מוסולמענישע מיידלעך זינגען אויף ייִדיש

Muslim Girls Singing in Yiddish

די פֿאָלקסזינגערין אינגע מאַנדאָס (לינקס) לערנט דאָס ליד, „וואָלט איך געהאַט כּוח‟ מיט אַ גרופּע מיידלעך פֿון דער „געטע־שיל‟: (פֿון רעכטס) סאַראַ־אַליינאַ, אַליינאַ, סולטאַן און קאַדזשאַל, אין האַמבורג, דײַטשלאַנד
Geschichtomat
די פֿאָלקסזינגערין אינגע מאַנדאָס (לינקס) לערנט דאָס ליד, „וואָלט איך געהאַט כּוח‟ מיט אַ גרופּע מיידלעך פֿון דער „געטע־שיל‟: (פֿון רעכטס) סאַראַ־אַליינאַ, אַליינאַ, סולטאַן און קאַדזשאַל, אין האַמבורג, דײַטשלאַנד

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published February 24, 2016, issue of March 18, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

די תּלמידות האָבן אינטערוויויִרט די באַקאַנטע דײַטשע זינגערין פֿון אַלטע ייִדישע פֿאָלקסלידער, אינגע מאַנדאָס, וועלכע האָט זיי אויסגעלערנט דאָס שבת־ליד „וואָלט איך געהאַט כּוח‟. דאָס ליד האָט אָבער געהאַט איין בולטע ענדערונג. אינעם אָריגינעלן ליד, ווערט געזונגען:

וואָלט איך געהאַט כּוח
וואָלט איך געלאָפֿן אין די גאַסן
און געשריגן הויך:
שבת, הייליקער שבת!

דאָ האָבן די מיידלעך, אַנשטאָט די ווערטער „שבת הייליקער שבת‟, געזונגען „שלום, שלום, שלום!‟

אויף דער פֿראַגע, פֿאַר וואָס האָט אינגע פֿאַרביטן „שבת‟ אויף „שלום‟, האָט זי געענטפֿערט, אַז אַזוי פֿלעגט עס זינגען די באַקאַנטע ייִדישע זינגערין איידריען קופּער ז״ל, אויפֿן יערלעכן קלעזמער־פֿעסטיוואַל אין וויימאַר, דײַטשלאַנד.

הגם ס׳איז אַ ביסל אַ חידוש, וואָס איידריען האָט געענדערט די ווערטער, ווען געוויינטלעך פֿלעגט זי זינגען פֿאָלקסלידער אינעם אָריגינאַל, איז פֿאַרשטענדלעך, פֿאַר וואָס זי האָט דאָס דאָזיקע ליד יאָ געביטן. „איידריענס פּובליקום האָט אַרײַנגענומען מער רודפֿי־שלום ווי שומרי־שבת,‟ האָט מײַקל וועקס, דער באַקאַנטער לעקטאָר וועגן דער ייִדישער שפּראַך און קולטור, דערקלערט. „זינגען פֿון שבת וואָלט געהייסן מאַכן ׳פֿאָלק־שטיקעלעך׳; זינגען פֿון שלום, הייסט זינגען ׳תּכלית׳.‟

צוליב דעם וואָס שלום איז אַ מער אוניווערסאַלע טעמע, איז עס מסתּמא אויך געווען גרינגער פֿאַר די תּלמידות אין דער „געטע־שול‟ זיך צו אידענטיפֿיצירן מיט דעם, איידער מיט אַ ליד וועגן שבת.

אינגע האָט געזאָגט דעם „פֿאָרווערטס‟, אַז זי האָט שטאַרק הנאה געהאַט פֿונעם אינטערוויו. „די מיידלעך זענען געווען דאָ אַ שעה לאַנג,‟ האָט זי געזאָגט. „ס׳רובֿ פֿון זייערע משפּחות קומען פֿון טערקײַ, האָב איך זיי געפֿרעגט, צי זיי האָבן זיך אַמאָל געלערנט טערקישע פֿאָלקסלידער בײַ זייערע עלטערן, און איינע אָדער צוויי האָבן געזאָגט, אַז יאָ.‟