לידער געשאַפֿן פֿון ייִדישע גנבֿים

Songs Composed By Jewish Thiefs

דער דועט „שיכּור ווי לוט‟, וואָס האָט אַרויסגעלאָזט דאָס קאָמפּאַקטל: די אַקאָרדיאָן־שפּילערין, פֿראַנקאַ לאַמפּאַ, ע״ה און דער זינגער, פֿאַביאַן שנעדלער
דער דועט „שיכּור ווי לוט‟, וואָס האָט אַרויסגעלאָזט דאָס קאָמפּאַקטל: די אַקאָרדיאָן־שפּילערין, פֿראַנקאַ לאַמפּאַ, ע״ה און דער זינגער, פֿאַביאַן שנעדלער

פֿון איציק גאָטעסמאַן

Published June 13, 2016, issue of June 25, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

די לידער פֿון דער נײַער רעקאָרדונג פֿון „שיכּור ווי לוט‟ האָט מען אויפֿגענומען אויף אַ קאָנצערט פֿאַר אַן עולם אין אויגוסט 2013 בעת דער „ייִדיש־זומער־ווײַמאַר” פּראָגראַם אין ווײַמאַר, דײַטשלאַנד. דער צוהערער פֿילט ממש די לעבעדיקע סבֿיבֿה בײַם צוהערן זיך צום קאָמפּאַטל. דער עולם האָט מסתּמא אַ השפּעה געהאַט אויפֿן זינגער שנעדלער און אַקאָרדיאָניסטין לאַמפּאַ — ביידע זינגען און שפּילן אַ ביסל פֿרײַער פֿון צײַט צו צײַט, ווי זיי וואָלטן אפֿשר זיך געלאָזט אין אַ סטודיע.

מיט בלויז אַן אַקאָרדיאָן ווי די מוזיקאַלישע באַגלייטונג, קלינגען די לידער ווי גאַסן־לידער, און אַזוי וואָלט מען זיי אפֿשר טאַקע געהערט אין די וואַרשעווער הויפֿן. בכלל פּאַסט אַזאַ סטיל פֿאַר די לידער. ס’איז אויך אמת, אַז ייִדישע פֿאָלקזינגערס האָבן געוויינטלעך פֿאָרגעשטעלט די לידער בכלל אָן באַגלייטונג, אָבער אויב שוין יאָ מיט אַן אינסטרומענט, וואָלט מען געהערט אַן אַקאָרדיאָן, פֿידל אָדער קאַטאַרינקע.

אַ צאָל לעהמאַנס געזאַמלטע לידער זענען קורץ — בלויז איין סטראָפֿע. דאַרף דער הײַנטיקער זינגער געפֿינען אַן אינטערעסאַנטן אופֿן זיי פֿאָרצושטעלן. בײַם סאַמע אָנהייב פֿון „גנבֿים־לידער‟ האָט „שיכּור ווי לוט‟ צונויפֿגעבונדן צוויי לידער — דאָס אַמעריקאַנער טעאַטער־ליד „ווינטש מיר אַ ביסעלע גליק‟ מיטן אַן איין־סטראָפֿיקן וואַרשעווער גנבֿים־ ליד, וואָס איז אויך וועגן גליק:

איך האָב אַרומגערײַזט די גאַנצע וועלט
כ’האָב געקענט האָבן דאָס גרעסטע גליק, — 
קיין שום פֿאַרגעניגן איז בײַ מיר נישטאָ
און צו דער תּפֿיסה ציט מיך צוריק.

דאָס טרויעריקע לעבן פֿון אַ גנבֿ פּאַסט זיך גוט פֿאַר באַלאַדעס, און אין „הערט אויס, מענטשן‟, ווי אַ סך אַנדערע לידער אויף דער רעקאָרדירונג, הערט מען וועגן אַן אומגליקלעכער ליבע און אַ טראַגישן לעבן. דער וואָס הערט די דאָזיקע לידער צום ערשטן מאָל וועט זיך חידושן ווי די שאַפֿערס פֿון די לידער האָבן אויסגעניצט גאַנצע שורות און אַמאָל גאַנצע סטראָפֿעס פֿון מער באַקאַנטע פֿאָלקסלידער אין זייערע לידער. פֿאַר זיי איז געווען וויכטיק דאָס געפֿיל פֿונען ליד, נישט די אָריגינעלקייט. כאָטש עס האָבן די לידער געשאַפֿן און געזונגען גנבֿים, פֿאַררופֿט מען זיך אַמאָל אויף דעם אייבערשטיין. זיי זענען פֿאָרט געווען ייִדישע גנבֿים!

אינעם ליד „איך גיי מיר אַרויס‟ אימפּראָוויזירט שנעדלער מיט זײַן קול, און לאַמפּאַ אויפֿן אַקאָרדיאָדן און פֿון דער אַראַנזשירונג אַנטוויקלט זיך אַ גאַנצע טעאַטראַלישע באַלאַדע; ממש אַ מוזיקאַלישער „איין־אַקטער‟. די אַנדערע אַראַנזשירונגען פֿון די לידער שטעלן דעם טראָפּ אויף דעם צווישנשפּיל פֿון שנעדלערס טענאָרשטים מיט לאַמפּאַס אַקאָרידאָן. דעריבער פֿאַרגעסט מען נישט, אַז דאָס איז אַ מאָדערנער אויסטײַטש פֿאַרן הײַנטיקן עולם. שנעדלער האָט אַ דראַמאַטישן טאַלאַנט און סײַ ער און לאַמפּאַ האָבן מצליח געווען אויפֿצולעבן די גנבֿים־וועלט דורך געזאַנג.

מע קען הערן און זען געוויסע לידער בײַ דער וועבזײַט פֿון דער גרופּע: //www.fayvish.de/schikker-wi-lot/