וואָס מאַכט די אַמעריקאַנער בייז?

What Makes Americans Angry?


פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published March 08, 2016, issue of April 01, 2016.

איך ווייס, אַז איך בין גאָר ניט דער איינציקער, וועמען עס מאַכט משוגע די איצטיקע וואַל־קאַמפּאַניע. איך האָב זיך געהאַט געקלאָגט אויף די פֿריִערדיקע באַטאַליעס, געפֿירט צוליב דורכלייגן אַ וועג אין וואַשינגטאָן, אין „ווײַסן הויז‟. פֿונדעסטוועגן, האָבן זיי אויסגעזען אַנדערש, לכל־הפּחות אָן דאָנאַלד טראָמפּס וווּלגאַרער קלאָונאַדע, אויסגערעכנט אויף געוויסע (כ׳וויל ניט אַרײַנגיין אין קיין פּרטים) שיכטן פֿון דער באַפֿעלקערונג. ס’איז דאָך ניט קלאָר אַפֿילו, צי די שטיצער פֿון אָט דעם כּלומרשט „נאַש־בראַט‟ זײַנען רעפּובליקאַנער, און צי ער אַליין איז אַ רעפּובליקאַנער. אַ סבֿרא, אַז זיי זײַנען פּשוט בייז אויף דער גאָרער וועלט און נייטיקן זיך ניט אין קיין שׂכלדיקע ווערטער. זיי ווילן הערן שרײַענדיקע שלאָגווערטער, און טראָמפּ באַזאָרגט זיי מיט דער דאָזיקער סחורה.

טיילווײַז איז שווער צו פֿאַרשטיין, פֿאַר וואָס דער המון איז אַזוי בייז. די עקאָנאָמיע פֿון אַמעריקע איז, אין אַ היפּשער מאָס, אַרויס פֿון דעם גאָר געפֿערלעכן מצבֿ, אין וועלכן זי איז געווען, ווען באַראַק אָבאַמאַ איז אַרײַנגעפֿאָרן אין דעם „ווײַסן הויז‟; די אויטאָ־אינדוסטריע איז געראַטעוועט געוואָרן; דער דאָלאַר איז שטאַרק; צענדליקער טויזנטער אַמעריקאַנער מיליטער־לײַט האָבן זיך אומגעקערט פֿון די לענדער, וווּהין מע וואָלט זיי בעסער אין גאַנצן ניט געשיקט.

מיר דאַכט זיך, אַז די בייזקייט שטאַמט, לכל־הפּחות, טיילווײַז פֿון דער עפֿעקטיווער פּראָפּאַגאַנדע, וועלכע דער טעלעוויזיע־קאַנאַל „פֿאַקס‟ און ענלעכע מעדיאַ־אונטערנעמונגען האָבן יאָרן לאַנג געפֿירט, צו מאָל — צי אַפֿילו אָפֿט מאָל — מיט אַ ראַסיסטישן אונטערשלאַק, קעגן באַראַק אָבאַמאַ.

מיר דאַכט זיך אויך, אַז זיי — דער „פֿאַקס‟ און די אַנדערע — האָבן זיך הײַנט אַליין איבערגעשראָקן פֿון זייער „סוקצעס‟, פֿון דעם וואָס זיי האָבן אָפּגעטאָן, דהײַנו: געשאַפֿן אַ פֿעסטן יסוד, אַ שטימונג פֿאַר דאָנאַלד טראָמפּ. מע האָט זיך איבערגעשראָקן און מע פּרוּווט עפּעס בײַטן, אָבער דערווײַל באַקומט זיך עס ניט בײַ זיי.