פּרשת קורח, תּשע״ו

Weekly Torah Portion: Korach, 5776

Yehuda Blum

פֿון יואל מאַטוועיעוו

Published July 07, 2016, issue of June 25, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

רבי נחמן בראַצלעווער וואָרנט כּסדר וועגן די פֿאַלשע „מפֿורסמים‟. דערפֿאַר האָבן זײַנע חסידים נישט מורא חוזק צו מאַכן פֿון די, וואָס קריגן זייער כּלומרשטיקע גדלות בלויז צוליב ייִחוס, מעכאַנישע קענטענישן פֿון אַ גרויסן סכום ספֿרים, און אַנדערע צווייפֿלהאַפֿטיקע סיבות. אַ טייל אַנדערע חסידים באַציִען זיך צוליב דעם צו די בראַצלעווער ווי צו אַ מין „עדת־קורח‟, אַ מסוכּנע חבֿרה חוזק־מאַכער. די בראַצלעווער אַליין גלייבן אָבער, פֿון זייער צד, אַז זיי פֿאָלגן דעם מוסטער פֿון די, וואָס זענען געבליבן געטרײַ משה רבינו בעת קורחס מחלוקת.

פֿון דער צווייטער זײַט, קאָן קורח אַרויסרופֿן אַ סימפּאַטיע בײַ אַ הײַנטצײַטיקן לייענער. ער האָט באַטאָנט, אַז אַלע ייִדן דאַרפֿן זײַן גלײַך און מוזן נישט האָבן משה רבינוס פֿירערשאַפֿט. די מעשׂה מיט בלויע טליתים רופֿט אַפֿילו אַרויס אַן אַסאָציאַציע מיט דער קאָנטער־קולטור פֿון די 1960ער יאָרן. די עדת־קורח איז אויפֿגעטראָטן קעגן די אָנגענומענע נאָרמעס און האָט פֿאָרגעלייגט אַן אייגנאַרטיקן נײַעם דרך אין עבֿודת־השם. משה רבינוס קריטיקער האָבן זיכער געהאַט שטאַרקע ראַיות לטובֿת זייער מיינונג. פֿאַרוואָס זשע זענען זיי באַשטראָפֿט געוואָרן מיט אַזאַ מיתה־משונה, נישט געקוקט אויף דער רײַכער ייִדישער טראַדיציע פֿון פּלוראַליזם?

לויט אַ באַקאַנטן מדרש, וועט דווקא קורח, אַנשטאָט אַהרן, ווערן דער נײַער כּהן־גדול נאָך תּחית־המתים. רבי צדוק לובלינער דערקלערט, אַז ווען משיח וועט קומען, וועט די גאַנצע וועלט זיך פֿאַרוואַנדלען אין אַ „טאַנץ פֿון צדיקים‟. ווען אַן עולם טאַנצט אַרום בײַ אַ חתונה, ווערן בטל די חילוקים צווישן מענטשן. יעדער דרייט זיך גלײַך אינעם זעלבן קאָן.

ווען ייִדן זענען אַרויס פֿון מצרים און האָבן מקבל געווען די תּורה, האָבן זיי דערגרייכט אַזאַ מדרגה. אויף אַ ווײַל זענען אַלע היעראַרכיעס בטל געוואָרן. דער דאָזיקער ענין ווערט זייער שיין דערקלערט אינעם קלאַסישן חסידישן ספֿר „מאור ושמש‟. ווען מרים הנבֿיאה איז געגאַנגען זינגען און טאַנצן, איז זי דעמאָלט אויפֿגעפֿלויגן אויף אַ העכערער מדרגה פֿון נבֿואה, ווי משה רבינו אַליין.

נאָכן חטא מיטן גאָלדענעם קאַלב זענען ייִדן, צום באַדויערן, אַראָפּגעפֿאַלן פֿון זייער מדרגה, און משה רבינו האָט געמוזט אַנטפּלעקן די תּורה אויף אַ מער פּשוטן אופֿן, וואָס פּאַסט פֿאַר אַ וועלט, וווּ די מענטשן קריגן זיך צוליב עשירות, מאַכט און אַנדערע גשמיותדיקע תּאוות. קורח האָט געהאָפֿט אומצוקערן די געוועזענע הויכע השׂגה.

אַנשטאָט צו שאַפֿן אַן אידיליע, וווּ יעדער איז גלײַך און זײַן פּערזענלעכע מיינונג איז טײַער, האָט זיך אויפֿגעפֿלאַקערט אַ געפֿערלעכע קריגערײַ. אין משיחס צײַטן וועט אָבער זײַן שיטה טאַקע געווינען, דערפֿאַר זאָגן די חז״ל, אַז ער וועט ווערן דער כּהן־גדול פֿון דער צוקונפֿטיקער משיחישער געזעלשאַפֿט.