באָריס קאַרלאָווס ביכל פּאָעזיע „אָנגעצויגענע סטרונע"

Boris Karlov's Book of Poetry, "Taut String"


פֿון איציק גאָטעסמאַן

Published December 18, 2016, issue of December 28, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דער פּאָעט בעט נישט קיין מחילה וואָס ער איז אַן אַלט־מאָדישער. עס איז אויך קלאָר, אַז די וועלט וואָס פֿאַרשווינדט איז נישט בלויז די ייִדישע, די אַמאָליקע ייִדיש־רעדנדיקע שטעט און שטעטלעך, נאָר אויך דער שטייגער לעבן איבער דער גאַנצער וועלט. דאָס באַשרײַבט ער מיט הומאָר, מיט אַ שמייכל, אינעם ליד „פֿייסבוק פֿרײַנדשאַפֿט”. דאָס ווערט אויסגעדריקט אויך מיט שפּראַכיקער שפּילעוודיקייט אַרום דעם וואָרט “גוגל” אינעם ליד „מעשׂה־גוגל”. מיר ברענגען צוויי פֿון די פֿיר סטראָפֿעס —

אין דײַן היימיש ענגן חוגל,
אינעם קרײַזל פֿון דײַן דאָ־זײַן
טוסט אַ מאָל זיך אַ צעגוגל — 
גאָט, מײַן גאָט, וואָס דאָ באַווײַזט זיך?!…
…

ווערסט מגולגל דורכן גוגל
אין אַ שפּײַכלער פֿון שיריים,
וואָס דו ביסט מער ניט מסוגל
זיי געהעריק צו פֿאַרדײַען.

די דאָזיקע שפּילעוודיקייט איז איינע פֿונעם פּאָעטס גרעסטע מעלות, און, לאָמיר זיך נישט נאַרן — אַזאַ מענטש מיט אַזאַ קענטעניש פֿון דער שפּראַך ווי ס’פֿאַרמאָגט קאַרלאָוו דאַרף מען הײַנט זוכן מיט ליכט. מע דערקענט אויך אין די לידער סײַ זײַן לינגוויסטישע אויסשולונג, סײַ זײַן היימישן ליטווישן ייִדיש.

אין געוויסע לידער דערנענטערט זיך דער שפּילעוודיקער סטיל צו פֿאָלקישן פּשטות, ווי אינעם ליד „וווּ ביסטו, פֿויגל?”

וווּ ביסטו, פֿויגל?
כ’דאַרף דיך נייטיק האָבן.
נאָך הײַנט באַדאַרף איך 
אויסהערן דײַן ליד —
אָן דיר, אָן דײַן געזאַנג
וועט מיר
דער טאָג ניט טויגן.

אין פֿאַרגלײַך מיט אַנדערע אַמעריקאַנער ייִדישע פּאָעטן ווי ד״ר שלום בערגער און ירמיהו־אַהרן טאַוב זענען קאַרלאָווס לידער לײַכטער צו פֿאַרדייען און קאַרלאָוו שטרעבט נישט צו שאַפֿן קיין מאָדערניסטישע מײַסטערווערק. מע קען פֿאַרשטיין דאָס ליד בײַם איבערלייענען צום ערשטן מאָל, און דערנאָך לייענט מען עס איבער אַ צווייט מאָל, נישט ווײַל מע פֿאַרשטייט אים נישט, נאָר סתּם פֿון הנאה וועגן. דאָס איז זיכער אַ געווינס פֿאַר ס’רובֿ לייענער און ליבהאָבער פֿון דער ייִדישער פּאָעזיע.

„אָנגעצויגענע סטרונע” איז אַרויסגעגעבן געוואָרן אין 2016 ווי אַ טייל פֿון דער סעריע — „ביבליאָטעק פֿון דער הײַנטצײַטיקער ייִדישער ליטעראַטור”, אַ צווײַג פֿון דער „נאַציאָנאַלער אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור” אין תּל־אָבֿיבֿ. קיין סך אינפֿאָרמאַציע וועגן דער סעריע און די שוין אַרויסגעגעבענע ביכער ווייסן מיר ניט דאָ אין אַמעריקע און מע װאָלט דעם פּירסום מסתּמא געדאַרפֿט פֿאַרשפּרייטן אַ סך בעסער.