נישטאָ מער מאַשע לעאָן ז״ל, לאַנגיאָריקע „פֿאָרווערטס‟־שרײַבערין

Masha Leon, Legendary Forward Society Columnist, Dies at 86

פֿון דזשאַש נתן־קאַזיס

Published April 05, 2017, issue of April 27, 2017.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

„זי האָט געזאָגט, אַז זי וויל קומען קיין אַמעריקע צוליב דזשינדזשער ראָדזשערס, פֿרעד עסטייר און שירלי טעמפּל,‟ האָט קערען לעאָן געזאָגט.

דער בריוו איז, אַ פּנים, געווען גאַנץ איבערצײַגעוודיק. מע האָט דערלאָזט, אַז מאַשע און איר מוטער זאָלן זיך אַריבערציִען אין שיקאַגע, וווּ עס האָבן שוין געוווינט עטלעכע קרובֿים זייערע.

מאַשע האָט פֿאַרענדיקט קווינס־קאָלעדזש אין ניו־יאָרק מיט אַ דיפּלאָם אין ייִדישע שטודיעס. אַרום 1980 האָט זי אָנגעהויבן שרײַבן פֿאַר אַן ענגלישער בײַלאַגע אינעם „פֿאָרווערטס‟, וווּ איר טאַטע איז אַ מאָל געווען אַ מיטאַרבעטער. ווען די צײַטונג האָט לאַנסירט די ענגלישע אויסגאַבע אין 1990 איז מאַשע געווען איינע פֿון אירע ערשטע שרײַבער. אין איינעם מיט איר מאַן, יוסף לעאָן, האָט זי אויך אָנגעפֿירט מיט אַ פֿאַרלאַג.

נעמי זעוועלאָף, וועלכע איז איצט די Forward־קאָרעספּאָנדענקע אינעם מיטעלן מיזרח, האָט עטלעכע יאָר לאַנג רעדאַקטירט מאַשעס רעפּאָרטאַזשן פֿון געזעלשאַפֿטלעכע אונטערנעמונגען און באַנקעטן, און געדענקט אַז מאַשע האָט שוין דעמאָלט געהאַט אָנגעזאַמלט אָן אַ שיעור אַנעקדאָטן וועגן באַרימטע פּערזענלעכקייטן מיט וועמען זי האָט במשך פֿון די יאָרן זיך באַקענט.

„ווען איך האָב איר געזאָגט, בעת מיר האָבן געגעסן מיטאָג אין איר באַליבטסטן כינעזישן רעסטאָראַן, אַז איך וויל איבערפֿירן איר רובריק פֿון דער געדרוקטער צײַטונג צו אונדזער וועבזײַט, האָט זי לכתּחילה זיך אַנטקעגנגעשטעלט,‟ האָט זעוועלאָף דערציילט. „אָבער אויף דער וועבזײַט האָט זי טאַקע געקראָגן אַ סך מער לייענער. זי האָט געפֿירט אַ מאָדערנע געזעלשאַפֿטלעכע רובריק וועגן באַרימטע פֿיגורן — אָבער מיט אַ ייִדישן טעם. איר אייגנאַרטיקער צוגאַנג וועט זײַן שווער צו פֿאַרבײַטן.‟

„מאַשע האָט אַ סך דורכגעמאַכט,‟ האָט דערקלערט דזשיין אײַזנער, די שעף־רעדאַקטאָרין פֿונעם Forward. „איך האָב באַוווּנדערט איר פֿעיִקייט זיך צוצופּאַסן צום איבערגאַנג פֿונעם געדרוקטן וואָרט צום עלעקטראָנישן, און איר טאַלאַנט צו באַשרײַבן די בײַטנדיקע שטראָמען פֿון ייִדישן לעבן. אויף אַלע וויכטיקע געזעלשאַפֿטלעכע אונטערנעמונגען האָט מען זי אויך געזען; זי וועט אונדז אויספֿעלן.‟

אין 2011 האָט מאַשע באַקומען אַן אויסצייכענונג פֿון דער פּוילישער רעגירונג צוליב אירע רעפּאָרטאַזשן וועגן דער פּויליש־ייִדישער געשיכטע און קולטור.

קערען לעאָן האָט באַמערקט, אַז איר מאַמע האָט געאַרבעט ביזן לעצטן טאָג. „זי איז געווען זייער שטאָלץ פֿון אַלץ וואָס זי האָט זיך אונטערגענומען,‟ האָט זי געזאָגט.

מאַשע איז געשטאָרבן אין שלאָף. זי האָט פֿאַראָבֿלט אירע דרײַ טעכטער קערען, לאָראַ און נינאַ, פֿינף אייניקלעך און צוויי אור־אייניקלעך. איר מאַן, יוסף, איז געשטאָרבן אין 2008.