ווען ד״ר יוסי חיות, אַ ייִדישער היסטאָריקער אינעם חיפֿהר אוניווערסיטעט, וויל איבערקוקן די קבלה־מגילות פֿונעם 16טן יאָרהונדערט פֿאַר זײַנער אַ פֿאָרש־אַרבעט, ווייסט ער פּונקט וווּהין צו גיין. ער פֿאָרט אַריבער קיין ניו־יאָרק, און פֿאַרברענגט אַ טאָג־צוויי אין דער ביבליאָטעק פֿונעם ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר, באַקאַנט אויף ענגליש ווי JTS. „זי איז איינע פֿון די בעסטע פֿאָרש־ביבליאָטעקן אויף דער וועלט,‟ זאָגט ער.
טאַקע דערפֿאַר איז אים געווען אַ חידוש, ווען ער האָט, אין אַפּריל, עטלעכע טעג פֿאַר זײַן וויזיט, באַקומען אַ בליצבריוו פֿון אַן אָנגעשטעלטן אין דער ביבליאָטעק, וואָס האָט געוואָרנט: „אויב דו ווילסט זען די מגילות, מוזסטו איצט קומען, ווײַל די צעשטער־מאַשין איז שוין אויפֿן וועג…‟
זינט דער ייִדישער טעאָלאָגישער סעמינאַר — די הויפּט־רבנים־שול פֿון דער קאָנסערוואַטיווער באַוועגונג — האָט געמאָלדן אין יאַנואַר, אַז מע וועט אַראָפּרײַסן איר וועלט־באַרימטע ביבליאָטעק און בויען אַ שפּאָגל־נײַע, אויסגעשטאַט מיט דער לעצטער טעכנאָלאָגיע, האָט עס בײַ געוויסע מענטשן אַרויסגערופֿן באַגײַסטערונג, אָבער בײַ אַנדערע — אַ ממשותדיקע זאָרג.
דאָס איבערבויען די ביבליאָטעק איז בלויז איין טייל פֿון אַ ריזיקן פּראָיעקט, וואָס דער „סעמינאַר‟ האָט זיך אונטערגענומען, אין וועלכן ס׳וועלן פֿאַרקויפֿט ווערן צוויי פֿון זײַנע אינטערנאַט־בנינים (און נאָך וויכטיקער — די לופֿט־רעכט) צו בוי־אונטערנעמער, וואָס וועלן דערנאָך אַראָפּרײַסן די געבײַדעס, און אַנשטאָט זיי — אויפֿשטעלן אַ הויכן בנין, וואָס וועט אַרײַננעמען די נײַע ביבליאָטעק, אַ קאָנפֿערענץ־צענטער און אַן אינטערנאַט. די העכערע גאָרנס וועט דער אונטערנעמער מסתּמא פֿאַרוואַנדלען אין קאָנדאָמיניומס.
פֿונעם קוקווינקל פֿונעם ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר, איז פֿאַרשטענדלעך פֿאַר וואָס די פֿאַרוואַלטונג האָט באַשלאָסן צו פֿאַרקויפֿן די בנינים און בויען אַ נײַעם. זינט דעם פֿינאַנציעלן קריזיס פֿון 2008, האָט די אינסטיטוציע געליטן פֿון אַ צאָל פֿינאַנציעלע שוועריקייטן. אין 2010, למשל, איז אַנטפּלעקט געוואָרן, אַז דער „סעמינאַר‟ האָט אַ דעפֿיציט פֿון 3.8 מיליאָן דאָלאַר; האָט מען, ווי אַ רעזולטאַט, באַזײַטיקט עטלעכע הויך־ראַנגיקע פּאָסטנס פֿון דער חזנות־שול.
אין דער זעלבער צײַט איז אָבער די געגנט אַרום דעם טעאָלאָגישן סעמינאַר — דרום־האַרלעם — ממשותדיק אויפֿגעלעבט געוואָרן, און במילא זענען די פּרײַזן פֿון הײַזער אויך שטאַרק געשטיגן. „דאָס איז אַ מתּנה, וואָס איז ממש אַרײַנגעפֿאַלן אינעם שויס פֿון דער JTS־פֿאַרוואַלטונג,‟ האָט ד״ר יהודית האַופּטמאַן, אַ תּלמוד־פּראָפֿעסאָרין אינעם „סעמינאַר‟, באַמערקט.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.