מאַנהעטענער רבי פֿונעם נאָכמאָדערנעם שטיבל

Manhattan Rebbe of the “Post-Modern Shtibl”

הרבֿ דוד אינגבער
YouTube
הרבֿ דוד אינגבער

פֿון נח באַרעראַ

Published December 18, 2015, issue of January 08, 2016.

די שיל „רממו‟, וואָס געפֿינט זיך אויף דער Upper West Side פֿון מאַנהעטן, האָט געשמט אין די לעצטע פּאָר יאָר, נישט נאָר ווי, בלע״ז, אַ „היפּ‟־ און „ניו־איידזשי‟־אָרט פֿאַר מענטשן בכלל, וואָס זוכן אַן אַלטערנאַטיוון צוגאַנג צו טראַדיצאָנעלער ייִדישקייט, נאָר ווי אַ מין „מקום־מיקלט‟ פֿאַר געוועזענע חסידים בפֿרט, וואָס האָבן שווער געליטן אונטער דעם האַרבן דרוק פֿונעם חרדישן לעבנס־שטייגער.

די פֿירערס פֿון „רממו‟ ווילן אָבער שאַפֿן אַ האַרציקע סבֿיבֿה, אין וועלכער יעדער ווערט שיין אויפֿגענומען, דער עיקר, דורך נישט זאָגן אויף קיינעם קיין מבֿינות. „דאָס איז באַזונדערס צוציִענדיק, ווײַל עס דערמעגלעכט אונדז אַלעמען זיך אויסצוהיילן און מאַכן צוזאַמען אַ בעסערע געזעלשאַפֿט‟, האָט הרבֿ דוד אינגבער, דער הויפּט־רבֿ פֿון „רממו‟, געזאָגט אין אַן אינטערוויו מיטן „פֿאָרווערטס‟.

אין דעם פֿאַל פֿון געוועזענע חסידים, מיינט הרבֿ אינגבער, אַז די שיל איז צוציִענדיק, ווײַל זיי באַטראַכטן „רממו‟ ווי אַ מין „נאָכמאָדערן שטיבל‟ (אָדער אַנדערש געזאָגט, ווי אַ מין אַלטערנאַּטיווע חסידישע בית־תּפֿילה) — דאָס הייסט בײַ אים, אַז „רממו‟ שפּיגלט דווקא אָפּ דעם גײַסט פֿון חסידות, צוליב איר איבערגעגבנקײט צום דאַווענען און געזאַנג; אַספּעקטן, וואָס ווערן שטאַרק באַטאָנט בײַ די חסידים. „מיר האָבן ליב צו דאַווענען און זינגען, אָבער מיר לאָזן גאָט צו מישפּטן. צוליב דעם פֿאַקט, זענען דאָ בײַ ‘רממו’ אַ סך ייִדן, וואָס האָבן פֿאַרלאָזט דעם דרך [בלע״ז, Off-the-derekh-Jews]‟, האָט הרבֿ אינגבער דערקלערט.

אָבער ,אין סתּירות מיט חסידות, באַטראַכטן זיי „ייִדנטום‟ ווי אַ מענטשלעכע קאָנסטרוקציע, אַזוי שייך צו אַלע רעליגיעס, וואָס איז נישט „פּערפֿעקט‟, כאָטש פֿון דעסטוועגן „הייליק‟. „אונדזער ציל איז אוניווערסאַל, אָבער אונדזער אופֿן איז ספּעציפֿיש‟, האָט הרבֿ אינגבער געזאָגט. „מיר האָבן ליב ייִדישקייט און די ייִדישע נשמה, אָבער מיר זאָרגן זיך נישט צי עמעצער איז אַן אַטעיִסט, אַ פּאַגאַנער, אַגנאָסטיש צי אַ קריסט‟.

די געוועזענע חסידים, וואָס געפֿינען פֿאַר זיך אַ גײַסטלעכן דאַך בײַ „רממו‟, האָבן געליטן אין זייערע אַמאָליקע קהילות, צוליב פֿאַרשידענע סיבות, ווי אין שײַכות מיט זייער סעקסואַליטעט — אַן ענין, וואָס אין אַזעלכע אָרטאָדאָקסישע קהילות, ווי די, וואָס געפֿינען זיך אין ברוקלין, פֿאַרטײַשט מען ווי אַן עבֿירה; און אין אַזאַ געזעלשאַפֿט, וואָס פֿאָדערט אַן אַבסאַלוטן קאָנפֿאָרמיזם איבערהויפּט, וואַרפֿן זיך די־אָ מענטשן אין די אויגן. „בעת איך האַלט נישט, אַז גאָט האָט געשריבן תּורה וואָרט־ווערטלעך, ראַנגל איך זיך נישט מיט די איסורים, וואָס שטייען דאָרט ערגעץ אָנגעשריבן‟, האָט הרבֿ אינגבער געזאָגט. „די רעאַליטעט איז שטאַרקער ווי אונדזערע ‘געדאַנקען’ וועגן דעם. האָמאָסעקסואַליטעט איז אמתדיק; די גלוסט איז הייליק. טראַנס־מין איז דערצו אמתדיק. איך האָב גאָרנישט געפֿונען, וואָס איז נישט־הייליק צי פּראָבעלמאַטיש דערפֿון.‟