מײַן רומענישע באָבע גייט שטימען

My Romanian Grandma Goes to the Polls


פֿון עמיל קאַלין

Published February 14, 2016, issue of March 04, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

די באָבע קעמט אויס אירע לאַנגע שניייִקע האָר און נעמט זיי צונויף אין אַ „גרעק‟. זי שלעפּט אַרויס פֿון אַ פּושקע, באַדעקט מיט רויטן פּליוש, איר העל־ראָזעווע פּאָמאַדע, און גיט פֿלינק אַ פֿיר מיט איר איבער דער אייבערשטער ליפּ. דערנאָך פֿעסטיקט זי צו די אייבערשטע ליפּ צו דער אונטערשטער און רירט זיי, ווי זי וואָלט געוואָלט עפּעס זאָגן, נאָר זיך געכאַפּט, אַז בעסער צו שווײַגן. זי קוקט זיך אײַן אין איר אָפּשפּיגלונג מיט אירע גרויסע קײַלעכדיקע אויגן, פֿאַרצווייפֿלט, צי דאָס איז טאַקע זי, די אייגענע, וואָס מיט אַ מינוט צוריק.

זי טוט אָן די אויעררינגלעך — פֿאַלשע פּערל, וואָס הענגען אַראָפּ פֿון אַ קייטעלע און הוידען זיך אויף אַ גילדערנעם רינגל. זי באַטראַכט ווידער איר פּנים, און זעט אויס נאָך אַלץ אומצופֿרידן — די ברעמען זענען צעשויבערט, זאָגט זי צו זיך. זי באַנעצט אַ שפּיץ־פֿינגער און קלעפּט צו די ווידערשפּעניקע הערעלעך פֿון די ברעמען איינס צום צווייטן.

איך קוק אויף איר: טיפֿע קנייטשן, אָנגעשוואָלענע טאָרבעלעך אונטער די אויגן… איך דערמאָן זיך אין דעם בוקאַרעשטער האַרבסט — די הויכע ביימער, וואָס שטייען הויל־און־נאַקעט הינטער די טריבע הימלען, מיט אויסגעשפּרייטע קרומע צווײַגן, די דיקע, פֿאַרקאָרטשטע קאָרע פֿאַלט מיט אַ זיפֿץ; די פּוסטע אַלעען אין פּאַרק, די ברוינלעך־געלע בלעטער וואַלגערן זיך אויף זיי, טוען זיך אַ הייב אויף אין דער לופֿט און לאָזן זיך טראָגן וווּהין דער ווינט וויל. די טעג ווערן קורצער און ציִען זיך אָן חשק. אַ שווער פֿאָרגעפֿיל לייגט זיך אויפֿן האַרצן. עס דאַכט זיך, אַז אַלץ אַרום גרייט זיך אויף שווערע טעג, אויף קעלט, עלנטקייט, פֿיצטערניש…

איך קוק אויף דער באָבעס אָפּשפּיגלונג: נאָר אירע גרויסע, העל־בלויע אויגן — אַ שטיקל הימל, וואָס טוט אַ שנײַדט דורך די אָנגעלאָדענע גרויקייט. אירע אויגן פֿרעגן שטומערהייט: „נו, וואָס זאָגסטו? איך בין גרייט אַרויסצוגיין?‟

איך טו אַ שמייכל: „באָבע, דו גייסט דאָך צוויי גאַסן ווײַטער, צו דעם ליציי, דאַרפֿסט נישט זײַן די שיינהייט־קעניגין.‟

זי טוט צו מיר אַ וווּנק: „גיי ווייס, אפֿשר וועל איך דאָרטן געפֿינען מײַן באַשערטן, מײַן דריטן באַשערטן, אַן עלעגאַנטן אַלטיטשקן, וואָס וואַרט, פּונקט ווי איך, אין דער ריי צו שטימען?‟

איך לאַך, אָבער טיף אינעווייניק גריזשעט אַ מורא; די מורא, וואָס באַגלייט מיך פֿון קינדווײַז אָן: איך האָב מורא, אַז די באָבע וועט פּלוצעם פֿאַרשוווּנדן, פֿאַרפֿאַלן ווערן, נישט צוריקקומען. דעמאָלט, צוריק מיט יאָרן, נאָך אַ קליין קינד, האָב איך געוויינט אין איר פֿאַרטעך, זיך אײַנגעקלאַמערט אין אים מיט די נעגל, און זיך געבעטן, זי זאָל נישט אַרויסגיין אין שטאָט, געציטערט פֿאַר מורא, אַז „עפּעס וועט מיט איר געשען‟.

„וואָס וועט מיט מיר געשען, נאַרעלע?‟ — האָט זי געזאָגט און געגלעט מײַנע האָר. איך האָב נישט געוווּסט וואָס צו ענטפֿערן. איך האָב נאָר געוווּסט, אַז איך האָב מורא.

הײַנט, שוין אַ דערוואַקסענער, אַליין אַ טאַטע פֿון אַ קינד, האָב איך סײַ־ווי פֿאַר איר מורא. די באָבע נעמט איר שטעקן, לייגט פֿאָרזיכטיק אַרײַן אין איר מאַנטל־קעשענע דאָס צעטעלע מיט די אותיות פֿון דער פּאַרטיי, וואָס זי „דאַרף‟ שטימען פֿאַר איר, און לאָזט זיך אין וועג אַרײַן.

די טיר פֿאַרמאַכט זיך, און איך זאָג אַ תּפֿילה, אָן אַ קול; איך בעט, זי זאָל צוריקקומען בשלום.

אַשאָזען* (רומ׳) — אײַנאָרדענען

תּל־אָבֿיבֿ, פֿעברואַר 2016