וואָס אַ ציפֿער קען!

The Power of Seven

אַן אילוסטראַציע פֿון די זיבן געסט, אושפּיזין, וואָס מע פֿאַרבעט אין דער סוכּה: אַבֿרהם אָבֿינו, יצחק, יעקבֿ, משה רבינו, אַהרן הכּהן, יוסף הצדיק און דוד המלך
אַן אילוסטראַציע פֿון די זיבן געסט, אושפּיזין, וואָס מע פֿאַרבעט אין דער סוכּה: אַבֿרהם אָבֿינו, יצחק, יעקבֿ, משה רבינו, אַהרן הכּהן, יוסף הצדיק און דוד המלך

פֿון מיכאל פֿעלזענבאַום

Published July 17, 2014, issue of August 01, 2014.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

די מנורה אין בית־המקדש האָט געהאַט זיבן לײַכטערס, יעדעס זיבעטע יאָר איז אַ שמיטה־יאָר, נאָך זיבן שמיטות קומט צו אַ יובֿל, זיבן װאָכן צײלן מיר עומר, דער בית־מקדש האָט געהאַט זיבן אַרײַנגאַנג־טױערן, בײַ דער חופּה מאַכט מען זיבן ברכות, װי אױך די כּלה דרײט זיך אַרום דעם חתן פּונקט זיבן מאָל, פּסח און סוכּות דױערן זיבן טעג, אין דער סוכּה פֿאַרבעט מען זיבן געסט, אושפּיזין: אַבֿרהם אָבֿינו, יצחק, יעקבֿ, משה רבינו, אַהרן הכּהן, יוסף הצדיק און דוד המלך, און אױף שׂימחת־תּורה מאַכן מיר זיבן הקפֿות. װער רעדט שױן װעגן די „זיבן מינים‟. אױך די „פֿיר מינים‟ באַשטײען פֿון זיבן פּרטים: אײן לולבֿ, אײן אתרוג, צװײ װערבע־צװײַגן און דרײַ מירטן־צװײַגלעך. הקיצור, װעגן דער ציפֿער „זיבן‟ קען מען רעדן גוטע זיבן יאָר.

איצט, אָבער, װען מיר זײַנען שױן אַרײַן אין די „דרײַ װאָכן‟ װעט זײַן גאָר ניט איבעריק צו דערמאָנען זיך אין דער מישנה פֿון שמעון הצדיק — „על שלשה דבֿרים העולם עומד: על התּורה, ועל העבֿודה ועל גמילות־חסדים‟, אױף דרײַ יסודות שטײט די װעלט: אױף דער תּורה, אױפֿן לערנען־האָרעװען און אױפֿן טאָן גוטס. אַז מע באַװײַזט ניט צו טאָן אַלץ מיט אַ מאָל, האָט מען דאָך אַזש דרײַ װאָכן צײַט צו טאָן כאָטש עפּעס גוטס. עס שטײט דאָך געשריבן: „וְעַמֵךְ — כּלָם צַדיקים‟, דײַן פֿאָלק איז דאָך הױלע צדיקים… דערװײַל דערמאָנט זיך כאָטשבי אינעם קלוגן ייִדישן שפּריכװערטל: „צדקה זאָל קײן געלט ניט קאָסטן, און גמילות־חסדים זאָלן קײן עגמת־נפֿש ניט מאַכן‟ — װאָלטן אױף דער װעלט געװען אַ סך צדיקים….