איז אָבאַמאַ אַזוי ווי טשעמבערלען?

Will Obama Be Like Chamberlain?

נעוויל טשעמבערלען זאָגט צו, אַז זײַן אָפּמאַך מיט היטלער וועט גאַראַנטירן שלום
Central Press/Getty Images
נעוויל טשעמבערלען זאָגט צו, אַז זײַן אָפּמאַך מיט היטלער וועט גאַראַנטירן שלום

פֿון עמי עדן (ייִט״אַ)*

Published July 16, 2015, issue of August 07, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט פֿאָלגט דווקא נישט דעם מוסטער פֿון טשעמבערלענס פּאָליטיק. דער בריטישער פּרעמיער האָט געהאָפֿט אָפּצושטעלן די אַגרעסיע מצד דײַטשלאַנד. אָבאַמאַ זאָגט נישט אָבער צו, אַז איראַן וועט ווײַטער נישט שטיצן די אַנטי־ישׂראלדיקע, אַנטי־אַמעריקאַנער און אַנטי־סוניטישע אַגרעסיווע כּוחות אַרום דער וועלט. ער האָט געלייזט בלויז איין קאָנקרעטע פּראָבלעם און זאָגט צו, אַז הגם דער איראַנישער צוגאַנג צו דער אויסערן־פּאָליטיק וועט נישט ווערן פֿרידלעכער, דאַרף מען מער נישט זאָרגן וועגן דער מעגלעכער נוקלעאַרער סכּנה.

ס׳איז אויך כּדאַי צו באַמערקן, אַז הגם טשעמבערלען האָט נאַיִוו געטראַכט, אַז דײַטשלאַנד וועט זיך באַנוגענען מיט זײַן אָפּמאַך, איז ער נישט געבליבן שטיל, ווען היטלער האָט פֿאַרכאַפּט פּוילן. אַדרבה, טשעמבערלען האָט קלאָר פֿאַרשטאַנען, אַז ער האָט געמאַכט אַ טעות, אַרײַנגעצויגן ענגלאַנד אין דער צווייטער וועלט־מלחמה און רעזיגנירט, כּדי טשערטשיל זאָל פֿאַרנעמען זײַן אָרט און שאַפֿן אַ שטאַרקערע פֿאַראייניקטע רעגירונג. בעת דער מלחמה, האָט טשעמבערלען געדינט ווי אַ מיטגליד פֿונעם קריגס־קאַבינעט. בעת זײַן רעזיגנאַציע, איז ער אויפֿגעטראָטן מיט אַ פֿלאַמענדיקער רעדע און צוגעזאָגט „צו אַנטוואָפֿענען און אַראָפּוואַרפֿן‟ די נאַציסטישע „ווילדע חיה‟.

די צוקונפֿטיקע געשיכטע קאָן ווײַזן, אַז אָבאַמאַס אָפּמאַך מיט איראַן איז טאַקע געווען אַ דערפֿאָלג. וואָס וועט אָבער געשען, אויב די איראַנישע פּאָליטיקער וועלן אויסנוצן דעם דיפּלאָמאַטישן און עקאָנאָמישן רווח פֿונעם נײַעם הסכּם, כּדי צו אַטאַקירן די שכנישע לענדער? ס׳איז גאָר נישט קלאָר, צי די אַמעריקאַנער אַדמיניסטראַציע וועט אין אַזאַ פֿאַל זיך אַרײַנמישן אינעם קאָנפֿליקט. עס ווילט זיך האָפֿן, אַז אויב אין דער וועלט וועט זיך שאַפֿן אַזאַ סיטואַציע, וועט דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט דווקא נאָכפֿאָלגן דעם מוסטער פֿון טשערטשיל אָדער, לכל־הפּחות, טשעמבערלען.

עמי עדן איז דער הויפּט־פֿאַרוואַלטער און רעדאַקטאָר פֿון ייִט״אַ