באַערן דעם סאַודישן קעניג: אַ מאָראַלישער בזיון

Praising the Saudi King: A Moral Disgrace

דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט באַראַק אָבאַמאַ באַגריסט דעם קעניג פֿון סאַודיע, יוני 2010
Getty Images
דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט באַראַק אָבאַמאַ באַגריסט דעם קעניג פֿון סאַודיע, יוני 2010

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published January 30, 2015, issue of February 23, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

צען טעג נאָך דער קעפּונג פֿון ליילאַ בינט אַבדול מוטאַליב באַסים, האָט מען אין גאַנצן אויפֿגעהערט צו רעדן וועגן איר, ווי אויך וועגן ראַיִף באַדאַווי, ווײַל דער מלך פֿון סאַודיע, אַבדולאַ בין אַבדולאַזיז אַל סאַוד, איז געשטאָרבן און די אָנפֿירערס פֿון דער גאַנצער „מערבֿ־וועלט‟, בראָש מיטן אַמעריקאַנער פּרעזידענט באַראַק אָבאַמאַ, האָבן דעם פֿאַרשטאָרבענעם קעניג אָנגעהויבן צו לויבן אין הימל אַרײַן.

„װי אַ פֿירער, איז ער שטענדיק געװען אָפֿנהאַרציק און האָט אױסגעדריקט מוט אין זײַן גלױבן‟, האָט איבערגעגעבן פּרעזידענט אָבאַמאַ.

„ער איז געװען אַ מאַן פֿון אױסערגעװײנטלעכן קוראַזש און כאַראַקטער, אַ היסטאָרישע פֿיגור, װאָס האָט פֿאַרבעסערט דאָס לעבן פֿון זײַן פֿאָלק… ער איז געװען אַ שטאַרק קול פֿאַר טאָלעראַנץ, מעסיקײט און שלום‟, האָט דערקלערט דער פֿאַרטײדיקונגס-מיניסטער טשאָק הײגל.

„הײַנט איז אַ טרױעריקער טאָג‟, האָט צוגעגעבן דער אַמעריקאַנער אױסערן-מיניסטער דזשאָן קערי. „דער מלך אַבדולאַ איז געװען אַ מאַן פֿון חכמה און װיזיע… אַ מוטיקער פּאַרטנער אינעם קאַמף קעגן דעם עקסטרעמיזם, ווי אויך אַ װיכטיקער שטיצער פֿון שלום.”

טאָני בלײר, דער געװעזענער בריטישער פּרעמיער-מיניסטער, האָט דעם קעניג אַבדולאַן באַצײכנט װי אַ „מאָדערניזירער פֿון זײַן לאַנד, װאָס זײַן פֿאָלק האָט געהאַלטן אים ליב און טײַער‟.

וועגן װעמען רעדן זײ? צי איז דאָס באמת דער זעלביקער קעניג אַבדולאַ, װאָס האָט צען יאָר געהערשט מיט אַ פֿאַרבלוטיקטן פֿױסט איבערן לאַנד, װאָס האָט די סאַמע ערגסטע באַציִונג צו די מענטשלעכע רעכט, פֿון אַלע אַנדערע לענדער אױף דער װעלט, אַחוץ צפֿון-קאָרעע? אַ לאַנד, אין װעלכן ס’איז אומלעגאַל עפֿנטלעך צו גלייבן אין קײן שום אַנדערע אַמונה, אַחוץ דעם סוני-איסלאַם, און בלױז אין דער עקסטרעמער „װאַהאַבישער‟ שיטה דערצו? אַ לאַנד, אין װעלכן מע קעפּט אַלע, װאָס זאָגן עפֿנטלעך, אַז זײ האָבן אױפֿגעהערט צו גלײבן אין גאָט? אַ לאַנד, אין װעלכן די פֿרױען טאָרן ניט אַרבעטן, פֿירן אַן אױטאָ אָדער אַפֿילו אַרױסגײן אין דרױסן אָן דער באַגלײטונג פֿון אַ מאַן? אַ לאַנד, אין װעלכן די רעליגיעזע פּאָליצײ שמײַסט פֿרױען גלײַך אױף דער גאַס פֿאַרן רעדן מיט אַ מאַן אָדער פֿאַרן טראָגן קלײדער, װאָס זענען ניט גענוג „צניעותדיק‟? אַ לאַנד, אין װעלכן מע קעפּט מענטשן פֿאַרן קריטיקירן דעם קעניג, מאַכן כּישוף, פֿירן אַ לינקע ליבע, באַטייליקן זיך אין האָמאָסעקסועלן סעקס אָדער אַפֿילו סתּם סעקס פֿאַר דער חתונה? דאָס הײסט בײַ דער אַמעריקאַנער רעגירונג „חכמה און װיזיע‟, „אױסערגעװײנטלעכער קוראַזש און כאַראַקטער‟; — אָדער בײַ דער בריטישער רעגירונג — אַ „מאָדערניזירער פֿון זײַן לאַנד?‟ צי מײנען באמת דזשאָן קערי און טשאָק הייגל, אַז אַ קעניג, װאָס עקזעקוטירט פֿרױען פֿאַרן „מאַכן כּישוף‟, איז טאַקע אַ „קול פֿון מעסיקײט און טאָלעראַנץ‟, און אַ „פּאַרטנער קעגן עקסטרעמיזם‟?