דער „ריקי‟־פֿענאָמען

The Riki Phenomenon

Eli Wohl

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published August 04, 2016, issue of August 29, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

ס׳איז אַ סוד פֿאַר גאַנץ בראָד אַז הײַנט האָבן ס׳רובֿ דערוואַקסענע חסידים „סמאַרטפֿאָנס‟, און ניצן די אינטערנעץ. אַפֿילו די וואָס האָבן אַ „כּשרן‟ טעלעפֿאָן, באַטייליקן זיך אָפֿט אין WhatsApp, וואָס דערלויבט זיי, אַפֿילו אָן אַ סמאַרטפֿאָן, זיך צו טיילן מיט טעקסט, בילדער און ווידעאָס וואָס קומען פֿון דער אינטערנעץ.

ריקיס בלאָג איז אַ פֿאַרשידנאַרטיקער. איר ערשטער בײַטראָג איז געווען אַ ווידעאָ, וואָס ווײַזט ווי מע באַשמירט זיך מיט קאָסמעטיק אויף ייִדיש (איך האָב אַליין נישט געוווּסט, אַז דאָס ייִדישע וואָרט פֿאַר eyelid איז „אויגן־לעפּל‟). אַ צווייט מאָל האָט זי אָנגעשריבן אַ רירנדיקן עסיי, וואָס באַשרײַבט ווי אַזוי זי און איר מאַמע פּרוּוון מיט אַלע כּוחות בלײַבן נאָענט, כאָטש ריקי ווייסט גוט, ווי אַנטוישט איז די מאַמע אין איר. די דריטע איז געווען אַ סאַטירע וועגן די צניעותדיקע קליידער וואָס ווײַבער און מיידלעך מוזן טראָגן אין די הייסע זומערטעג, און איר לעצטער — אַ פֿעליעטאָן וועגן דעם אונטערשייד צווישן דער וואַקאַציע פֿון אַ חסיד און דער וואַקאַציע פֿון זײַן ווײַב.

נו, ווער איז טאַקע די ריקי רויז? געבוירן אין וויליאַמסבורג בײַ אַ מאַמע פֿון בני־ברק און אַ טאַטע — אַ ניו־יאָרקער, האָט זי זיך געלערנט אין דער שול „בעקבי־הצאן‟ („נאָך מער עקסטרעם ווי סאַטמער‟, זאָגט זי). זי איז געווען צופֿרידן אין שול און האָט תּמיד געהאַט אַ סך חבֿרטעס, אָבער שוין ווי אַ יונג מיידל האָט איר פֿאַרדראָסן, וואָס זי קען נישט טראָגן געוויסע קליידער וואָס געפֿעלן איר.

ריקי ווי אַ יונג מיידל
ריקי ווי אַ יונג מיידל

„איך פֿלעג גיין אין די גויִישע ביליגע גע­שעפֿטן נעבן וויליאַמסבורג, אַזוי ווי ׳ריינבאָו׳, און אַלץ קוקן אויף די קליידער און טראַכטן: אַ שאָד, וואָס כ׳וועל עס קיין מאָל נישט קענען האָבן…‟

ווען זי איז שוין געווען אַ מיידל אין די יאָרן — 19־20 יאָר אַלט — האָט מען איר אָנגע­הויבן צוטראָגן שידוכים, אָבער ריקיס טאַטן איז עס נישט געפֿעלן געוואָרן. „ער האָט נישט גע­האַלטן, אַז קינדער זאָלן אַזוי יונג חתונה האָבן,‟ האָט ריקי געזאָגט. ס׳איז איר סײַ־ווי נישט גע­ווען גרינג צו געפֿינען אַ חתן, ווײַל זי האָט שוין דעמאָלט געהאַט גאָר אייגנאַרטיקע אינ­טע­רעסן פֿאַר אַ חסידיש מיידל. זי האָט ליב געהאַט צו זינגען, און אַליין געשריבן לידער אויף ייִדיש; אָדער בעסער געזאָגט — צוגעפּאַסט ייִדישע ווערטער צו „גוייִשע‟ לידער. אַ פֿרײַנד אירס האָט איין מאָל געוויזן אירע לידער צו אַ באַ­קאַנטן מוזיקער בײַ די חסידישע חתונות, יואלי ווײַס, זענען די לידער אים אַזוי געפֿעלן, אַז ער האָט גע­בעטן איר טעלעפֿאָן און איר געשיקט אַ טעקסט. אין גיכן האָבן זיי פֿאַרפֿירט אַ שמועס טעלע­פֿאָניש, וואָס האָט געדויערט מער ווי אַ שעה.