דער „פֿאָרווערטס‟ איז 119 יאָר אַלט

The Forverts Turns 119


פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published April 20, 2016, issue of May 13, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דער „פֿאָרווערטס‟ האָט אויך געדרוקט גלענצנדיקע זשורנאַליסטישע ווערק. ס׳איז וויכטיק, בפֿרט פֿאַר אַ היסטאָריקער, אַז קיין אַנדערע צײַטונג האָט אַזוי ברייט און טיף ניט אָפּגעשפּיגלט דאָס ייִדישע לעבן אין אַמעריקע. די אַלטע „פֿאָרווערטס‟־נומערן שטעלט מיט זיך פֿאָר אַן אויסערגעוויינטלעך רײַכן אַרכיוו, וועלכער איז נאָך אַלץ — צום באַדויערן — ניט אויסגעסדרט געוואָרן. איך מיין דערמיט, אַז ס’איז ניטאָ קיין ביבליאָגראַפֿישער אינדעקס פֿון „פֿאָרווערטס‟־אַרטיקלען. אמת, לעצטנס איז געשען אַ וויכטיקער „דורכרײַס‟: אַ גרויסער טייל פֿון דער צײַטונג איז צוטריטלעך געוואָרן דורך //jpress.orh.il.

דער „פֿאָרווערטס‟, וואָס איז תּחילת געווען די גרעסטע סאָציאַלסטישע צײַטונג אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן און אין משך פֿון אַ קורצער צײַט געווען אַפֿילו פֿאַרליבט אין סאָוועטן־רוסלאַנד, איז ביסלעכווײַז אַריבער אַליין, און געהאָלפֿן אירע לייענער אַריבערצוגיין, אין אַ נײַעם אידעאָלאָגישן לאַגער, דהײַנו: האָט זיך פֿאַרוואַנדלט אין אַ טריבונע פֿאַר ליבעראַלע געדאַנקען. עס האָט זיך אויך געביטן דער צוגאַנג צו די ייִדישע טראַדיציעס. די באַציִונג צו זיי איז ניט צו פֿאַרגלײַכן וואַרעמער געוואָרן. געביטן האָט זיך דער צוגאַנג צו די פּראָבלעמען פֿון ארץ־ישׂראל און דערנאָך צו מדינת־ישׂראל. לסוף, איז קיין שפּור ניט פֿאַרבליבן פֿון דעם אַמאָליקן מיליטאַנטישן אַנטי־ציוניזם.

אין דעם 21סטן יאָרהונדערט איז דער „פֿאָרווערטס‟ באמת אינטערנאַציאָנאַל — אי די שרײַבער, אי די לייענער וווינען אין פֿאַרשיידענע לענדער. די צײַטוגנ האָט תּמיד געהאַט לייענער מחוץ די פֿאַראייניקטע שטאַטן, אָבער הײַנט איז דער חלק פֿון די „אויסלענדער‟ איז, אויף וויפֿל איך פֿאַרשטיי, גרעסער ווי דאָס איז געווען אין די אַמאָליקע צײַטן. אין אינטערנעץ קען מען זי לייענער כּמעט אומעטום איבער דער גאָרער וועלט (אין צפֿון־קאָרעע קען עס דערווײַל זײַן אַ פּראָבלעם).

ווי אַזוי וועט די צײַטונג באַגעגענען איר 120סטן יאָרטאָג? ביז דער דאָזיקער קײַלעכדיקער דאַטע איז פֿאַרבליבן אין גאַנצן איין יאָר. ס’איז קלאָר, אַז דער „פֿאָרווערטס‟ געפֿינט זיך אויף אַ שיידוועג, מע דאַרף ווידער זוכן אַ שליסן צום אויסדויער. דער מצבֿ פֿון דער פּרעסע איז בכלל ניט קיין גרינגער. די בעסטע זאַך וואָלט געווען צו הערן פֿון די לייענער, וואָס זיי וואָלטן געוואָלט פֿאָרצולייגן. אָן אַ דירעקטער פֿאַרבינדונג מיט די לייענער קען מען ניט אָננעמען קיין ריכטיקן באַשלוס.