אין קלאַנגען־נעץ פֿון „אַפּאָקריפֿן‟

A “Sound-Net” of Apocrypha

פֿון דובֿ־בער קערלער

Published June 13, 2014, issue of July 04, 2014.

„אַפּאָקריפֿן‟ — אַזוי הייסט דאָס נײַע בוך לידער פֿון באָריס סאַנדלער, וואָס איז ממש די טעג אַרויס פֿון דרוק. דאָס איז שוין די צווייטע פּאָעטישע זאַמלונג פֿון איינעם פֿון אונדזערע אָנערקענטסטע און פֿרוכטבאַרסטע פּראָזע־מײַסטער.

די ערשטע לידער-זאַמלונג, „אין קלאַנגענעץ פֿון נצח‟ (פּאָעמע און לידער)‟ איז דערשינען אין 2010 — אויפֿן 31סטן יאָר פֿון זײַן ליטעראַרישער שעפֿערישקייט — פֿול מיט רײַפֿע פּראָזע־ווערק, אָפּגעדרוקט אין צענדליקער זשורנאַלן איבער דער וועלט, ווי אויך צונויפֿגעזאַמלטע אין ביכער. אַ קיימא־לן פֿון 14 ביכער מיט סאַנדלערס דערציילונגען, נאָוועלן, אַ דאָקומענטאַרער פֿאָרשונג און צוויי ראַמאַנען, זענען דערשינען ביז הײַנט (בתוכם איינס אין ענגלישער, איינס אין דײַטשישער און צוויי אין אַ רוסישער איבערזעצונג).

ס’איז ניט זעלבסטפֿאַרשטענדלעך, אַז אַ שרײַבער, וואָס האָט זיך אַזוי אײַנגעפֿונדעוועט אין פּראָזע און טאַקע זיך קונה־שם געווען ווי אַ פּראָזאַיִקער, זאָל אויך אין דער זעלביקער מאָס אויפֿגענומען ווערן ווי אַ פּאָעט. אָבער ווער זאָגט דאָס, אַז אַ פּראָזאַיִקער קאָן זיך ניט פֿאַרמעסטן מיט פּאָעטן פֿון אַ גאַנץ יאָר אויף זייער „אייגענער‟ פּאָעטישער טעריטאָריע?

סאַנדלערס פּראָזע צייכנט זיך שטאַרק אויס מיט אַ פֿײַן־שפּירעוודיקן, אָבער גאָרניט סענטימענטאַלער לירישקייט. אַ מין פּאָעטישער אָטעם באַהויכט און באַהאַרציקט זײַן דערציילערישקייט און שילדערישקייט. דעריבער איז דאָס מסתּמא גאָרניט אַזאַ חידוש, וואָס ער איז, סוף־כּל־סוף, דערגאַנגען אויך צו פּאָעזיִע ממש.

אָט איז, מערניט, אַ קליינטשיקער מוסטער, אַן אויסצוג פֿון זײַנס אַ ליד פֿון דער ערשטער לידער־זאַמלונג:

איך קען נישט קושן מיט איין ליפּ,
וויינען מיט איין אויג;
ס’קוועלט מײַן האַרץ, ווען כ’בין פֿאַרליבט,
פֿון אַ טראָפּן טוי.
איך קען נישט שמייכלען מיט איין ברעם
ס’פּנים מאַכן קרום,
אויב פֿאַרשפּילט, — איז מיט אַ ברען!
צו גלײבן, מיינט נישט, פֿרום.