ידיעות פֿון וואַרשע

News From Warsaw

פֿון קאָבי ווײַצנער

Published May 19, 2015, issue of June 12, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

אַ דאָקומענטאַר וועגן דער טלאָמאַצקע־שיל

די מוזייען אין וואַרשע האָבן אַ שיינעם מינהג. אין חודש מײַ עפֿענען זיי טיר און טויער אויף איין נאַכט פֿאַרן ברייטן עולם. דעמאָלט איז נישט נאָר דער אַרײַנטריט פֿרײַ, אויף דער גאַס שטייען אויטאָבוסן, וואָס פֿירן דעם עולם פֿון איין מוזיי צו דעם צווייטן.

איינער פֿון די דאָזיקע מוזייען איז דער מוזיי בײַם ייִדישן היסטאָרישן אינסטיטוט. דער ייִדישער היסטאָרישער אינסטיטוט געפֿינט זיך אויף דער טלאָמאַצקע־גאַס, און דער בנין איז איינער פֿון די גאָר ווייניק בנינים, וואָס זענען על־פּי־נס שטיין געבליבן אין זייער פֿאַר-מלחמהדיקער פּראַכט. פֿאַרן קריג איז דאָרט געווען די יודאַיִסטישע ביבליאָטעק. הײַנט שטייט ממש לעבן דעם בנין אַ בלויער וואָלקנס-קראַצער. פֿאַר דער מלחמה איז דאָרט געווען די גרויסע פּראָגרעסיווע שיל, וווּ דער באַרימטער חזן סיראָטאַ האָט געפֿירט די תּפֿילות.

שבת דעם 16טן מײַ האָט דער מוזיי אײַנגעלאַדן דעם וואַרשעווער עולם אויף אַ פּראָיעקציע פֿון אַ דאָקומענטאַלן פֿילם, וווּ מען האָט געקאָנט זען די גרויסע שיל אין איר פֿולער פּראַכט. באַגלייט דעם פֿילם האָט דאָס קול פֿונעם חזן סיראָטאַ מיט זײַן ווערסיע פֿון תּהילים פּרק ע״ב: „שִׁלְחוּ בָאֵשׁ, מִקְדָּשֶׁךָ; לָאָרֶץ, חִלְּלוּ מִשְׁכַּן-שְׁמֶך‟ָ

עס זינגט דאָרט דער גרויסער פּוילישער חזן, עטלעכע יאָר פֿאַר דער מלחמה. צום באַדויערן, זענען די ווערטער מקוים געוואָרן. מען האָט טאַקע פֿאַרברענט און מחלל געווען גאָטס משכּן, וואַרשעס גרעסטע שיל, די טלאָמאַצקע־שיל.

די ידיעות פֿון וואַרשע ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.