צוריק מיט די חבֿרה אין בוענאָס־אײַרעס

Back With Old Friends in Buenos Aires


פֿון דניאל גלאי

Published May 02, 2017, issue of May 26, 2017.

1. דער אַקאַדעמישער טאַקסיסט

מײַן לעצטן באַזוך אין בוענאָס אײַרעס האָב איך אָפּגעשטאַט אין יאָר 1996. ס׳הייסט מער ווי צוואָנציק יאָר צוריק. בין איך דעריבער זייער דעווײַטערט פֿון אַלע פּאָליטיש־געזעלשאַפֿטלעכע געשעענישן פֿון לויפֿנדיקן לעבן אין אַרגענטינע, אויסער אויסנעמלעכע ידיעות וועלכע דערגייען סײַ־ווי צו דער אינטערנאַציאָנאַלער מעדיאַ.

איז דעריבער דער שמועס מיטן טאַקסיסט וואָס האָט מיך געפֿירט פֿון עסייסאַ־פֿליפּאָרט ביז אין שטאָט אַרײַן געווען גאָר באַלערנדיק. ניט קיין שמועס איז עס געווען נאָר אַ לאַנג־פֿאַרצויגענעם מאָנאָלאָג פֿון אַ געבילדעטן מענטש, וואָס קען זיך אויס אויף עקאָנאָמיע, געזעלשאַפֿט, פּאָליטיק און וואָס ניט… גענוג געווען מײַן ערשטע פֿראַגע: „ווי זעט אויס דער מצבֿ?‟ כּדי ער זאָל מיך דערהײַנטיקן אין אַלץ וואָס האָט צו טאָן מיט דער פּאָליטיק פֿון איצטיקן פּרעזידענט מאַוריסיאָ מאַקרי; זײַן צוגאַנג מיטצואַרבעטן מיט אויסלענדישע אינוועסטאָרן כּדי צו אַנטוויקלען די היגע ווירטשאַפֿט, און די פֿאַרשיידענע פּלענער און ענדערונגען וועלכע קומען ביסלעכווייז פֿאָר.

ס’איז געווען קלאָר אַז דער טאַקסיסט (טאַקע אַ געלערנטער מענטש וואָס עקאָנאָמישע סיבֿות האָבן אים געצוווּנגען אָנצונעמען זײַן איצטיקע באַשעפֿטיקונג) איז אַ הייסער שטיצער פֿון דער הײַנטיקער רעגירונג. הגם עס זענען געווען ניט־קליינע טראַפֿיק־פֿאַרשטאָפּונגען אין וועג איז די נסיעה — אַ דאַנק זײַנע לעבעדיקע און פּרטימדיקע באַשרײַבונגען — אַדורך גאַנץ גיך און גלאַטיק.

2. ייִדישע ליטעראַטור אויף שפּאַניש

דאַקעגן דעם טאַקסיסט, איז דער באַרימטער ייִדיש־שפּאַנישער שרײַבער ריקאַרדאָ פֿעיערסטיין אַ חסיד פֿון די פֿאָריקע פּרעזידענטן נעסטאָר און קריסטינאַ קירשנער. ריקאַרדאָ, אַ פֿרײַנד מײַנער, און זײַן פֿרוי סוסאַנאַ סאַטינאָסקי, פֿון פֿאַך אַ מוזיק־טעראַפּעווטין, האָבן מיך שיין אויפֿגענומען בײַ זיך אין שטוב, וווּ מיר האָבן געמאַכט אַן איבערבליק איבער אונדזער בשותּפֿותדיקער געשיכטע: אַקטיוויזם אין דער „מרדכי אַנילעוויטש־יוגנט‟ פֿון די זעכציקער יאָרן, פֿון פֿאָריקן יאָרהונדערט, דאָס לעבן אין קיבוץ להבות הבשן (האַבאַשאַן) און צענדליקער בשותּפֿותדיקע פֿרײַנד וואָס אַ גרויסער טייל פֿון זיי געפֿינט זיך הײַנט אין ישׂראל, און אַן אַנדער טייל — מערסטנס אין אַרגענטינע.

פֿעיערסטיין האָט מיר געשאָנקען עטלעכע פֿון זײַנע ביכער, צווישן זיי — איינס וואָס איז געווען אַ וווּנדערלעכע אַנטפּלעקונג: Desde Afuera y Desde Adentro (פֿון דרויסן און פֿון אינעווייניק), אַרויסגעגעבן פֿונעם „נאַראַטיוואַ־פֿאַרלאַג‟. דאָס בוך באַשרײַבט צוויי עקסקורסיעס איבער דער אַרגענטינער־ייִדישער קולטור פֿון סטעפֿען א. סאַדאָוו, אַן אַמעריקאַנער פּראָפֿעסאָר אין נאָרטיסטערן־אוניווערסיטעט פֿון באָסטאָן, און ריקאַרדאָ פֿעיערסטיין, דעם פֿאַרדינסטפֿולן אַרכיטעקט, רעדאַקטאָר, זשורנאַליסט און לאַנגיעריקער רעדאַקטאָר פֿון „מילאַ־פֿאַרלאַג‟.