ידיעות פֿון וואַרשע

News From Warsaw

ראָבערט סאָלאָמאָן וויסטריך
ראָבערט סאָלאָמאָן וויסטריך

פֿון קאָבי ווײַצנער

Published May 27, 2015, issue of June 12, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דער היסטאָריקער ראָבערט סאָלאָמאָן וויסטריך

דעם 19טן מײַ איז אַוועק אין דער אייביקײט דער גרויסער ייִדישער היסטאָריקער, ראָבערט סאָלאָמאָן וויסטריך, דער זון פֿון פּוילישע ייִדישע קאָמוניסטן, וואָס זענען אַנטלאָפֿן קיין קאַזאַכסטאַן בשעת דער צווייטער וועלט־מלחמה. פּויליש איז געווען זײַן מאַמע־לשון.

די עלטערן מיטן זון זענען צוריקגעקומען קיין פּוילן נאָך דער מלחמה, אָבער ווי ייִדן, האָבן זיי קיין מקום־מנוחה דאָ נישט געפֿונען. זיי האָבן זיך אײַנגעאָרדנט אין ענגלאַנד, וווּ וויסטריך האָט זיך געלערנט אין אַ לאָנדאָנער שול, אין וועלכער 30 פּראָצענט פֿון די תּלמידים, ווי ער פֿלעגט זאָגן, זענען געווען ייִדן, און 90 פּראָצענט פֿון די לערער זענען געווען אַנטיסעמיטן.

אַן אויסגעצייכנטער תּלמיד, האָט וויסטריך באַקומען אַ סטיפּענדיע, און זיך געלערנט געשיכטע אין קעמברידזש־אוניווערסיטעט. ער איז געווען, ווי דאָס רובֿ קעמברידזשער סטודענטן, אַ לינקער, געגאַנגען מיטן אידעאָלאָגישן וועג פֿון זײַן טאַטע-מאַמע. ער האָט אַפֿילו זיך באַטייליקט אין דעם פּאַריזער אויפֿשטאַנד פֿון די סטודענטן אין יאָר 1968.

וויסטריך האָט אָבער געזען מיט די אייגענע אויגן די סאָוועטישע אינוואַזיע אין טשעכאָסלאָוואַקײַ אין 1968. דאָס און די אַנטיסעמיטישע פּראָפּאַגאַנדע פֿון אַ סך לינקע פּאַרטייען אין אייראָפּע, האָבן געביטן זײַן פּאָליטישן קוקווינקל. זײַן דאָקטאָראַט האָט ער אָנגעשריבן וועגן דער באַציִונג פֿון די לינקע צו די ייִדן אין 19טן יאָרהונדערט.

וויסטריך איז געוואָרן מסתּמא דער גרעסטער ספּעציאַליסט פֿון מאָדערנעם אַנטיסעמיטיזם. פֿאַרשטייט זיך, אַז דער מאָדערנער אַנטיסעמיטיזם איז בלויז אַ המשך פֿון דעם אַלטן אַנטיסעמיטיזם. וויסטריכס באַקאַנט בוך וועגן שׂינאת־ישׂראל הייסט טאַקע ANTISEMITISM, THE LONGEST HATRED. ער האָט געשריבן נישט נאָר וועגן דעם קריסטלעכן, נאָר אויך וועגן דעם איסלאַמישן אַנטיסעמיטיזם.

ראָבערט וויסטריך איז געשטאָרבן אין רוים פֿון אַ האַרצשלאַק. געקומען איז ער קיין רוים, כּדי צו האַלטן אַ רעדע אינעם איטאַליענישן פּאַרלאַמענט וועגן וווּקס פֿון שׂינאת-ישׂראל אין אייראָפּע אין דער לעצטער צײַט.

די ידיעות פֿון וואַרשע ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.