צניעות — נישט בלויז פֿאַר פֿרויען

Modesty - It's Not Just For Women

הרבֿ דוד סילבער
Drisha Institute
הרבֿ דוד סילבער

פֿון מירע־רבֿקה קאַן

Published November 22, 2016, issue of November 23, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דאָס ניצן קליידער פֿאַר דעם סטאַנדאַרט פֿון צניעות איז אויך פּראָבלעמאַטיש דערפֿאַר, װײַל מע דאַרף עס באַטראַכטן אין שײַכות צו דער אַלגעמיינער געזעלשאַפֿט, דערקלערט הרבֿ סילבער. צי האָבן דען ייִדן געטראָגן שטרײַמלעך אין מדבר? „לבֿוש איז היפּשלעך אָפּהענגיק אין אַ קאָנטעקסט,‟ האָט הרבֿ סילבער צוגעגעבן. „ס׳זענען דאָ ערטער אױף דער װעלט, למשל, װוּ ס׳איז גאַנץ פּאַסיק, אַ מאַן זאָל טראָגן אַ קלייד.‟

איין פֿרױ אין עולם איז געװאָרן אַ ביסל אױפֿגערעגט אויף הרבֿ סילבערס קאָנסטאַטירונג. „אָבער מיינט איר נישט אַז ייִדן דאַרפֿן אויסזען אַנדערש, מיר זאָלן זײַן אַ באַזונדער פֿאָלק?‟ האָט זי געפֿרעגט. האָט הרבֿ סילבער געענטפֿערט: „נישט דאָס בין איך אויסן. אַז איך גיי אין גאַס טראָג איך אַ יאַרמולקע, װײַל איך בין דאָך אַ ייִד. געמיינט האָב איך נאָר, אַז מיר דאַרפֿן נישט באַגרענעצן אונדזער פֿאַרשטאַנד פֿון צניעות נאָר צו דער לענג פֿון אַ מיידלס קליידל.‟

דער רבֿ האָט װײַטער דערקלערט אַז מע קען אַפֿילו באַטראַכטן די אינטערנעץ װי אַ טײל פֿון צניעות. למשל, אַלץ װאָס מע שטעלט אױף פֿײַסבוק שטייט פֿאַר אַלעמען אין די אױגן. „אפֿשר צוליב דעם בין איך איינער פֿון די איינציקע מענטשן דאָ אין צימער װאָס האָט נישט קיין פֿײַסבוק־קאָנטע!‟ האָט הרבֿ סילבער געלאַכט. דער שורש פֿון װאָרט צניעות האָט אַ שײַכות צום באַהאַלטן זיך, און ס׳איז שװער זיך צו באַהאַלטן אין אַזאַ עפֿנטלעכן פּלאַץ װי אָנלײַן.

די שרײַבערין פֿון די שורות האָט אויך אַ שטיקל דערפֿאַרונג וועגן דעם ענין, װי צניעות װערט אַ מאָל צו ענג דעפֿינירט. צוריק מיט אַ פּאָר חדשים בין איך געזעסן פֿאַרן אָרטאָדאָקסישן בית־דין, זיי זאָלן באַשטימען צי איך בין ראוי צו װערן אַ ייִדישע טאָכטער. האָט דער אָבֿ בית־דין מיך געפֿרעגט: „ס׳איז געװען זייער הייס אין אױגוסט; װי אַזױ האָסטו זיך אן עצה געגעבן?‟

איך בין נישט געװען זיכער װי אַזױ צו ענטפֿערן. װאָס האָט דער באַגגריף ׳צניעות׳ געמיינט פֿאַרן בית־דין? אַ ביסל שפּעטער, ווען איינער פֿון די רבנים האָט מיך געפֿרעגט: „װאָס איז פֿאַר דיר די שװערסטע מיצווה אָפּצוהיטן?‟ האָב איך שוין געהאַט פֿאַר אים אַ גרייטן ענטפֿער: „צניעות!‟