פּובליציסטיק

באָריס נעמצאָווס לעצטער באַריכט

Boris Nemtsov's Last Report

פֿון גענאַדי עסטרײַך

מיט אַ פּאָר חדשים צוריק האָב איך געשריבן וועגן באָריס נעמצאָוון, אַ כאַריזמאַטישע, אפֿשר דער סאַמע כאַריזמאַטישע, פֿיגור אין די קרײַזן, וואָס טרעטן אַרויס ווי אַן אָפּאָזיציע צום פּרעזידענט פֿון רוסלאַנד, וולאַדימיר פּוטין. דעם 27סטן אַפּריל איז נעמצאָוו דערשאָסן געוואָרן אין מאָסקווע, ווען ער האָט שפּאַצירט מיט זײַן חבֿרטע גאָר ניט ווײַט פֿון דעם רויטן פּלאַץ. הגם די פּאָליצײַ האָט אין גיכן אַרעסטירט און באַשולדיקט עטלעכע מענטשן, בלײַבט ביזן הײַנטיקן טאָג ניט קלאָר, ווער עס האָט באַשטעלט די דאָזיקע הריגה.

אין משך פֿון אַ סך יאָרן פֿלעגט נעמצאָוו, צוזאַמען מיט זײַנע מקורבֿים, צוגרייטן, דרוקן און פֿאַרשפּרייטן באַריכטן וועגן כּלערליי פּראָבלעמען פֿון רוסישן לעבן, קודם־כּל, וועגן דער אויטאָריטאַרער, קאָרומפּירטער סיסטעם, אויפֿגעבויט דורך און אַרום פּוטינען. דער טויט האָט איבערגעריסן נעמצאָווס אַרבעט איבער אַ נײַעם באַריכט; דאָס מאָל האָט ער געדאַרפֿט זײַן מכּוח דער אַגרעסיע פֿון רוסלאַנד אין אוקראַיִנע.

דעם דאָזיקן באַריכט האָט מען פֿאַרענדיקט שוין אָן אים, און דעם 12טן מײַ איז ער צוטריטלעך געוואָרן אין אינטערנעץ. דערצו האָט מען דערווײַל פֿאַרעפֿנטלעכט צוויי טויזנט קאָפּיעס פֿון אָט דער אַרבעט — אויף 64 זײַטלעך, אונטערן טיטל „פּוטין. מלחמה‟. דער באַריכט אַנטפּלעקט די ראָלע, וואָס רוסלאַנד שפּילט אין אוקראַיִנע, כאָטש די רוסישע רעגירונג זאָגט זיך אָפּ עס אָפֿיציעל אָנערקענען. באַזונדערס הייס לייקנט מען אָפּ דעם אָנטייל פֿון רוסישע מיליטער־לײַט אין דעם קאָנפֿליקט.

לויטן באַריכט, אָבער, זײַנען אין דעם קאָנפֿליקט שוין אומגעקומען בערך 220 רוסישע מיליטער־לײַט. די משפּחות זייערע האָבן באַקומען פֿון דער רעגירונג געלט און אונטערגעשריבן אַ פּאַפּיר וועגן האַלטן בסוד דעם פֿאַקט, אַז דער מלאך־המוות האָט אָפּגענומען די לעבנס פֿון זייערע מענער צי זין דווקא אין אוקראַיִנע. אין דער דאָזיקער צאָל גייען ניט אַרײַן די בירגער פֿון רוסלאַנד, וואָס האָבן ניט געדינט אין דער אַרמיי, אָבער אַוועק זיך שלאָגן אין אוקראַיִנע.

ס׳איז אונטערגעציילט געוואָרן, וויפֿל עס האָט רוסלאַנד עד־היום אָפּגעקאָסט די דאָזיקע אַגרעסיע. די רייד גייט וועגן ביליאָנען דאָלאַרן אויף פֿאַרשיידענע צילן, פֿאַרבונדן מיט אָקופּירן קרים און פֿירן די קאַמפּאַניע אין דער דאָנעצקער און לוגאַנסקער געגנטן. אין די דאָזיקע ביליאָנען גייט ניט אַרײַן דאָס, וואָס רוסלאַנד פֿאַרלירט צוליב די סאַנקציעס מצד דער מערבֿדיקער וועלט.

