ידיעות פֿון וואַרשע

News From Warsaw

פֿון קאָבי ווײַצנער

Published March 01, 2016, issue of March 18, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

נתן טענענבוים — אַ שרײַבער, אַ פּאָעט און אַ „מאַרצניק‟ ז״ל

לאָמיר בלײַבן בײַ דער שיינער וועלט פֿון קונסט. אין שטאָקהאָלם איז אַוועק אין דער אייביקײט נתן טענענבוים — אַ שרײַבער, אַ פּאָעט און אַ מאַרצניק. וואָס הייסט, אַ שרײַבער און אַ פּאָעט, דאַרף איך אײַך נישט דערקלערן; אָבער וואָס איז אַזוינס אַ „מאַרצניק‟? דאָס איז אַ ייִד, וואָס האָט געמוזט אַרויספֿאָרן פֿון פּוילן בשעת דער גרויסער אַנטיסעמיטישער קאַמפּאַניע דאָ אין לאַנד אין די יאָרן 1969/1968.

טענענבוים איז געבוירן געוואָרן אין וויטעבסק אין יאָר 1940. געענדיקט האָט ער דעם וואַרשעווער אוניווערסיטעט און געאַרבעט אין די 1960ער יאָרן אינעם פּוילישן ראַדיאָ און אין דער מלוכישער ייִדישער צײַטונג „פֿאָלקס־שטימע‟.

אין יאָר 1980, זײַענדיק אין שוועדישן גלות, האָט ער אָנגעשריבן אַ טעקסט, וואָס איז געוואָרן אַ מין הימען פֿאַר דער סאָלידאַריטעט־באַוועגונג. דאָס ליד, וואָס גאַנץ פּוילן האָט דעמאָלט געזונגען, הייסט, „תּפֿילה פֿאַר דער אויפגייענדיקער זון‟. אין זײַן ליד ווענדט זיך טענענבוים צו גאָט און בעט אים:

טו וואָס איז רעכט אין דײַנע אויגן,
אָבער שיץ מיך פֿון שׂינאה
און ראַטעווע מיך פֿון פֿאַראַכטונג.

אפֿשר האָט דער דאָזיקער טעקסט, אין איינעם מיט אַנדערע ענלעכע טעקסטן, טאַקע געשאַפֿן אַ מער מענטשלעכע אַטמאָספֿער אין פּוילן, בשעת דעם איבערגאַנג פֿון קאָמוניזם צוריק צו דעמאָקראַטיע. ס׳איז מסתּמא כּדאי צו דערמאָנען, אַז אין וואַרשע האָט מען נישט דערהרגעט די קאָמוניסטישע פֿירער, ווי למשל, אין בוקאַרעשט.