באָריס קאַרלאָווס ביכל פּאָעזיע „אָנגעצויגענע סטרונע"

Boris Karlov's Book of Poetry, "Taut String"


פֿון איציק גאָטעסמאַן

Published December 18, 2016, issue of December 28, 2016.

לערן זיך אויס דעם אלף־בית פֿון שווײַגן
זאָל דײַנס איבערגיין און דער נאַרישער רעש
זאָל ער זיך ווײַטער ווייען ווײַט־ווײַט פֿאַרבײַ
דײַנע דלת־אמות פֿון שטילער שווײַגנשאַפֿט
וואָס היט דעם לעבעדיקן אָטעם
וואָס ווייסט, אַז שווײַגן מיינט ניט שטום…
(„אָנגעצויגענע סטרונע”)

געוויינטלעך באַטײַט דער אימאַזש פֿון אַן אָנגעצויגענער סטרונע די סכּנה פֿון אַ סטרונע וואָס וועט באַלד פּלאַצן. קיין כּעס אָדער ברוגז פֿילט מען אָבער נישט אין דער נײַער זאַמלונג פֿונעם פּאָעט באָריס קאַרלאָוו (פּעננאָמען פֿונעם ייִדיש־פּראָפֿעסאָר דובֿ־בער קערלער). די עמאָציעס פֿון ס’רובֿ לידער זענען אײַנגעהאַלטענע, און גיבן איבער ווי דער נאַראַטאָר באַנעמט די וועלט מיט וווּנדער, בענקשאַפֿט און שטילקייט. 

די שטילקייט און שווײַגן וועט מען געפֿינען ווי אַ מאָטיוו אין אַ צאָל לידער, ווי אין דעם ליד —

…צווישן שווײַגענישן פֿילע
הילכט פֿאַנאַנדער זיך אַ תּפֿילה
ביז זי מעלדט זיך הויך און קראַנט:
רעדן רעדסט זיך אויס חלילה
ניט צו דער וואַנט, ניט במחילה
רק־און־בלויז צום שפּיגל סתּם.
(„רעדנדיק צו דער צײַט”)

אינעם ציטירטן ליד, רעדט זיך וועגן דער פּראָבלעם פֿון זײַן אַן עלנטער ייִדיש־רעדער, אָבער דער סוף איז דווקא מער אָפּטימיסטיש —

דו, רעד צום אומרו פֿון דער צײַט —
וועלן דיך דערהערן לײַט!

ווי דער דירעקטאָר פֿונעם גאָר וויכטיקן „אַהיים”־פּראָיעקט, באַקענט זיך קאַרלאָוו יאָר־אײַן, יאָר־אויס, פּנים־אל־פּנים, מיט די רעשטלעך ייִדיש־רעדערס אין מיזרח־אייראָפּע און רעקאָרדירט זיי אויף ווידעאָ. פֿון איין זײַט מאַכט די לאַנדשאַפֿט אַן אײַנדרוק אויף אים ווי מע לייענט אין די לידער „אין בוקעווינע”, „אונטערוועגנס” „מינקאַטש”. פֿון דער אַנדערער זײַט ברענגען די וואַנדערונגען אַרויס אַ טיפֿע בענקשאַפֿט נאָך דער ייִדישער און ייִדיש־וועלט פֿון אַמאָל.

מינקאַטש־קרוין, כ’בענק נאָך דיר אַזוי
אַזוי ווי ס’האָט נאָך קיינער ניט געבענקט…
צו דײַנע חתונות די כּשרע פֿאַרחסידישט
צום פֿרישן פֿרעמדן רויש פֿון אונגאַרישע רייד
און צו דײַן פּרעכטיק לעבעדיק ייִדיש
דאָס אַלץ איז שוין פֿאַרבײַ, אין גאַנצן שוין אַוועק —
באַליידיקט ליידיק שטייט דײַן לאַטאָריצע־בערג
מײַן בענקשאַפֿט גופֿא — ביטערלעך פֿאַרחידושט.
(„מינקאַטש”)