(די 2 טע זײַט פֿון 2)
ערן, דער רעזשיסאָר, איז נישט קיין ייִדיש־רעדער, אָבער האָט קינדווײַז געהערט אַ סך ייִדיש אין זײַן היימשטאָט, בת־ים — נישט בלויז בײַ זײַנע טאַטע־מאַמע און באָבע־זיידע, אָבער בײַ אַ סך פֿון די שכנים. זײַן אינטערעס צו ייִדיש האָט זיך צעפֿלאַקערט, ווען ער האָט באַשלאָסן צו מאַכן אַ פֿילם וועגן דעם „ייִדישן אַרבעטער בונד‟ אין ישׂראל. דער פֿילם, „בונדאים‟, איז אַרויסגעלאָזט געוואָרן אין 2012.
„כאָטש איך בין יונגערהייט געווען אַ מיטגליד פֿון ׳השומר הצעיר׳ און בין ווי אַ סטודענט אין תּל־אָבֿיבֿער אוניווערסיטעט געוואָרן זייער אַקטיוו אין די לינקע קרײַזן, האָב איך צו 34 יאָר כּמעט גאָרנישט געוווּסט וועגן דעם ׳בונד׳,‟ האָט ערן געזאָגט. באַלד ווי ער האָט אָבער אײַנגעזען וואָס פֿאַר אַ וויכטיקע ראָלע דער „בונד‟ האָט געשפּילט אינעם לעבן פֿון די ייִדיש־רעדנדיקע סאָציאַליסטן אין ישׂראל, האָט ער זיך אונטערגענומען צו מאַכן אַ פֿילם וועגן דעם; נישט בלויז די געשיכטע, נאָר אויך זײַן פּערזענלעכע מיינונג, פֿאַר וואָס ישׂראל האָט איגנאָרירט דעם בונד אין ישׂראל, און ווי נייטיק עס איז הײַנט צו באַנײַען די כּוחות פֿון דער אָרגאַניזאַציע.
ערן האָט זיך אַ סך אויסגעלערנט דורך די אינטערוויוען מיט די אַלטע בונדיסטן, אָבער ס׳איז פֿאַר אים אויך געווען זייער אַן עמאָציאָנעלע איבערלעבונג. „רעדנדיק מיט זיי, האָב איך זיך געכאַפּט ווי ענלעך זיי זענען צו מײַנע אייגענע באָבע־זיידע,‟ האָט ער באַמערקט. „זיי האָבן גערעדט אַ פּרעכטיקן ייִדיש.‟
דעריבער, ווען יעד האָט זיך געוואָנדן צו ערן צו העלפֿן אים מאַכן „זײַ געזונט, ירושלים‟, האָט דער רעזשיסאָר זיך גלײַך אָנגעשלאָסן אינעם פּראָיעקט. „זעענדיק ווי ייִדיש איז כּמעט פֿאַרמעקט געוואָרן, האָב איך שטאַרק געוואָלט צוריק אַרײַנברענגען די שפּראַך אין דער ישׂראלדיקער סבֿיבֿה,‟ האָט ערן באַמערקט.
נו, וואָס פּלאַנירט מען אויף ווײַטער? „איצט, אַז ס׳איז אַרויס בני מאירס בוך מיט העברעיִשע איבערזעצונגען פֿון אַבֿרהם סוצקעווערס לידער, קלער איך, אַז אפֿשר זאָלן מיר מאַכן אַ פֿילם וועגן סוצקעווער אין תּל־אָבֿיבֿ,‟ האָט יעד געזאָגט. מענדי האַלט, אַז ס׳וואָלט געווען שיין צו אַרבעטן אויף אַ פֿילם וועגן דער טויזנט־יאָריקער געשיכטע פֿון ייִדיש.
ווי עס זאָל נישט זײַן, וועט דער קומעדיקער פֿילם מסתּמא ממשיך זײַן דעם ציל פֿון די פֿריִערדיקע צוויי פֿילמען: ערשטנס, באַקענען דעם עולם מיט די ווייניק־באַקאַנטע עסייען וועגן ישׂראל געשריבן אויף ייִדיש, און צווייטנס, ווײַטער באַמיִען זיך צו געפֿינען אַן אָרט פֿאַר ייִדיש אין דער הײַנטיקער ישׂראלדיקער קולטור־ירושה.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.