„מעדעם‟ — נאָך די אַכזריותדיקע אַטאַקן

Medem – After the Horrific Attacks

בײַם אַרײַנגאַנג צו דער „מעדעם־ביבליאָטעק‟ (רעכטס); אַן אימפּראָוויזירטער דענקמאָל לזכר די קרבנות, בײַם „פּלאַס דע לאַ רעפּובליק‟
Akvilė Grigoravičiūtė/Annick Prime-Margules
בײַם אַרײַנגאַנג צו דער „מעדעם־ביבליאָטעק‟ (רעכטס); אַן אימפּראָוויזירטער דענקמאָל לזכר די קרבנות, בײַם „פּלאַס דע לאַ רעפּובליק‟

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published November 22, 2015, issue of December 11, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

כאָטש קיין פֿיזישע וווּנדן האָבן די פּאַריזער ייִדיש־לײַט טאַקע נישט געליטן, איז דער אַטאַק אַוודאי געווען אַ גרויסער קלאַפּ. „דער אַטענטאַט האָט אויף אַלעמען אָנגעוואָרפֿן אַ שרעקלעכע שטימונג — האָט יצחק דערקלערט — בפֿרט נאָך, אַז ס׳רובֿ פֿון די געפֿאַלענע און פֿאַרוווּנדיקטע זענען מענטשן אין זייער בליִענדיקן עלטער, צווישן 20 און 50 יאָר. תּיכּף דערנאָך — פֿון זאָרג, ווײַל יעדער איינער פֿאַרשטייט, אַז עס וועלן נאָך זײַן מערערער אַזעלכע אַטענטאַטן.‟

130 מענטשן זענען דערהרגעט געוואָרן, און 368 פֿאַרוווּנדיקט דורך די טעראָריסטן.

די אַקטריסע און ייִדיש־לערערין אַניק פּרים־מאַרגולעס וווינט טאַקע אינעם זעלבן שטאָטטייל, וווּ אַלץ האָט פּאַסירט. „איך קען גוט אַלע ערטער,‟ האָט זי געזאָגט. „מײַנע קינדער וואָלטן אויך געקאָנט זײַן דאָרטן מיט חבֿרים, און איך און מײַן מאַן אויך. מײַנע קינדער זענען אין זעלבן עלטער ווי די, וואָס זענען געזעסן אין רעסטאָראַן אָדער בײַ דער טעראַסע פֿון די קאַפֿע־הײַזער.‟

אַניק איז ספּעציעל פֿאַרזאָרגט, וואָס צוויי פֿון די טעראָריסטן אינעם „באַטאַקלאַן‟, האָבן זיך אַליין אויפֿגעריסן, טראָגנדיק אַ פּאַסיק מיט אויפֿרײַס־מאַטעריאַל, און וואָס דעם צווייטן אינטערפֿרי האָט אַ פֿרוי זיך אויך אויפֿגעריסן. „דאָס מיינט, אַז מע האָט איצט קאַמיקאַדזעס אין פֿראַנקרײַך,‟ האָט אַניק באַמערקט.

ווי ייִדן, איז די זאָרג נאָך שאַרפֿער, האָט יצחק צוגעגעבן. „קיינער קען נישט אויסשליסן, אַז עס זאָל געגרייט ווערן אַן אָנפֿאַל פֿון גרעסערן פֿאַרנעם באַזונדער קעגן אַ ייִדישן עולם.‟

הגם די „מעדעם־ביבליאָטעק‟ געפֿינט זיך אין אַ געגנט מיט אַ ממשותדיקער מוסולמענישער באַפֿעלקערונג, זענען דאָרט קיין מאָל נישט פֿאָרגעקומען קיין שום אַנטיסעמיטישע אינצידענטן, האָט טל חבֿר־כיבאָווסקי, דער דירעקטאָר פֿונעם „מעדעם־צענטער‟ געזאָגט. אַניק האָט באַטאָנט, אַז מע פּרובירט מאַכן „אַן אונטערשייד צווישן טעראָריסטן און סתּם מוסולמענער‟.

„מיט 14 יאָר צוריק, אין אַן אַנדער לאָקאַל, האָט עמעצער איין מאָל אָנגעשמירט אַ האַקנקרייץ אויף דער גאַסטיר,‟ האָט יצחק געזאָגט. „דאָס זענען משמעות געווען סתּם ייִנגלעך, ליידיק־גייערס; מער איז עס קיין מאָל נישט געשען.‟