ידיעות פֿון וואַרשע

News From Warsaw

פֿון קאָבי ווײַצנער

Published April 21, 2015, issue of May 15, 2015.

יאַנוש אָנישקיעוויטש, אַ „סאָלידאַרנאָש‟־אַקטיוויסט און געוועזענער פּוילישער שוץ־מיניסטער אויפֿן וואַרשעווער ייִדישן בית־עולם, מיט אַ פּאַפּירענעם געלן נאַרציס
Ruth Ellen Gruber
יאַנוש אָנישקיעוויטש, אַ „סאָלידאַרנאָש‟־אַקטיוויסט און געוועזענער פּוילישער שוץ־מיניסטער אויפֿן וואַרשעווער ייִדישן בית־עולם, מיט אַ פּאַפּירענעם געלן נאַרציס

געלע פּאַפּירענע נאַרציסן אין אָנדענק פֿון די ייִדישע קרבנות

אַפֿישן איבער גאַנץ וואַרשע בעטן די היגע תּושבֿים זיי זאָלן טראָגן געלע פּאַפּירענע נאַרציסן אין אָנדענק פֿון די ייִדישע קרבנות פֿון חורבן בכלל און די קעמפֿער פֿון וואַרשעווער געטאָ בפֿרט.

פֿאַרוואָס דווקא נאַרציסן? מסתּמא ווײַל זיי דערמאָנען סײַ די געלע לאַטעס וואָס די ייִדן האָבן געמוזט טראָגן אונטער דער דײַטשישער אָקופּאַציע (הגם נישט אין וואַרשע) און סײַ אונדזער מגן-דוד.

מאַגדאַלענאַ טשעלעצקאַ, אַ באַרימטע פּוילישע אַקטריסע העלפֿט מיט דער דאָזיקער נאַרציסן-קאַמפּאַניע פֿונעם ייִדישן מוזיי אין וואַרשע. ווען עמעצער דערמאָנט, למשל, די פּליטים אין סיריע, וויל קיינער נישט וויסן, צי ער שטאַמט פֿון די אַראַבער. ווי מיר ווייסן, איז מיט אונדז ייִדן אַ ביסל אַנדערש. ווען עמעצער ווײַזט אַרויס סימפּאַטיע צום ייִדישן פֿאָלק, פֿרעגט מען אים באַלד — פֿאַר וואָס? די גרויסע פּוילישע צײַטונג, די „גאַזעטאַ וויבאַרטשאַ‟ האָט טאַקע געוואָלט וויסן, וואָס פֿאַר אַ שײַכות האָט די פּוילישע אַקטריסע מיט ייִדן.

„אין דער פֿאָלקסשול, — דערציילט מאַגדאַלענאַ טשעלעצקאַ, — האָט מען גענומען די קינדער, זיי זאָלן זען דעם אוישוויץ־מוזיי. מען האָט אונדז דערציילט, אַז דאָרט האָט מען דערמאָרדעט רוסן און אַנדערע אויך. מען האָט אָבער אין גאַנצן פֿאַרשוויגן דעם פֿאַקט, אַז אוישוויץ איז אין דער אמתן אַ גיגאַנטישער ייִדישער בית-עולם.‟

ייִדן זענען געווען אַ טאַבו נישט בלויז אונטער דער קאָמוניסטישער הערשאַפֿט, נאָר אויך שפּעטער, אין פֿרײַען פּוילן. עפּעס זענען זיי נישט געווען גענוג וויכטיק מען זאָל זיי דערמאָנען.

„מיר זענען כּלומרשט געזונט געוואָרן, — דערציילט ווײַטער מאַגדאַלענאַ טשעלעצקאַ, — מיר טרינקען קאַווע מיט סאָיע־מילעך, מיר זענען עקאָלאָגיש קאָרעקט, אָבער די באַציִונג צו אונדזערע אמאָליקע ייִדישע שכנים איז געבליבן קראַנק.