בײַ ייִדן איז דער חודש מײַ פֿאַרבונדן, מער ווי אַלע אַנדערע חדשים, מיט מדינת־ישׂראל. דעמאָלט מערקט מען אָפּ יום־הזכּרון — דער אָנדענקטאָג פֿון די געפֿאַלענע צה״ל־סאָלדאַטן; מע פּראַוועט יום־העצמאות, דעם טאָג פֿון אומאָפּהענגיקייט, און אויך יום־ירושלים — דעם טאָג אין 1967, ווען די שטאָט איז נאָך 2,000 יאָר ווידער פֿאַראייניקט געוואָרן.
פֿון די דרײַ יום־טובֿים ווערט בלויז איינער געפּראַוועט אויך מחוץ ישׂראל: יום־העצמאות. ייִדישע סטודענטן אויף די קאָלעדזש־קאַמפּוסן און מיטגלידער פֿון ייִדישע קאַמונאַלע צענטערס, אַרײַנגערעכנט משפּחות מיט קליינע קינדער, באַטייליקן זיך אין פּראָ־ישׂראלדיקע פּאַראַדן, הערן רעדעס פֿון באַרימטע ישׂראלדיקע פּערזענלעכקייטן און נאַשן פֿאַלאַפֿל מיט כומוס.
הגם די בולטע דעמאָנסטראַציעס פֿון סאָלידאַרישקייט מיט מדינת־ישׂראל זענען אַװדאי וויכטיק פֿון אַ סימבאָלישן קוקווינקל, מוז איך זיך מודה זײַן, אַז איך גיי זעלטן אויף זיי. עפּעס זעען זיי מיר אויס שאַבלאָניש און אויבנאויפֿיק. מיר איז ליבער אויסצודריקן מײַן בונד מיט ישׂראל אויף מער פּערזענלעכע אופֿנים: יעדן דינסטיק אָװנט, למשל, גיי איך טאַנצן ישׂראלדיקע פֿאָלקסטענץ; שבת נאָך מיטאָג לייען איך, צוזאַמען מיט אַ גרופּע חבֿרטעס, די ווערק פֿון ישׂראלדיקע שרײַבער. און ווען נאָר מעגלעך, קויף איך פּראָדוקטן געמאַכט פֿון ישׂראלדיקע פֿירמעס.
אַז איך דאַרף, למשל, קויפֿן ווײַן אויף שבת אָדער יום־טובֿ, קלײַב איך, בדרך־כּלל, אויס בלויז די ישׂראלדיקע פֿירמעס. אַז איך שטיי אין ווײַנגעשעפֿט און זע וויפֿל פֿון די סאָפֿיסטיצירטע סאָרטן ווײַן — מערלאָ, קאַבערנע סאָוויניאָן, סיראַ — ווערן הײַנט געמאַכט פֿון ישׂראלדיקע פֿירמעס, שעפּ איך נחת! איך געדענק גוט ווי ישׂראל האָט אויסגעזען אין די 1970ער יאָרן, ווען די באַדינגונגען אין ישׂראל זענען געווען אַזוי אָרעם און פּרימיטיוו (ווער קען פֿאַרגעסן די הייסע תּל־אָבֿיבֿער זומערן אָן לופֿטקילונג? און די עפֿנטלעכע טעלעפֿאָנען וואָס האָבן געטויגט אויף כּפּרות?) זעענדיק ווי ישׂראל איז געוואָרן אַ הויפּטמאַרק פֿון עלעגאַנטע מינים ווײַן, קען איך זיך נישט אָפּװוּנדערן וויפֿל אונדזער לענדעלע האָט זיך עקאָנאָמיש אַרויפֿגעאַרבעט.
די לעצטע 12 יאָר האָט זיך אָבער אָנגערוקט אַ דראָענדיקער שאָטן בײַ ייִדן (און נישט־ייִדן), וואָס שטאָלצירן און פֿרייען זיך מיט מדינת־ישׂראל. ס׳איז געוואָרן אַזאַ מאָדע, בפֿרט בײַ געוויסע קרײַזן אין אייראָפּע, צו פֿאַרדאַמען נישט בלויז די ישׂראלדיקע רעגירונג (וואָס דאָס איז אַוודאי אַ לעגיטימע זאַך), נאָר די עצם עקסיסטענץ פֿון דער ייִדישער מדינה אַליין. ווי אַ פּועל־יוצא פּרוּוון זיי דורכצופֿירן בויקאָטן פֿון אַלע ישׂראלדיקע פּראָדוקטן, און בויקאָטירן אַפֿילו ישׂראלדיקע פּראָפֿעסאָרן און אַנדערע פֿאָרשער וואָס ווילן זיך באַטייליקן אין אַקאַדעמישע קאָנפֿערענצן אין אױסלאַנד.
