100 ייִדישיסטן, פֿאַרזאַמלט אין אַ באַר

100 Yiddishists Walk Into A Bar

אַ טייל פֿונעם עולם אין „סאָלאַס‟־באַר
אַ טייל פֿונעם עולם אין „סאָלאַס‟־באַר

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published August 06, 2015, issue of August 21, 2015.

העכער הונדערט מענטשן האָבן פֿאַרפּאַקט דעם צווייטן שטאָק פֿון „סאָלאַס‟, אַן אויסגעפּוצטער באַר אינעם „ווילעדזש‟, וווּ עס שפּילט כּסדר רעשיקע „היפּ־האָפּ‟־מוזיק. אין אַ ווינקל האָט מען אַוועקגעלייגט אַ שויס־קאָמפּיוטער, וואָס האָט געהאַלטן אין איין ווײַזן בילדער פֿון אַ ציכטיקן וועבזײַטל, וואָס דער עולם האָט באַקוקט און אַרומגערעדט. אַ פֿאַרבײַגייער, זעענדיק אַ שלל מיט יונגע מענטשן אין מאָדישע קליידער, וואָס הערן זיך צו צו עמעצן, וואָס לייענט פֿאָר אַ רעדע פֿון אַ „טאַבלעט‟־קאָמפּיוטער, וואָלט גרינג געקענט מיינען, אַז עס האַנדלט זיך וועגן אַ שׂימחה לכּבֿוד אַ נײַער „הײַטעק‟־פֿירמע. אַז ער וואָלט, אָבער, זיך בעסער צוגעהערט, וואָלט ער זיך דערוווּסט, אַז דער רעדער באַגריסט טאַקע די שטיצער און רעדאַקטאָרן פֿון אַ נײַעם אַקאַדעמישן זשורנאַל געווידמעט ייִדיש־שטודיעס.

דער אָוונט, אײַנגעאָרדנט דורכן זשורנאַל „אין געוועב‟, וואָס וועט אָפֿיציעל לאַנצירט ווערן דעם 17טן אויגוסט, האָט צוגעצויגן אַן אוניקאַל געמיש פֿון ייִדיש־סטודענטן, יונגע אַקאַדעמיקער, ייִדישיסטן, ייִדישע קינסטלער און סתּם געזעלשאַפֿטלעכע יונגע־לײַט, וואָס באַווײַזן זיך אויף אַלע „קילע‟ אונטערנעמונגען. דאָס איז געווען, בקיצור, ניט קיין טיפּישע אונטערנעמונג געווידמעט דער ייִדישער שפּראַך און האָט אין גאַנצן ניט געשמעקט מיט דער געוויינטלעכער פֿאָרמעלקייט פֿון דער אַקאַדעמישער וועלט, מיט וואָס עס כאַראַקטעריזירט זיך כּמעט יעדע ייִדישיסטישע אונטערנעמונג. דער גײַסט, ווי דערמאָנט, איז געווען אַ סך נעענטער צו דער וועלט פֿון „הײַטעק‟־פֿירמעס איידער אַן אוניווערסיטעט. דאָס איז, אָבער, דווקא דער צוגאַנג פֿון „אין געוועב‟, וואָס טראָגט מיט זיך דעם ציל צו דינען סײַ ווי אַ פּרעסטיזשפֿולן אַקאַדעמישן זשורנאַל מיט פּרטימדיקע אַרטיקלען, וואָס ווערן קאָנטראָלירט און רעצענזירט דורך אַקאַדעמיקער, סײַ ווי אַ בלאָג, וואָס דעקט אַספּעקטן פֿון דער ייִדישער קולטור אויף אַ פּאָפּולערן אופֿן דורך קורצע אַרטיקלען, נאָטיצן און „ליסטיקלס‟ (אַרטיקלען, וואָס באַשטייען פֿון ליסטעס), געצילט אויף אַ ברייטערן עולם.

„צוליב דעם דיגיטאַלישן פֿאָרמאַט פֿונעם זשורנאַל און בלאָג זענען מיר זייער באַגײַסטערט מיט די מעגלעכקייטן צו דערגרייכן אַ נײַעם פּובליקום,‟ האָט דערקלערט ד״ר שאול זאַריט, דער צוקונפֿטדיקער פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדיש אין „האַרוואַרד‟־אוניווערסיטעט, וואָס דינט ווי דער שעף־רעדאַקטאָר פֿון „אין געוועב‟ צוזאַמען מיט ד״ר איתן קענסקי, וועלכער וועט באַלד אָנהייבן ווי דער „דירעקטאָר פֿאַר קאָלעקציע־איניציאַטיוון‟ בײַם „ייִדישן ביכער־צענטער‟. בעת זייערע קורצע רעדעס האָבן די צוויי הויפּט־רעדאַקטאָרן באַטאָנט די וויכטיקייט פֿונעם זשורנאַל און דערקלערט, אַז זיי, צוזאַמען מיט די פֿאַרוואַלטונג־רעדאַקטאָרשעס (מינדל כּהן פֿון „בערקלי־אוניווערסיטעט‟, עמאַ מאָרגנשטערן פֿונעם „פּענסילוויינער אוניווערסיטעט‟ און ד׳׳ר שׂרה זאַראָ פֿונעם „ניו־יאָרקער אוניווערסיטעט‟) האָבן שוין געאַרבעט אויפֿן פּראָיעקט העכער צוויי יאָר.

