ייִדן אין גריכנלאַנד גרייטן זיך אויף מער כאַאָס

Jews in Greece Brace For More Turmoil

פֿון גאַווין ראַבינאָוויץ (ייִט״אַ)

Published July 08, 2015, issue of July 24, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

ביז איצט האָט די ייִדישע קהילה געפּריידיקט, אַז מע זאָל בלײַבן אין דער אייראָזאָנע, אָבער דאָס מאָל האָט זי נישט אָנגענומען קיין אָפֿיציעלע מיינונג פֿאַרן רעפֿערענדום, זאָגנדיק די מיטגלידער, אַז זיי זאָלן באַשליסן פֿאַר זיך אַליין.

בײַ די אָרטיקע ייִדן איז דער פֿינאַנציעלער קריזיס בלויז די לעצטע פֿון אַ ריי אַנטוישונגען אינעם עלטסטן ייִדישן ייִשובֿ אין אייראָפּע, וואָס נעמט הײַנט אַרײַן בלויז עטלעכע טויזנטע נפֿשות.

די ייִדן האָבן זיך באַזעצט אין גריכנלאַנד אינעם יאָר 300 פֿאַר דער איצטיקער צײַט־רעכענונג, און דאָרט קען מען נאָך זען די חורבֿות פֿון דער עלטסטער שיל מחוץ ישׂראל. אינעם 15טן יאָרהונדערט האָבן אַ צאָל פּליטים פֿון גלות־שפּאַניע זיך דאָרט באַזעצט. ערבֿ דער צווייטער וועלט־מלחמה האָבן אין גריכנלאַנד געוווינט 78,000 ייִדן, ס׳רובֿ פֿון זיי — אין דער האַוון־שטאָט טעסאַלאָניקי. אַ סך זענען אומגעקומען אינעם חורבן.

צוליב די פֿינאַנציעלע שוועריקייטן, האָבן אַ סך ייִנגערע גריכישע ייִדן פֿאַרלאָזט דאָס לאַנד, און אַוועק שטודירן אָדער זוכן אַרבעט אין אַנדערע אייראָפּעיִשע לענדער. ס׳רובֿ פֿון די פֿאַרבליבענע ייִדן וווינען הײַנט אין אַטען, און אַ סך פֿון זיי זענען אַלטע לײַט.

דער עקאָנאָמישער קריזיס האָט אויך אַרויסגערופֿן אַן אויפֿשטײַג פֿון אַנטיסעמיטיזם. אין 2012 איז די נעאָ־נאַציסטישע פּאַרטיי „גאָלדענער באַגינען‟ געוואָרן די דריט־גרעסטע אין גריכנלאַנד. לויט אַן אַנקעטע פֿון דער „אַנטי־דעפֿאַמאַציע ליגע‟, דריקן די גריכן אויס מער אַנטיסעמיטיזם ווי אַלע אַנדערע פֿעלקער אין אייראָפּע. 85% פֿון די גריכן גלייבן אין די אַלטע ייִדישע סטערעאָטיפּן ווי, למשל, אַז די ייִדן האָבן צו פֿיל השפּעה אויף דער וועלט־עקאָנאָמיע.

די „צענטראַלע פֿאַרוואַלטונג פֿון ייִדישע קהילות אין גריכנלאַנד‟ האָט צוגעזאָגט די אָרטיקע ייִדן, אַז „קיין ייִד וועט נישט בלײַבן אָן אַ מאָלצײַט אָדער אָן הילף פֿאַר זייערע באַדערפֿענישן,‟ ווי עס האָט דערקלערט וויקטאָר אליעזר, אַן אָרטיקער כּלל־טוער. אַחוץ די שפּײַזקופּאָנען וואָס די אָרעמע ייִדן באַקומען, אַרבעטן די קהילה־פֿירער צוזאַמען מיט דער אַפּטייק, צו פֿאַרזיכערן, אַז די ייִדן זאָלן האָבן צוטריט צו נייטיקע מעדיקאַמענטן, האָט מאיר באַטאָנט.

נישט געקוקט אויף די זאָרגן, האָט דער ייִדישער זומער־לאַגער מאָנטיק אָנגעהויבן דעם נײַעם סעזאָן. „מיר דאַרפֿן נאָך אויספּלאָנטערן ווי אַזוי מיר וועלן אָרגאַניזירן אונדזערע אַקטיוויטעטן, צושטעלן עסן, פֿאָר־מיטלען און זיכערהייט פֿאַר אַלע קינדער,‟ האָט מאיר געזאָגט. „די עלטערן האָבן מורא, ווען דער מצבֿ איז אַזוי אומסטאַביל.‟