(די 3 טע זײַט פֿון 3)
זינט 2010, זענען אין מאַראָקאָ, אויפֿן מלוכישן חשבון, רעסטאַוורירט געוואָרן צום ווייניקסטן 167 ייִדישע בית־עולמס און אַ גאַנצע ריי היסטאָרישע שילן. דער קיניג, מוכאַמאַד דער זעקסטער, באַטאָנט כּסדר, אַז אין זײַן לאַנד מוז מען אָפּהיטן די 3,000־יאָריקע ייִדישע ירושה. אין מאַרץ, האָט מען אַנאָנסירט, אַז אין גיכן וועט מען אויך דורכפֿירן אַ רעמאָנט אין דער אַלטער שיל פֿונעם היסטאָרישן קאַסאַבלאַנקער „מלח‟.
דער שטאָטישער ייִדישער מוזיי, וועלכער האָט זיך געעפֿנט אין 1997, ווי אַן איניציאַטיוו פֿון דער אָרטיקער ייִדישער קהילה, באַקענט די באַזוכער מיט דער קולטור און געשיכטע פֿון ייִדן אין מאַראָקאָ. דער ערשטער זאַל בײַם אַרײַנגאַנג איז געווידמעט דעם דערמאָנטן פּראָיעקט פֿון שילן־רעסטאַווראַציע.
זהור רחיחל (זהאָר רעכיכיל), די ענטוזיאַסטישע און פֿרײַנדלעכע קוראַטאָרין פֿונעם מוזיי, איז אַ מוסולמענישע פֿרוי, וועלכע האָט געווידמעט איר אוניווערסיטעט־שטודיעס די מאַראָקאַנער־ייִדישע ענינים. אין אַ שמועס מיטן „פֿאָרווערטס‟, האָט די קוראַטאָרין באַטאָנט, אַז איר אינסטיטוציע איז אַן עכט־מאַראָקאַנער פּראָיעקט, וואָס באַקומט שטיצע בלויז פֿון די אָרטיקע קוואַלן: די רעגירונג, דער קולטור־מיניסטעריום און די אייגענע ייִדישע קהילה. די עקספּאָנאַנטן ווערן געזאַמלט אויך אויפֿן אָרט, אין מאַראָקאָ.
לויט רחיחלס חשבון, זענען בערך אַ העלפֿט באַזוכער פֿונעם מוזיי אָרטיקע מענטשן, און אַן אַנדער העלפֿט — אויסלענדער, על־פּי־רובֿ אַמעריקאַנער ייִדן, אָפֿטער נישט קיין ספֿרדים. עס באַווײַזן זיך אויך נישט ווייניק פֿראַנצויזישע טוריסטן, ווי אויך אַ געוויסע צאָל ישׂראלים.
די אָרטיקע שולן אָרגאַניזירן כּסדר עקסקורסיעס אינעם מוזיי, כּדי צו באַקענען די מוסולמענישע קינדער מיט דער ייִדישער ירושה פֿון זייער לאַנד. אַ סך באַזוכער זענען סתּם נײַגעריקע מאַראָקאַנער. עס קומען אויך סטודענטן, וואָס פֿאַרנעמען זיך מיט ייִדישע ענינים אין אוניווערסיטעט.
אַחוץ אַזעלכע עקספּאָנאַטן, ווי ספֿר־תּורהס אָדער חנוכּה־לעמפּ, וואָס זענען באַקאַנט יעדן טראַדיציאָנעלן ייִד, זענען אינעם מוזיי אויסגעשטעלט אַ סך אוניקאַלע חפֿצים, וואָס רעפּרעזענטירן פֿאַרשיידענע אַספּעקטן פֿון דער אָרטיקער ייִדישער קולטור, לעבנס־שטייגער און אייגנאַרטיקע מינהגים. איין מוזיי־זאַל איז דעקאָרירט ווי אַן אינטעריער פֿון אַ טראַדיציאָנעלער מאַראָקאַנער שיל. אינעם דאָזיקן זאַל ווערן אויסגעשטעלט פֿאַרשיידענע ספֿרים, אָנגעשריבן אויף ייִדיש־אַראַביש — אַן אַנדער גאָר וויכטיקער אַספּעקט פֿונעם רײַכן מאַראָקאַנער־ייִדישן קולטור־אוצר.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.