הרבֿ קוק: אַ מאָדערנער מיסטיקער

Rabbi Kook: A Modern Mystic

פֿון מיכאל קרוטיקאָוו

Published March 05, 2015, issue of March 20, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

ער האָט דערזען אין דער מלחמה די פֿאַרקערפּערונג פֿון „גלות השכינה‟, די גסיסה פֿון דער מאָדערנער װעלט ערבֿ משיחס קומען. עם־ישׂראל און די אומות–העולם האָבן פֿאָרגעשטעלט צװײ ליכט, דאָס אינערלעכע און דאָס דרױסנדיקע, װאָס האָבן זיך געדאַרפֿט פֿאַראײניקן אין דעם שלימות פֿון משיחס צײַטן. אַזױ אַרום איז הרבֿ קוקס מיסטישע טעאָלאָגיע געװען בתּוך אוניװערסאַל און אַלמענטשלעך, באַטאָנט מירסקי.

אײניקע קריטיקער פֿון מירסקיס בוך האָבן באַמערקט, אַז ער האָט פֿאַרװישט די סאַמע אױסטערלישע רעיונות פֿון זײַן העלד. אױף דעם האָט מירסקי דערװידערט, אַז ער האָט ניט געװאָלט אָפּשטױסן דעם אַמעריקאַנער לײענער פֿון הרבֿ קוקס פּערזענלעכקײט. מירסקיס קריטיק איז געריכטעט אױף הרבֿ קוקס זון, ר׳ צבֿי יהודה קוק, װאָס האָט אױסגעטײַטשט זײַן פֿאָטערס תּורה װי אַ ראַדיקאַלע פּראַקטישע פּאָליטישע פּראָגראַם פֿון באַזעצן די אָקופּירטע אַראַבישע שטחים. די סכּנה פֿון אַזאַ מין צוגאַנג שטעקט אין דער גראָדליניקער בוכשטעבלעכער אױסטײַטשונג פֿון דער קאָמפּליצירטער קבליסטישער סימבאָליק. מען װיל גלײַך בממשות אױספֿילן דאָס, װאָס די חכמים האָבן בכּיװן פֿאַרדעקט דורך מעטאַפֿאָרישע געשטאַלטן.

די יאָרן פֿונעם בריטישן מאַנדאַט זײַנען ניט געװען גליקלעך פֿאַר הרבֿ קוק. ער איז פֿאַרטאָן געװאָרן אין מחלוקתן מיט די חרדישע קנאָים, װאָס האָבן פֿאַרברענט זײַנע חיבורים און אַפֿילו באַפֿאַלן אים אױף די גאַסן. קײן שטאַרקע שטיצע מצד די װעלטלעכע און אַפֿילו רעליגיעזע ציוניסטן האָט ער אױך ניט באַקומען. נאָך זײַן פּטירה אין 1935 און ביז דער מלחמה פֿון 1967 איז הרבֿ קוקס תּורה געװען באַקאַנט בלױז אין דער קליינער סבֿיבֿה פֿון זײַנע געטרײַע תּלמידים.

דער אױפֿלעב פֿון זײַן פּאָפּולערקײט איז פֿאָרגעקומען נאָך דעם, װי ישׂראל האָט פֿאַרנומען די שטחים אױפֿן מערבֿ־ברעג פֿון ירדן. דעמאָלט האָט ר׳ יהודה צּבֿי מודיע געװען, אַז אין דער װירקלעכקײט פֿון מדינת־ישׂראל װערן מקוים די נבֿיאות פֿונעם תּנ״ך. ער האָט דערקלערט, אַז ס׳איז אַ מיצװה פֿאַר ייִדן צו באַזעצן זיך אױפֿן גאַנצן שטח פֿון ארץ־ישׂראל, װאָס געפֿינט זיך איצט אונטערן קאָנטראָל פֿון דער מדינה. פֿון דעם איז אַרױסגעװאַקסן די באַװעגונג פֿון „גוש אמונים‟, װאָס ברענגט צונױף הרבֿ קוקס מיסטישע רעיונות מיט דער פּראַקטישער אַקטיװיטעט פֿון אױפֿבױען נײַע ייִשובֿים אױף די אָקופּירטע שטחים. מירסקי האַלט דעם דאָזיקן אידעאָלאָגישן קער פֿאַר אַ פֿאַרקריפּלונג פֿון הרבֿ קוקס אײגנאַרטיקער און קאָמפּליצירטער תּורה. דאָס איז געװען אַ פּועל־יוצא פֿון דעם, װאָס „ר׳ יהודה קוק האָט זיך געראַנגלט מיטן ריזיקן שאָטן פֿון זײַן פֿאָטער אין שװערע היסטאָרישע אומשטאַנדן.‟