מע קען ניט זאָגן, אַז דער באַריכט טראָגט אַ סך נײַע, פּלעפֿנדיקע ידיעות. אַ גרויסע צאָל פֿון זיי איז שוין געווען פֿריִער באַוווּסט. אָבער די ווערט פֿון דעם דאָקומענט באַשטייט אין דעם, וואָס פֿון כּלערליי באַזונדערע פֿאַקטן שאַפֿט ער אַ קלאָר בילד פֿון דעם, וואָס די אַגרעסיע אין אוקראַיִנע האָט געבראַכט דער רוסישער באַפֿעלקערונג. די אָפֿיציעלע מעדיאַ פֿאַרשווײַגט די דאָזיקע פֿאַקטן אָדער, ריכטיקער, פֿאַרשרײַט זיי אין דער טאָג־טעגלעכער פּראָפּאַגאַנדיסטישער היסטעריע.

וועגן דער אָפֿיציעלער פּראָפּאַגאַנדע ווערט ניט ווייניק געזאָגט אין דעם באַריכט. בפֿרט וועגן אַנטוויקלען אַ קולט אַרום דעם נצחון אין דער צווייטער וועלט־מלחמה און אויסנוצן דעם היסטאָרישן וואָקאַבולאַר צו באַשרײַבן די איצטיקע געשעענישן. לויט דער דאָזיקער טערמינאָלאָגיע, איז אוקראַיִנע איצט פֿאַרכאַפּט געוואָרן דורך פֿאַשיסטן, אַזוי אַז קרים און די טעריטאָריעס, וואָס געפֿינען זיך אונטערן קאָנטראָל פֿון די סעפּאַראַטיסטן, ווערן כאַראַקטעריזירט ווי אַן „אינדזל פֿון גליק‟, מחמת זיי זײַנען, כּלומרשט, באַפֿרײַט געוואָרן פֿון פֿאַשיזם. און אַ גרויסער טייל פֿונעם עולם אין רוסלאַנד נעמט עס אויף פֿאַר ריין געלט, בפֿרט נאָך אַז ס’רובֿ רוסישע בירגער (ווי עס ווײַזן אויספֿרעגן) גלייבן נאָר דער אָפֿיציעלער רוסישער מעדיאַ.

דער באַריכט איז צונויפֿגעשטעלט געוואָרן ווי אַ קאָנטער־פּראָפּאַגאַנדיסטישע פּובליקאַציע, וואָס דאַרף עפֿענען די אויגן בײַ די מענטשן, אָפּגעסמט דורך פּוטינס מעדיאַ. מע זוכט איצט געלט, כּדי צו פֿאַרעפֿנטלעכן דעם טעקסטן מיט אַ באמת גרויסן טיראַזש. די פֿראַגע איז ניט נאָר וועגן געלט, דערווײַל זאָגן זיך אָפּ אַלע דרוקערײַען זיך צו באַשעפֿטיקן מיט אָט דער געפֿערלעכער אַרבעט. אָבער דאָס איז ניט די גרעסטע פּראָבלעם. קודם־כּל, איז ניט קלאָר, צי מענטשן וועלן עס, ערשטנס, לייענען און, צווייטנס, גלייבן דער דאָזיקער אויספֿאָרשונג. אַן אויספֿרעג, דורכגעפֿירט ניט לאַנג צוריק, האָט געוויזן, אַז נאָר יעדער פֿינפֿטער רוסישע בירגער האָט געהערט וועגן נעמצאָווס פֿריִערדיקע באַריכטן, 6 פּראָצענט האָבן זיך באַקענט מיט די הויפּט־אויספֿירן, און נאָר 5 פּראָצענט האָבן די באַריכטן טאַקע געלייענט. אַ סבֿרא, אַז אָט די 5 פּראָצענט האָבן זיך ניט גענייטיקט, מע זאָל זיי עפֿענען די אויגן — די אויגן זײַנען בײַ זיי שוין געווען ברייט געעפֿנטע.

איך וויל ניט זאָגן, אַז דאָס אַלץ איז געווען אַ פּוסטע טירחה. ווי מע זאָגט: דער טראָפּן צעדריבלט דעם שטיין. אַזעלכע „טראָפּנס‟ זײַנען בלי־ספֿק וויכטיק. לכל־הפּחות, פֿאַר דעם חלק לײַט אין רוסלאַנד, וואָס בלײַבן ניט זאָמבירט און אַרומגעכאַפּט מיט אַ הייסער ליבע צו פּוטינען.