ד׳׳ר זאַריט האָט בפֿירוש באַטאָנט די „פֿיל־דיציפּלינאַרישקייט‟ פֿונעם זשורנאַל, וואָס וועט מאָנען אַרטיקלען ניט בלויז בײַ געלערנטע, וואָס אַרבעטן אין די געביטן פֿון ייִדישע שטודיעס, גערמאַנישע שפּראַכן און אַנדערע נאָענט־פֿאַרבונדענע געביטן, נאָר אויך אַרטיקלען פֿון היסטאָריקער, סאָציאָלאָגן, קינסטלער, קונסט־קריטיקער, ליטעראַטור־פֿאָרשער און אַזוי ווײַטער.

ד׳׳ר דוד ראָסקעס, דער „עוועלין הענקינד פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדישער ליטעראַטור‟ בײַם „ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר‟ און דער „גײַסטיקער בעל־יועץ‟ פֿונעם זשורנאַל, האָט גערעדט פֿאַרן עולם אויף ייִדיש, באַטאָנענדיק די וויכטיקייט פֿונעם זשורנאַל ווי אַ נײַע היים פֿאַר ייִדיש־שטודיעס. ער האָט אויך באַדאַנקט די „נעמי־פֿונדאַציע‟, די הויפּט־שטיצערין פֿונעם זשורנאַל, וואָס האָט זיך געשטעלט אין קאָנטאַקט מיט אים מיט יאָרן צוריק, כּדי צו געפֿינען פּאַסיקע קאַנדידאַטן צו שאַפֿן אַ נײַעם זשורנאַל. לינדסי באָדנער פֿון דער „נעמי־פֿונדאַציע‟, וואָס שטיצט אונטער פֿאַרשידענע פּראָיעקטן געווידמענט דער ייִדישער שפּראַך, כּדי צו באַערן דעם אָנדענק פֿון דער ייִדיש־פּראָפֿעסאָרשע נעמי פּראַווער־קאַדאַר, איז אויך געווען בײַ דער שׂימחה.

בעת אַן אומפֿאָרמעלן שמועס מיטן „פֿאָרווערטס‟, האָט ד׳׳ר זאַריט דערקלערט, אַז דער זשורנאַל וועט זײַן אַנדערש פֿון ס׳רובֿ אַקאַדעמישע פּובליקאַציעס צוליב דעם, וואָס עס וועט ניט האָבן קיין עכטע „נומערן‟. אַנשטאָט אַרויסצוגעבן אַ פֿולן נומער נאָך אַ געוויסער צײַט־אָפּשניט וועט מען אַרויסגעבן דרײַ נײַע „פּאָסטן‟ יעדע וואָך און דערבײַ צוציִען אַן עולם במשך פֿונעם יאָר, אין קעגנזאַץ צו ס׳רובֿ אַקאַדעמישע זשורנאַלן, וואָס דריקן זיך איין מאָל אין אַ יובֿל און דאַרפֿן דערפֿאַר צוזאַמענקלײַבן אַן עולם לייענער יעדעס מאָל פֿון דאָס נײַ.

ד׳׳ר זאַריט האָט צוגעגעבן, אַז דער זשורנאַל האָט גענוג מאַטעריאַל אַרויסצוגעבן אַ פּאָר זאַכן יעדע וואָך ביז נאָוועמבער. צוזאַמען מיט זײַן אומגעוויינטלעכן צײַטפּלאַן פֿון דערשײַנען אַרטיקלען, וועט „אין געוועב‟ אויך אָננעמען אַרטיקלען, איבערזעצונגען, בלאָג־פּאָסטן וכדומה במשך פֿון אַ גאַנץ יאָר און ניט נאָר צווישן באַגרענעצטע טערמינען ווי בײַ כּמעט אַלע אַקאַדעמישע זשורנאַלן. „מיר ווילן שטענדיק באַקומען וואָס מער מאַטעריאַל,‟ האָט ד׳׳ר זאַריט איבערגעגעבן.

נאָכן אָפּעסן די פּיראָגן און לאַטקעס פֿונעם פּאָפּולערן אוקראַיִנישן רעסטאָראַן „וועסעלקע‟ און געניסן זיך פֿונעם פּריוואַטן באַר־שענקער, וואָס דער זשורנאַל האָט באַשטעלט פֿאַרן עולם, האָט מען אַרומגערעדט דעם נײַעם זשורנאַל אויף אַ געמיש פֿון ענגליש, ייִדיש און העברעיִש. דער הויפּט־אויספֿיר צווישן די, מיט וועמען איך האָב גערעדט איז געווען, אַז דער זשורנאַל האָט זייער גוטע שאַנסן אַרײַנצוברענגען נײַע פֿאָרשער „אינעם געוועב‟ פֿון דער ייִדיש־פֿאָרשונג און פֿאַראינטעריסירן דעם ברייטערן עולם אין דער טעמע. אויב מע קען אָננעמען די „לאַנציר־שׂימחה‟ ווי עפּעס אַ נבֿואה, וועט דער זשורנאַל יאָ האָבן אַ סך דערפֿאָלג, סײַ ווי אַן אַקאַדעמישן אַנשטאַלט, סײַ ווי אַ געזעלשאַפֿטלעכן מיטל צוזאַמענצוברענגען מענטשן.

הלוואי וואָלטן אַלע ייִדישיסטישע אָרגאַניזאַציעס געקענט פֿאַרזאַמלען אין אַ באַר מער ווי הונדערט יונגע־לײַט.