(די 3 טע זײַט פֿון 3)
פֿון זײַן זײַט, איז דער אַמעריקאַנער וויצע־פּרעזידענט דזשאָו בײַדען געפֿאָרן קיין ווילנע צו פֿאַרזיכערן די ליטווינער, אַז אַמעריקע און דער אייראָפּעיִשער פֿאַראיין וועלן קיינמאָל ניט דערלאָזן, אַז די רוסן זאָלן איבערנעמען ליטע. אָבער ווער גלייבט שוין באמת, אַז אַמעריקע וועט טאַקע קענען פּוטינען אָפּשטעלן, אויב יענעם וועט זיך אים פֿאַרגלוסטן? ווי עס האָט געזאָגט דער שעף פֿון דער רוסישער נײַעס־אַגענטור, דמיטרי קיסעליאָוו, איז רוסלאַנד דאָס איינציק לאַנד, וואָס קען „פֿאַרוואַנדלען אַמעריקע אין ראַדיאָאַקטיוון אַש‟.
אַ סך אַמעריקאַנער פֿרעגן זיך: ווי אַזוי קען עס זײַן, אַז צוויי דורות נאָכן סוף פֿון דער „קאַלטער מלחמה‟, קאָן אַ וויכטיקער רוסישער זשורנאַליסט ביז פֿאַרגינען צו שטראַשן אַמעריקע מיט אַ נוקלעאַרער מלחמה? און ווי אַזוי קען עס זײַן, נאָך די אַלע טראַגעדיעס און קאַטאַסטראָפֿעס אויפֿן אייראָפּעיִשן קאָנטינענט בעתן 20סטן יאָרהונדערט, אַז נאָך אַ פֿירער פֿון אַ מעכטיק לאַנד זאָל אַראָפּגיין פֿון זינען און ריזיקירן צו דעסטאַביליזירן אַ גאַנצן קאָנטינענט (שוין אָפּגערעדט פֿון דער זיכערהייט פֿון זײַן אייגן לאַנד)?
דעם ענטפֿער ווייסן מיר שוין, אָבער קיינער וויל אים ניט דערמאָנען: מענטשן זענען בעצם אומסטאַבילע באַשעפֿענישן, און אויב אַ לאַנג־יאָריקער פֿירער הייבט אָן זיך צו פֿילן באַדראָט, וועט ער גאָר אָפֿט רעאַגירן אויף אַ געפֿערלעכן און רציחישן אופֿן, פּונקט ווי פּוטין רעאַגירט איצט אויף דער רעוואָלוציע אין אוקראַיִנע.
אָבער פֿאָרט: מע וויל בעסער רעדן וועגן דעם פּאַראַדאָקס, אַז איין מאַנשאַפֿט וויסנשאַפֿטלער קענען אַדורכקוקן 13.8 ביליאָן יאָר אין דער פֿאַרגאַנגענהייט אויסצוגעפֿינען, ווי אַזוי דער אוניווערס האָט זיך געפֿורעמט, און ווי אַזוי לופֿט־פֿלאָטן און אַרמייען פֿון צענדליקער לענדער קענען ניט געפֿינען איין פֿאַרלוירענעם עראָפּלאַן.
פֿון די צופֿעליקע צונויפֿקומעניש פֿון די־אָ צוויי געשעענישן האַלט דער מעדיאַ, אַז מע זאָל זיך אויסלערנען עפּעס אַ מוסר־הסכּל. קיין עכטער נימשל איז אָבער באמת ניטאָ ווײַל זיי זענען צופֿעליקע געשעענישן, וואָס האָבן גאָרניט קיין שײַכות איינער צום אַנדערן.
אויב ס׳איז דאָ באמת אַ מוסר־הסכּל, איז עס נאָר, אַז מענטשן האָבן בעסער ליב אַרומצורעדן דאָס וואָס זיי ווייסן ניט, אָדער דאָס וואָס זיי קענען קוים באַגרײַפֿן, איידער דאָס, וואָס זיי ווייסן שוין יאָ. ווי עס זאָגט דאָס ייִדישע ווערטל „מע מאַכט זיך ניט וויסנדיק‟.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.