תּשע”ד: אַ שווער יאָר פֿאַר דער ייִדישער ליטעראַטור

5774 Was a Rough Year for Yiddish Literature

פֿון רעכטס: חנה מלאָטעק, אַלכּסנדר שפּיגלבלאַט, ביילע שעכטער־גאָטעסמאַן, יאָני פֿײַן און משה שקליאַר
פֿון רעכטס: חנה מלאָטעק, אַלכּסנדר שפּיגלבלאַט, ביילע שעכטער־גאָטעסמאַן, יאָני פֿײַן און משה שקליאַר

פֿון איציק גאָטעסמאַן

Published October 05, 2014, issue of October 24, 2014.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

פֿונעם ליד „מײַן פֿאָלק‟, מעקסיקע 1947:

ניט ווי קיין פֿינצטערער נבֿיא מיט רויטלעך־שטעכיקע אויגן,
גיי איך דורך ראָגן שוין יאָרן, מערקלעך, געסלעך און שטעט.
כ’בין גלײַך ווי דאָס פֿאָלק, וואָס איך האָב אין זיך אײַנגעזויגן,
און פֿײַנט כ’האָב שטראָפֿרייד פֿון גרויסע, ווי אַ מיטה־ברעט.

דעם 11טן אויגוסט 2014איז אַוועק דער לאָס־אַנדזשעלעסער פּאָעט משה שקליאַר צו 93 יאָר. ווי אַ לאַנג־יאָריקער רעדאַקטאָר פֿונעם זשורנאַל „חשבון‟, איז ער געווען אַ זײַל פֿונעם ייִדישן קולטור־לעבן אין דער שטאָט, און האָט באַרײַכערט די ייִדיש־געזעלשאַפֿט מיט זײַנע שאַפֿונגען און זײַן פֿירערשאַפֿט. ווי די אַנדערע דערמאָנטע ייִדישע שרײַבער, האָט ער אויך אין זינען געהאַט די ייִנגערע דורות און איז תּמיד געווען גרייט אַרויסצוהעלפֿן.

שקליאַר האָט אַרויסגעגעבן 12 ביכער — פּאָעזיע, זכרונות, נאָוועלעס. אינעם באַנד „אין דמיון פֿאַרזיגלט‟, 1973, שטעלט ער פֿאָר די אַמאָליקע גאַסן פֿון וואַרשע מיט אַ ליד פֿאַר יעדער גאַס; למשל, ווי דאָס ליד „דזשיקע‟:

פֿון פֿינצטערע גאַסן,
פֿון קויטיקע ליקן,
געשטראָמט האָט די יוגנט
צו ליכטער פֿון דזשיקע.

דאָ האָט מען געטראָפֿן
אַן אַלטן באַקאַנטן,
וואָס איז ערשט געקומען
פֿון היימישע קאַנטן
און האָט נאָך געטראָגן אויף זיך, ווי אַ בלעטל,
דעם טוי פֿון באַגינען
אין ייִדישן שטעטל.

לאָמיר האָפֿן, אַז דאָס נײַע יאָר וועט ברענגען אונדזער ייִדיש־וועלט נאָר גוטע בשׂורות, אָבער לאָמיר נישט פֿאַרגעסן, אין דער זעלבער צײַט, דאָס מענטשלעכע עשירות, וואָס איז אונדז נישט לאַנג פֿאַרלוירן געגאַנגען.