גוטע נײַעס פֿאַר פֿרומע ייִדן אין פּרינסטאָן

Good News For Orthodox Jews at Princeton

יעדן דאָנערשטיק פֿירט דער פּרינסטאָן־צווײַג פֿון „יבֿנה‟ אָן מיט תּורה לערנען אינעם CJL
יעדן דאָנערשטיק פֿירט דער פּרינסטאָן־צווײַג פֿון „יבֿנה‟ אָן מיט תּורה לערנען אינעם CJL

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published August 30, 2015, issue of September 18, 2015.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

„דערנאָך האָט מען זיך אָבער געכאַפּט, אַז דאָס קען שטערן דער זיכערהייט פֿון די אינטערנאַטן, ווײַל במשך פֿון יענע צען מינוט, וואָס מע לאָזט אַרײַן די פֿרומע ייִדן, קען אַ פֿרעמדער זיך אויך אַרײַנגנבֿענען,‟ האָט וואָלקנפֿעלד געזאָגט.

איז מען געפֿאַלן אויף אַ צווייטן פּלאַן: מע האָט געבויט „אַלט־מאָדישע‟ שלעסער אויף די טירן פֿון די פֿרומע סטודענטן, און זיי געגעבן נישט־עלעקטראָנישע שליסלען צו ניצן אויף שבת. איז אָבער געבליבן די פֿראַגע: ווי טראָגט מען אַ שליסל אין דרויסן, אַז ס׳איז נישטאָ קיין עירובֿ? האָט דער אוניווערסיטעט באַשטעלט פֿאַר יעדן סטודענט אַ מיטל ווי צו טראָגן שבת דעם שליסל אויף די קליידער — אַ זאַך, וואָס די תּורה דערלויבט יאָ.

די אַדמיניסטראַציע האָט זיך געוואָנדן צו די שלאָסערס פֿון אוניווערסיטעט מיטן אייגנאַרטיקן פּלאַן, און די בעל־מלאכות האָבן אויסגעפֿורמעט ספּעציעלע פּאַסיקן פֿאַר די מענער, וווּ דער שליסל דינט ווי דער שנאָל פֿון פּאַסיק; און אַ זילבערן האַלדזקייטל פֿאַר די פֿרויען, וווּ דער שליסל איז אײַנגעשמידט אין דער קייט. „דאָס איז געווען דאָס ערשטע מאָל, וואָס מע האָט געבעטן אונדזערע שלעסער צו שאַפֿן צירונג!‟ האָט דער דעקאַן פֿון רעליגיעזן לעבן, אַליסאָן באָדען, באַמערקט.

יענער פּלאַן האָט אָבער אויך נישט לאַנג געדויערט. צוליב דעם וואָס דער אוניווערסיטעט האָט געוואָלט אַליין דעקן די הוצאָות פֿון מאַכן די שבתדיקע המצאָות, איז עס פּשוט געוואָרן צו טײַער פֿאַר זיי. „צו מאַכן יעדעס זילבערן האַלדזקייטל האָט זיי אָפּגעקאָסט $100 אַ סטודענט,‟ האָט וואָלקנפֿעלד געזאָגט.

מיט דער צײַט האָט די אַדמיניסטראַציע אַליין אָנגעהויבן קלערן, אַז אפֿשר איז אַן עירובֿ פֿאָרט דער בעסטער פּלאַן. הרבֿ אליעזר בערקוסאָן, וואָס האָט מיט זײַן פֿרוי, אילאַנע, געדינט ווי די דירעקטאָרן פֿונעם CJL פֿון 2013־2015, האָט געזאָגט די באַאַמטע, אַז אַ סך פֿרומע גראַדויִר־סטודענטן האָבן באַשלאָסן נישט צו וווינען אין פּרינסטאָן, ווײַל ס׳איז נישטאָ קיין עירובֿ. „איך האָב זיי געזאָגט, אַז יענע סטודענטן האָבן זיך דערפֿאַר אַריבערגעצויגן אין מער ייִדישע קהילות אין ניו־דזשערזי, ווי הײַלאַנד־פּאַרק,‟ האָט בערקוסאָן געזאָגט. „אַוודאי, איז דאָס אַ זאַך, וואָס זיי ווילן אויסמײַדן.‟

וואָלקנפֿעלד האַלט אָבער, אַז אַ נאָך מער איבערצײַגנדיקעער פֿאַקטאָר פֿאַר די באַאַמטע איז דער פֿאַקט, אַז די אוניווערסיטעטן האַרוואַרד, קאָרנעל, יעל, קאָלאָמביע און דזשאָנס האָפּקינס האָבן אַלע שוין אַן עירובֿ. „ווען אַזוי פֿיל חשובֿע אינסטיטוציעס געפֿינען זיך אויף איין32 רשימה — האָט וואָלקנפֿעלד מיט אַ שמייכל געזאָגט — האָט פּרינסטאָן נישט ליב צו בלײַבן אין דרויסן.‟