אַז מען לעבט, דערלעבט מען: סוף־כּל־סוף, איז אַרױס אױף ענגליש אַ זאַמלונג דערצײלונגען פֿון אַבֿרהם קאַרפּינאָװיטש, אײנער פֿון די װיכטיקסטע מחרבים פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור נאָכן חורבן.
זײַן לעבנס־שליחות איז געװען צו פֿאַראײביקן די פֿילפֿאַרביקײט און לעבעדיקײט פֿונעם אַמאָליקן ייִדישן װילנע. קאַרפּינאָװיטש האָט אַרױסגעגעבן העכער צען ביכער, צװישן זײ — פֿינף זאַמלונגען פֿון מעשׂיות װעגן זײַן הײמשטאָט װילנע, װאָס ער האָט אָנגעשריבן בעתן אַרבעטן װי דער פֿאַרװאַלטער פֿונעם ישׂראלדיקן פֿילהאַרמאָנישן אָרקעסטער.
לרובֿ האָבן קאַרפּינאָװיטשעס מעשׂיות אַן ענלעכע סטרוקטור, מיט דרײַ כאַראַקטעריסטישע סימנים. דער הויפּט־העלד איז אַ מאַן אָדער אַ פֿרױ, װאָס געהערט צו די „נידעריקע‟ שיכטן פֿון דער אַמאָליקער ייִדישער געזעלשאַפֿט, אָפֿט מאָל — דער אונטערװעלט. דער סיפּור־המעשׂה איז געבױט אַרום אַ טשיקאַװן עפּיזאָד, װאָס אַנטפּלעקט דעם כאַראַקטער פֿון דער פּערזענלעכקײט װי אַן עכטער „מענטש‟. און ניט זעלטן פֿיגורירט דאָ אױך אַ באַקאַנטע היסטאָרישע פּערזענלעכקײט פֿון דער „העכערער‟ שיכט, װאָס גיט אָפּ אַ מין כּבֿוד צו דעם פּראָסטן מענטש.
די ענגלישע אױסגאַבע פֿון „װילנע מײַן װילנע‟ (אױף ייִדיש איז דאָס בוך אַרױס אין 1993) איז כּולל פֿופֿצן דערצײלונגען, איבערגעזעצט דורך העלען מינץ און באַגלײט מיט אַ הקדמה פֿון ד״ר דזשאַסטין קאַמי, אַ מומחה אין דער ליטעראַרישער גרופּע „יונג־װילנע‟. קאַמי שטעלט קאַרפּינאָװיטשעס װערק אַרײַן אין דער לאַנגער קולטור־היסטאָרישער טראַדיציע פֿון דער ליטעראַטור װעגן װילנע: „קאַרפּינאָװיטשעס ליטעראַרישע אָפּגעגעבנקײט מיט װילנע נאָך דער מלחמה שטאַמט פֿון זײַן התחײַבֿות צו דעם היסטאָרישן כּוח־הדמיון, װאָס האָט געשאַפֿן אַן אימאַזש פֿון װילנע װי אַ מוסטער פֿון דעם ייִדישן שטאָטישן רױם.‟
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.