערופֿענער MMR־וואַקצין, וואָס פֿאַרהיט ניט בלויז פֿון מאָזלען, נאָר אויך פֿון מומס/חזרל (mumps) און קושליע (German measles/rubella) איז זיכער.

כאָטש אַלע דרײַ קראַנקייטן, קעגן וועלכע עס פֿאַרהיט די MMR־וואַקצין, קענען שאַטן דעם געזונט פֿון קליינע קינדער, זענען די מאָזלען אַ סך ערגער ווי די אַנדערע צוויי. היסטאָריש גערעדט האָט די קראַנקייט אומגעבראַכט אַרום 200 מיליאָן מענטשן במשך פֿון דער געשיכטע. אין די 1980ער זענען יעדעס יאָר איבער דער וועלט אומגעקומען כּמעט אַ מיליאָן מענטשן דורך דעם ווירוס, און אַפֿילו הײַנט שאַצט מען אָפּ, אַז 150,000 מענטשן שטאַרבן יערלעך צוליב דעם.

די וואָס לעבן אַדורך די קרענק לײַדן צומאָל אויפֿן גאַנצן לעבן פֿון פֿאַרשידענע געזונט־פּראָבלעמען, ווי טויבקייט און אומפֿרוכטבאַרקייט. איך האָב, ווי אַ קינד, געקענט אַ מאַן, וואָס איז געווען אַ סטודענט אין „יעיל‟־אוניווערסיטעט, ווען ער איז אָנגעשטעקט געוואָרן מיט דעם מאָזלען־ווירוס און איז דערנאָך געוואָרן אַזוי צוריקגעשטאַנען, אַז ער האָט מער ניט געקענט רעדן. בקיצור, דער ווירוס איז זייער געפֿערלעך.