אייראָפּע: דער הייסער האַרבסט 2015

Europe: The Hot Fall of 2015

Getty Images

פֿון איתּן פֿינקעלשטיין

Published October 13, 2015, issue of October 30, 2015.

די אייראָפּעער, בפֿרט די אייראָפּעיִשע ייִדן, זײַנען שוין געוווינט צו דעם, אַז אַ פּליט איז אַן אומגליקלעכער מענטש, אַ הונגעריקער, וואָס שלעפּט זיך איבער די וואַנדער־וועגן און זוכט פֿאַר זיך אַ מקום־מיקלט, פֿון וואַנען מע וועט אים שוין נישט אַרויסטרײַבן און דערנידעריקן. אויב אַזאַ אָרט האָט זיך שוין פֿאַר אים געהאַט געפֿונען, איז קיינעם אין קאָפּ נישט אײַנגעפֿאַלן, אַז מע וועט אים, דעם אומגליקלעכן פּליט, נעמען צו זיך אויף קעסט. יעדער מוז פֿאַרדינען זײַן אייגן שטיקל ברויט!

דער גרויסער אונטערשייד צווישן יענע, מלחמה־ און נאָך־מלחמהדיקע פּליטים און די הײַנטיקע, אַנטלאָפֿן פֿון די אַראַבישע און מוסולמענישע לענדער, באַשטייט אין דעם, וואָס די איצטיקע פּליטים זוכן נישט אַזוי דעם מקום־מיקלט צו ראַטעווען זייער לעבן; זיי זוכן אַן אָרט, וווּ מע קען מאַכן אַ לעבן, אויסניצנדיק דאָס אייראָפּעיִשע וווילזײַן. מע לויפֿט דאָך פֿון די פּליטים־לאַגערן אין יאָרדאַניע, טערקײַ, לבֿנון, וווּ עס דראָט זיי נישט קיין אומקום. אַוודאי, לעקט מען נישט דאָרט קיין האָניק און די לעבנס־באַדינגונגען זײַנען שרעקלעכע; דערפֿאַר לויפֿט מען פֿון דאָרטן, ווײַל אין די אייראָפּעיִשע לענדער, בפֿרט אין דײַטשלאַנד, שוועדן און נאָרוועגיע וועלן זיי, ווי פּליטים, באַקומען נישט נאָר בירגעררעכט, נאָר אויך די אַלע סאָציאַלע פּריווילעגיעס, וואָס די איבעריקע סאָציאַל־אָפּגעשוואַכטע בירגער פֿון די לענדער.

אינעם „קויש‟ פֿון די לגאָטעס אין דײַטשלאַנד, למשל, גייען אַרײַן: די חודש־הילף, וווינונג, מעדיצינישע באַדינונג, שׂכר־לימוד פֿאַר די קינדער וכדומה. להיפּוך, אין איטאַליע, גריכנלאַנד, שוין אָפּגערעדט וועגן די באַלקאַנישע לענדער און די לענדער פֿון מיזרח־אייראָפּע, באַקומען די פּליטים גאָרנישט ניט. אָט דאָ, אין די ממשותדיקע פּריווילעגיעס, ליגט טאַקע דער הונט באַגראָבן.

ס׳רובֿ פּליטים ווילן נישט בלײַבן אין די באַלקאַנישע לענדער און אין מיזרח־אייראָפּע בכלל, און ס׳איז קלאָר פֿאַרוואָס. דעריבער פֿאָדערן זיי מע זאָל זיי שיקן אין די רײַכע לענדער. אין אויגוסט האָט די אייראָפּעיִשע קאָמיסיע פֿאָרגעלייגט צו באַזעצן די פּליטים לויט אַ קאָנקרעטער קוואָטע. ס׳רובֿ אייראָפּעיִשע לענדער האָבן זיך קעגנגעשטעלט, ווײַל אויב אַפֿילו צו מעלדן וועגן אַזאַ קוואָטע, מיינט עס, צו פֿאַרבעטן קיין אייראָפּע אַלץ נײַע און נײַע מיגראַנטן. נאָר אין סעפּטעמבער האָט זיך די פֿירער פֿון דײַטשלאַנד און פֿראַנקרײַך אײַנגעגעבן צו צווינגען די קעגנער אָנצונעמען די קוואָטע־שיטה פֿון 120 טויזנט פּליטים.

ביז וואָס און ווען, האָט דערווײַל דער טערקישער פּרעזידענט רעסעפּ טאַיִפּ ערדאַגאַן און זײַנע באַהעלפֿער פֿון דער זיכערהײט־דינסט אָנגעדרודלט די אײַנוווינער פֿון די דאָרטיקע פּליטים־לאַגערן זיך לאָזן קיין גריכנלאַנד, וווּ אויף די אינדזלעך געפֿינען זיך פּרעכטיקע קורערטער. ס׳איז נישט שווער זיך פֿאָרצושטעלן, וואָס איז פֿון די שיינע ערטער געבליבן נאָך דער פּליטים־אינוואַזיע פֿון טערקײַ.