נתניהוס חלום צו בויען אַראַבישע אַליאַנצן וועט ניט מצליח זײַן

Netanyahu's Dream of Building Arab Alliances Doomed to Fail

THINKSTOCK/KURT HOFFMAN

פֿון יוסי אַלפֿר (Forward)*

Published October 15, 2014, issue of November 07, 2014.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

ווען ישׂראל און עגיפּטן האָבן אונטערגעשריבן אַ שלום־אָפּמאַך, איז עס געווען אַ סך מער ממשותדיק און געדויערט אַ סך לענגער ווי „טרײַדענט‟. אַ צווייטע געלעגנהייט צו שאַפֿן רעגיאָנאַלע סטראַטעגישע קאָאָפּעראַציע האָט זיך באַוויזן סוף־1991 — דאָס מאָל מיט די אַראַבער אַליין. נאָך דעם ווי די פֿאַראייניקטע שטאַטן האָט דורך אַן אייראָפּעיִשער און אַראַבישער קאָאַליציע פֿאַרטריבן דעם איראַקישן פֿירער סאַדאַם כוסיין פֿון קוּווייט, האָט די דזשאָרדזש ה. וו. בוש־אַדימיניסטראַציע שטאַרק געדריקט אויפֿן ישׂראלדיקן פּרעמיער יצחק שמיר זיך צו באַטייליקן אין אַ קאָנפֿערענץ אין מאַדריד, כּדי אָנצוהייבן אַ שלום־פּראָצעס.

דער רעזולטאַט: אַ ריי פֿאַרהאַנדלונג־פּראָצעסן אין שײַכות מיט וואַסער־ענינים און ווי אײַנצוצאַמען די וואָפֿן־פֿאַרשפּרייטונג. ישׂראל און 14 אַראַבישע לענדער זענען בײַגעווען. ווען יצחק ראַבין איז געוואָרן דער פּרעמיער און האָט אַקטיוו אָנטיילגענומען אינעם אָסלאָ־פּראָצעס, האָבן אָמאַן, קאַטאַר, מאַראָקאָ און טוניזיע אָנגעקניפּט, כאָטש צום טייל, דיפּלאָמאַטישע באַציִונגען מיט ישׂראל. אין 1996 האָט זיך דער פּראָצעס אָבער אָפּגעשטעלט, און די פֿיר נײַע אַראַבישע אַליִיִרטע האָבן גלײַך אַרויסגעשיקט די ישׂראלדיקע דיפּלאָמאַטן פֿון לאַנד.

וואָס קענען מיר זיך אָפּלערנען פֿון די צוויי באַמיִונגען צו אינטעגרירן ישׂראל מיט די אַנדערע מדינות אינעם ראַיאָן? אויב נתניהו מיינט, אַז די אַראַבער זענען גרייט צו פֿאַרגעסן וועגן דעם פּאַלעסטינער ענין, מאַכט ער אַ גרויסן טעות. אַ צווייטע פּראָבלעם איז דער מוסולמענישער צוגאַנג צו ישׂראל ווי אַ ייִדישע מדינה בכלל. אויב דער ענין איז געווען צו קאָמפּליצירט אַפֿילו פֿאַרן שאַך פֿון איראַן אין יענע צײַטן, איז עס אַ סך מאָל שווערער הײַנט פֿאַר די סאַודיער און אַפֿילו פֿאַר די עגיפּטער.

דאָס צוזאַמענאַרבעטן מיט די מעסיקע סוניטישע אַראַבישע מלוכות קעגן ISIS און איראַן איז אַ גוטער אײַנפֿאַל, און אויב דאָס וועט העלפֿן ישׂראל „געווינען פּונקטן‟ בײַ די פֿאַראייניקטע שטאַטן און אַנדערע לענדער — איז נאָך בעסער. דאָס וועט אָבער בלויז מקוים ווערן, אויב ישׂראל נעמט אין אַכט די פּאָליטישע באַגרענעצונגען פֿון די אַראַבישע לענדער, וואָס שייך די פּאַלעסטינער, און אויך זייערע רעליגיעזע און אידעאָלאָגישע באַגרענעצונגען וועגן דער פֿראַגע פֿון אַ ייִדישער מדינה.

דער מיטעלער מיזרח איז הײַנט אומסטאַביל און דורכגעלעכערט מיט קריזיסן. אַזוי ווי אין 1991, האָט זיך געשאַפֿן אַ מעגלעכקייט פֿון אַ ישׂראלדיק־אַראַבישער קאָאָפּעראַציע. אָבער אויב ישׂראל וויל אַ דויערנדיקע סטאַביליטעט אינעם ראַיאָן, וועט דער אַלטער צוגאַנג „דער שׂונא פֿון מײַן שׂונא איז מײַן פֿרײַנד‟, ווייניק צוהעלפֿן.

* יוסי אַלפֿר, אַ געוועזענער הויך־באַאַמטער פֿונעם „מוסד‟, איז דער מחבר פֿונעם בוך, Periphery: Israel‘s Search for Middle East Allies [פּעריפֿעריע: ישׂראלס פֿאַרלאַנג נאָך אַליִיִרטע אינעם מיטעלן מיזרח]