אויף דער ביכער־פּאָליצע

On The Bookshelf

פֿון רעכטס: דער טאָוול פֿונעם אָריגינעלן קאָכבוך (ווילנע, 1938) און דער טאָוול פֿון דער נײַער ענגלישער איבערזעצונג פֿונעם „וועגעטאַריש דיעטישער קאָכבוך‟ פֿון פֿאַני לעוואַנדאָ
פֿון רעכטס: דער טאָוול פֿונעם אָריגינעלן קאָכבוך (ווילנע, 1938) און דער טאָוול פֿון דער נײַער ענגלישער איבערזעצונג פֿונעם „וועגעטאַריש דיעטישער קאָכבוך‟ פֿון פֿאַני לעוואַנדאָ

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published November 19, 2014, issue of December 05, 2014.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

איר נײַעם ראָמאַן, „די אוממעגלעכע וואַקאַציעס‟ פֿאָלגט נאָך אַ גרופּע שוועסטער און ברידער פֿון דער משפּחה „וואָס‟, וועלכע הייסן „גלאָץ‟, „פֿראַגע‟, „אויסרוף‟ און „געוויס‟. אינעם ראָמאַן שילדערט זי זייער רײַזע צו דער לבֿנה, און די קאָמישע און שפּאַנענדיקע אַוואַנטורעס, וואָס זיי לעבן דורך אויפֿן וועג, אַרײַנגערעכנט אַ „לבֿנה־ציטערניש‟ און דאָס באַקענען זיך מיט מענטשן פֿון מאַרס.

„די חבֿרותא פֿון דעם פֿינגערל‟ פֿון דזשיי ר. ר. טאָלקין אויף ייִדיש

די דרײַ עפּישע ראָמאַנען פֿון דזש. ר. ר. טאָלקין וועגן „מיטל־ערד‟ און די באַשעפֿענישן, וואָס לעבן דאָרטן, צווישן זיי „האָביטן‟, „שרעטלעך‟ און „עלפֿן‟, באַקאַנט ווי די סעריע „דער האַר פֿון די פֿינגערלעך‟ (The Lord of the Rings) זענען צווישן די סאַמע פּאָפּולערסטע ביכער אויף דער וועלט. די דרײַ ראָמאַנען פֿון דער סעריע האָט טאָלקין לכתּחילה געוואָלט אַרויסגעבן ווי איין באַנד. צוליב דעם ריזיקן פֿאַרנעם פֿון די ביכער, אָבער, האָט מען צעטיילט די מעשׂה אויף דרײַ בענד. דער ערשטער באַנד אין דער סעריע, „די הבֿרותא פֿון דעם פֿינגערל‟, קען מען איצט קריגן אין דער ייִדישער איבערזעצונג פֿון בעריש גאָלדשטיין.

גאָלדשטיין, אַ מיטאַרבעטער פֿונעם „ארומנעמיק ייִדיש־ענגליש ווערטערבוך‟ האָט אויך פֿריִער איבערגעזעצט אויף ייִדיש אַ ראָמאַן פֿון טאָלקין, „דער האָביט‟. די געשעענישן אין „דער האָביט‟ קומען פֿאָר פֿאַר די געשעענישן, וואָס ווערן געשילדערט אין דער סעריע „דער האַר פֿון די פֿינגערלעך‟. אַלע פֿיר בענד זענען זייער פּאָפּולער געוואָרן בײַם הײַנטיקן אַמעריקאַנער לייענער צוליב דעם, וואָס מע האָט זיי פֿאַרוואַנדלט אין שטאַרק־פּאָפּולערע האָליוווּד־פֿילמען.

„די חבֿרותא פֿונעם פֿינגערל‟ איז ווײַט ניט דאָס איינציקע פּאָפּולערע בוך פֿאַר קינדער, וואָס מע האָט לעצטנס איבערגעזעצט אויף ייִדיש. אין די לעצטע 15 יאָר זענען דערשינען ייִדישע נוסחאָות פֿון אַזעלכע באַקאַנטע קינדער־ביכער ווי די ווערק פֿון ד׳׳ר סוס, „טינטין‟, „אַליסעס אַוואַנטורעס אין וווּנדערלאַנד‟, „דער זייער הונגעריקער אָפּפֿרעסערל‟ און „דער קליינער פּרינץ‟. („דער קליינער פּרינץ‟ איז, דרך־אַגבֿ, דאָס סאַמע איבערגעזעצטע בוך אויף דער וועלט, אַחוץ דער קריסטלעכער ביבל, און מע קען אים הײַנט באַקומען אויף דרײַ ייִדישע לשונות: העברעיִש, ייִדיש און דזשודעזמאָ). דער ייִדישער לייענער וואַרט אָבער נאָך אַלץ אויף דעם, אַז עמעצער זאָל איבערזעצן די סאַמע פּאָפּולערסטע סעריע פֿון קינדער־ביכער אין דער וועלט־געשיכטע, האַרי פּאָטער, אויף מאַמע־לשון. ביז דעמאָלט, וועלן די לייענער פֿון ייִדיש, וואָס ווילן זיך פֿאַרטיפֿן אין אַ וועלט פֿון פֿאַנטאַזיע, קענען הנאה האָבן פֿון גאָלדשטיינס איבערזעצונגען פֿון טאָלקינס ראָמאַנען.