אַ ייִדישע ניטל־געשיכטע אין אַ קאָנצענטראַציע־לאַגער

A Jewish Christmas Story in a Concentration Camp

פֿון רות עבענשטיין (USA Today)

Published December 29, 2015, issue of January 22, 2016.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

מײַן באָבע לילי האָט געהאַט אַ גוטמוטיקן געלעכטער און אַ וווילן חוש פֿאַר הומאָר, אַפֿילו בשעתן חורבן. זי פֿלעג רייצן מײַן מאַמען: „קענסט זאָגן מענטשן, אַז דו האָסט דאָך פֿאַרבראַכט דײַן קינדהייט אין די ווינער וועלדער‟.

דער אַנאָנימער חסידת־אומות־העולם וויל איך איצט זאָגן: איך באַדאַנק אײַך.

איך באַדאַנק אײַך פֿאַרן שטריקן מיט אײַערע הענט די זאָקן, וואָס האָבן אָנגעוואַרעמט מײַן מאַמעס פֿיסעלעך. איך דאַנק אײַך פֿאַרן געפֿינען די שיכעלעך און קליידער, און זיי שענקען אַ פֿרעמדן. איך באַדאַנק אײַך פֿאַרן טיילן זיך מיט אײַער ברויט בעת אַ מלחמה. אינעם ייִאוש פֿון אַ צעשמעטערטער, קאַלטער און פֿאַרשנייטער לאַנדשאַפֿט, ווען אַזוי פֿיל הערצער זענען געווען פֿאַרשלאָסן און עס האָט געהערשט די בייזקייט, און פֿאַר ייִדן האָט עס געקענט ווערן אַ סוף, האָט איר זיי געגעבן ליכט. איר האָט זיי געשענקט אײַער גוטהאַרציקייט. אַ מאָס פֿון אויסקום וואָס איך קען בלויז זיך פֿאָרשטעלן.

ווען איר וואָלט ניט איגנאָרירט די יאָרן פֿון גיפֿטיקן האַס און אַנטיסעמיטיזם, וואָס האָט אַרומגערינגלט אײַער לאַנד, כּדי צו העלפֿן מײַן משפּחה, וואָלטן זיי דען געהאַט איבערגעלעבט דעם שוידער און דערציילט מיר די דאָזיקע געשיכטע?

די מחברטע איז אַן אַמעריקאַנער־ישׂראלדיקער שרײַבערין, געזונט־אַקטיוויסטקע און רעדנערין. זי האַלט אין שרײַבן אַ ביכל זכרונות וועגן איר געראַנגל מיט ברוסט־ראַק און איר פֿרײַנדשאַפֿט מיט אַ פּאַלעסטינער פֿרוי, וואָס האָט אויך געליטן פֿון ראַק. איר טוויטער־קאָנטע איז ruthebenstein און איר וועבזײַט איז //www.laughthroughbreastcancer.com/. איר מוטער, נעמי עבענשטיין, האַלט אין שרײַבן אַ ביכל זכרונות וועגן אירע איבערלעבונגען.