די אָ בויקאָטיר־באַוועגונג, באַקאַנט ווי „בי־די־עס‟, האָט זיך שוין שטאַרק פֿאַרשפּרייט אין אַ צאָל אייראָפּעיִשע שטעט, בפֿרט אין יענע וווּ די מוסולמענער אָדער אַראַבער באַטרעפֿן אַ ממשותדיקן פּראָצענט פֿון דער באַפֿעלקערונג. אַפֿילו געוויסע הויך־ראַנגיקע פּאָליטישע פֿירער האָבן זיך אָנגעכאַפּט אין דעם אַנטיציוניסטישן פֿיבער. דער בירגער־מײַסטער פֿון מאַלמע, שוועדן, אילמאַר ריפּאַלו, למשל, האָט אין 2015 דערלויבט מע זאָל אין אַ שטאָטישן בנין דורכפֿירן אַ רײ אַקטיוויטעטן „קעגן דעם ישׂראלדיקן אַפּאַרטהײַד‟, אַרויסווײַזנדיק דורך דער אַקציע זײַן שטיצע פֿאַר דער אָרטיקער אָרגאַניזאַציע Isolate Israel, וואָס רופֿט די שוועדישע פֿירמעס אַרויסצונעמען אַלע ישׂראלדיקע פּראָדוקטן פֿון זייערע געשעפֿטן.
וועגן די אַנטי־ישׂראלדיקע, און אַ מאָל ריין אַנטיסעמיטישע קאָמענטאַרן פֿונעם געװעזענעם בירגער־מײַסטער פֿון לאָנדאָן, קען ליװינגסטאָן, ווייסן שוין אַלע.
טאַקע דערפֿאַר איז מיר אַ חידוש וואָס זייער ווייניק נײַעסקוואַלן האָבן די פֿאַרגאַנגענע וואָך דערמאָנט אַ זעלטענע גוטע בשׂורה פֿאַר ישׂראל: דער אייראָפּעיִשער פֿאַרבאַנד האָט לעצטנס, ווי אַ טייל פֿון איר אָפֿיציעלער קאָמערציעלער פּאָליטיק, אָנגעשריבן אַ באַריכט, וואָס דריקט אויס אַ בפֿירושע אָפּאָזיציע קעגן בויקאָטיר־אַקציעס.
לויט אַ ידיעה אין דער ייִט״אַ, איז דער באַריכט איניציִיִרט געוואָרן דורך אַ פּראָ־ישׂראלדיקן איטאַליענישן דעפּוטאַט פֿונעם אייראָפּעיִשן פּאַרלאַמענט, פֿולוויאָ מאַרטושיעלאָ.
מאַרטושעליאָ איז נישט דער ערשטער הויכראַנגיקער מיטגליד פֿונעם אייראָפּעיִשן פּאַרלאַמענט וואָס קריטיקירט די בויקאָט־באַוועגונג. דער געוועזענער פּרעזידענט פֿונעם פּאַרלאַמענט, מאַרטין שולץ, האָט נישט איין מאָל דערקלערט, אַז דער אייראָפּעיִשער פֿאַרבאַנד וועט בשום־אופֿן נישט שטיצן קיין קאַמפּאַניעס צו בויקאָטירן ישׂראל, און עטלעכע אַנדערע פּאָליטיקער פֿונעם אייראָפּעיִשן פֿאַרבאַנד האָבן אױך עפֿנטלעך פּראָטעסטירט קעגן די בויקאָטן.
דאָס איז אָבער דאָס ערשטע מאָל וואָס אַ שטעלונג קעגן בויקאָט־אַקציעס איז אָפּגעדרוקט געוואָרן שוואַרץ אויף ווײַס אין אַן אָפֿיציעלן דאָקומענט פֿונעם אייראָפּעיִשן פּאַרלאַמענט.
מאַרטושיעלאָ טענהט, אַז מע דאַרף שטיצן די ישׂראלדיקע עקאָנאָמיע נישט בלויז ווי אַן ענין פֿון יושרדיקייט, נאָר אויך צוליב פּראַקטישע סיבות, ווײַל אַ געראָטענע ישׂראלדיקע קאַמפּאַניע „וועט במילא אויך העלפֿן פּאַלעסטינע, ירדן און אַנדערע לענדער וואָס געפֿינען זיך אין אַזאַ אומסטאַבילן ראַיאָן.‟
ס׳איז מאַרטושיעלאָן זיכער נישט אָנגעקומען גרינג צו פֿאַרטיידיקן ישׂראל קעגן די „בי־די־עס‟־עלעמענטן אין דער אייראָפּעיִשער געזעלשאַפֿט, און נאָך מער — צו פּועלן בײַם אייראָפּעיִשן פּאַרלאַמענט אָפֿיציעל אָפּצוּוואַרפֿן די בויקאָטיר־אַקציעס. עס קומט אים אַ האַרציקן יישר־כּוח דערפֿאַר.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.