„מעדעם‟ — נאָך די אַכזריותדיקע אַטאַקן

Medem – After the Horrific Attacks

בײַם אַרײַנגאַנג צו דער „מעדעם־ביבליאָטעק‟ (רעכטס); אַן אימפּראָוויזירטער דענקמאָל לזכר די קרבנות, בײַם „פּלאַס דע לאַ רעפּובליק‟
Akvilė Grigoravičiūtė/Annick Prime-Margules
בײַם אַרײַנגאַנג צו דער „מעדעם־ביבליאָטעק‟ (רעכטס); אַן אימפּראָוויזירטער דענקמאָל לזכר די קרבנות, בײַם „פּלאַס דע לאַ רעפּובליק‟

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published November 22, 2015, issue of December 11, 2015.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

דעם מאָנטיק נאָך די אַטאַקן, איז פֿאָרגעקומען אַ זיצונג אינעם „מעדעם־צענטער‟ צו באַשטימען וואָס צו טאָן ווײַטער. מע האָט צונויפֿגעשטעלט אַ דעקלאַראַציע אויף ייִדיש, און עס דינסטיק אויפֿגעהאָנגען אויף אַן אָרט, וווּ אַלע באַזוכער אינעם „מעדעם־צענטער‟ קאָנען עס זען. אין דער דעקלעראַציע איז געשטאַנען אַזוי:

אויף צו מאָרגנס נאָך די גרויליקע געשעענישן וואָס האָבן אויפֿגעטרייסלט פּאַריז און גאַנץ פֿראַנקרײַך, האָבן מיר קודם־כּל אין זינען די קרבנות און זייערע נאָענטע, וועמען מיר דריקן אויס אונדזער מיטלײַד.

ווי אַ צייכן פֿון מיטגעפֿיל און אין אײַנקלאַנג מיט די באַקומענע אָנווײַזונגען, האָבן מיר ביז הײַנט אָפּגעלייגט אַלע אונדזערע אַקטיוויטעטן.

זיי ווערן נאָרמאַל פֿאָרגעזעצט פֿון הײַנט אָן, דינסטיק דעם 17טן נאָוועמבער.

מיר בעטן אײַך אויפֿנעמען מיט פֿולער פֿאַרשטענדעניש די פֿאַרשטאַרקטע קאָנטראָל־מיטלען וואָס מיר האָבן אײַנגעפֿירט לטובֿת אַלעמען.

אין אַזאַ באַזונדערש שווערער צײַט מוזן מיר בלײַבן אי אַלע אייניק, אי אינדיווידועל אויף דער וואַך.

אויף אומטאָלעראַנץ און שׂינאה, ענטפֿערן מיר מיט קולטור און מיט לערנען.

פּונקט ווי עס שטייט אין ה. לייוויקס רירנדיק ליד, „אייביק‟ — „איך הייב זיך אויף ווידער און שפּאַן אַוועק ווײַטער‟ — האָבן אַ סך פּאַריזער, אַרײַנגערעכנט דעם ייִדיש־עולם, נישט געלאָזט, אַז דער טעראָריזם זאָל זיי פֿאַרשפּאַרן אין שטוב. „וואָס קען מען טאָן, וואָס וועט זײַן?‟ האָט אַניק געזאָגט. „מע וויינט און מע וויינט. אָבער איך וויל נישט בלײַבן פֿאַרשלאָסן אין דער היים, איך דאַרף אַרויס.‟ טאַקע דערפֿאַר איז זי די וואָך צוויי מאָל אַרויסגעגאַנגען אין טעאַטער.

דאָנערשטיק נאָך מיטאָג איז דער שמועס־וואַרשטאַט אין „מעדעם־צענטער‟ טאַקע געווען באַזונדערס פֿול, און אויף דער לעקציע „צאינה־וראינה‟ יענעם אָוונט, וואָס ווערט דורכגעפֿירט אין גאַנצן אויף ייִדיש, זענען געקומען צוואַנציק סטודענטן — אַ רעקאָרד פֿאַר די לעקציעס, זינט זיי האָבן זיך אָנגעהויבן אין סעפּטעמבער, האָט טל געזאָגט.

„דווקא אין אַזאַ שווערן מאָמענט דערפֿילט דער ייִדיש־צענטער באַזונדערש זײַן פֿונקציע לויט זײַן פֿראַנצייזישן נאָמען, Maison de la culture yiddish — „די היים פֿון דער ייִדישער קולטור‟, האָט טל באַמערקט.

זינט די אַטאַקן, זענען פֿאָרגעקומען אַ צאָל צווישן־רעליגיעזע סאָלידאַריטעט־פֿאַרזאַמלונגען אין קלויסטערס און מעטשעטן, אָבער נישט אין די שילן, האָט אַניק געזאָגט — אַ פּנים, צוליב די שטרענגע זיכערהייט־מיטלען, וואָס מע האָט אײַנגעפֿירט אין אַלע שילן נאָך דער טייטלעכער שיסערײַ אינעם כּשרן שפּײַזקראָם, „היפּער־כּשר‟ אין יאַנואַר.

פֿון דעסטוועגן, פֿילט דער „מעדעם־צענטער‟ אַ באַדערפֿעניש אויפֿצוהאַלטן פּאָזיטיווע באַציִונגען מיט זייערע שכנים, מוסולמענישע בתוכם, האָט טל דערקלערט. נאָך אַפֿילו פֿאַר די אַטאַקן, האָט דער „צענטער‟ שוין אָנגעהויבן אָרגאַניזירן אַ פּראָגראַם וועגן די פֿאַרשידענע קולטורן און שפּראַכן אין פֿראַנקרײַך — למשל, אַראַביש, קאַביל, ראָמאַני און, אַוודאי, ייִדיש.

„דער ציל איז צו פֿאַרבעטן קולטורעלע טוערס — מחברים, קינסטלער און פֿאַרלעגער אויף עפֿנטלעכע רונדע טישן, וווּ מע וועט דיסקוטירן, וואָס עס הייסט צו זײַן אַ מינאָריטעט־קולטור אין פֿראַנקרײַך,‟ האָט טל געזאָגט. „דאַכט זיך, אַז נאָך די לעצטע געשעענישן, איז דער פּראָיעקט געוואָרן נאָך וויכטיקער ווי פֿריִער.‟